Nhân sự có chuyên môn về công nghệ tạo lợi thế đối với doanh nghiệp

Khối ngành công nghệ, kỹ thuật thu hút sinh viên

Theo định hướng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đến năm 2030 quy mô đào tạo khối ngành kỹ thuật - công nghệ dự kiến đạt hơn 2,7 triệu sinh viên đại học. Các lĩnh vực ưu tiên phát triển bao gồm: Kỹ thuật điện, điện tử và viễn thông; kỹ thuật cơ khí, cơ điện tử; điều khiển và tự động hóa; kỹ thuật ô tô.

TS. Đỗ Hữu Nguyên Lộc - Giám đốc Gloucestershire Vietnam cho biết: "Dự báo nhu cầu nhân lực đến năm 2030 cho thấy, khối ngành kỹ thuật công nghiệp chiếm khoảng 35% tổng nhu cầu nhân lực, cao hơn so với khối ngành kinh tế - dịch vụ - xã hội. Trong số 9 nhóm ngành có nhu cầu nhân lực cao đến năm 2030, lĩnh vực kỹ thuật công nghiệp nằm trong nhóm dẫn đầu. Đặc biệt, ngành công nghiệp cơ điện tử dự kiến cần khoảng 1,2 triệu lao động đến năm 2030…".

Các chuyên gia cho rằng, trong 5-10 năm tới các ngành thuộc lĩnh vực kỹ thuật công nghệ sẽ rất phát triển ở nước ta. Đầu tiên phải kể đến công nghiệp bán dẫn, với nhu cầu tới 50.000 nhân lực trong khoảng 10 năm tới. Hiện các trường đại học đang có mã ngành hoặc chuyên ngành về vi mạch bán dẫn phục vụ đào tạo nhân lực ngành này nhưng hiện tại số lượng đào tạo có thể đáp ứng ở mức rất thấp.

Doanh nghiệp coi lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) là xu hướng tất yếu

Theo báo cáo về khả năng cung ứng lao động công nghệ cao và những hành trang để đón đầu xu hướng nghề nghiệp của Công ty Cổ phần Tư vấn và phát triển phần mềm LARION dự báo đến năm 2026, 80% doanh nghiệp sẽ sử dụng một dạng của Generative AI (trí tuệ nhân tạo tạo sinh) vào tổ chức của họ, tăng đáng kể so với con số 5% vào năm 2023.

Một trong những yêu cầu về xu hướng công nghệ mà nhà tuyển dụng đưa ra đối với nhân viên IT là phải hiểu về machine learning (học máy), deep learning (học sâu) và ứng dụng của AI. Bên cạnh đó, nhân sự cũng cần có kiến thức, nắm vững về kỹ thuật 5G, Internet of Things (IoT), có kiến thức cơ bản về điện toán lượng tử…

Đứng trước xu hướng của doanh nghiệp, người lao động, lập trình viên IT cần có thích ứng nhằm đáp ứng nhu cầu công việc trong tương lai bằng việc học sử dụng các công cụ AI. Một khảo sát mới đây của DevPlus với 500 sinh viên IT cho thấy có 25% sinh viên hiện tại sử dụng AI trong lập trình, trong đó 18% thấy nó hiệu quả.

Công cụ ChatGPT và Github Copilot là những công cụ được sinh viên sử dụng nhiều nhất. Có 90% sinh viên tin rằng việc học liên tục về AI trong lập trình là quan trọng, nhưng hơn 75% chưa thực sự hành động. Tất cả sinh viên đều đồng ý rằng AI có thể thay thế lập trình viên ở một mức độ nào đó.

Các yếu tố để phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ

Cơ hội khi học ngành kỹ thuật công nghệ được dự báo rộng mở nhưng người học lĩnh vực khoa học này đòi hỏi có những yếu tố cần thiết nhất định.

TS. Trương Văn Trương - Trưởng khoa Điện - Điện tử Trường Công nghệ và kỹ thuật (Đại học Duy Tân) khẳng định: "Yếu tố đầu tiên cần có ở người học kỹ thuật công nghệ là kiến thức nền tảng về toán và khoa học tự nhiên. Tuy nhiên, một kỹ sư cũng cần có kiến thức toàn diện ở nhiều lĩnh vực khác nữa, ví dụ như kinh tế, xã hội, môi trường và thậm chí đạo đức. Ngoài ra ngoại ngữ cũng là điều kiện gần như bắt buộc".

PGS.TS Nguyễn Trọng Phước lại nhấn mạnh tầm quan trọng của kiến thức toán và tư duy logic khi theo học khối ngành kỹ thuật. Bên cạnh đó, ngoại ngữ là ưu tiên tiếp theo bên cạnh kỹ năng giao tiếp tốt, thái độ làm việc tốt. "Khi có đủ kiến thức, kỹ năng và thái độ làm việc, người học khối ngành này hoàn toàn có thể lãnh mức lương lên tới 50 triệu đồng/tháng", PGS.TS Nguyễn Trọng Phước nói.

Việc hoàn thiện, bổ sung công tác quy hoạch, xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực khoa học - công nghệ. Công tác xây dựng quy hoạch phát triển nguồn nhân lực khoa học - công nghệ là một trong những giải pháp có tính chất quyết định và tác động trực tiếp đến sự phát triển của nguồn nhân lực này.

Cùng với đó, làm tốt công tác hướng nghiệp đối với học sinh, trong đó tập trung tốt công tác tuyên truyền và có tài liệu hướng dẫn bài bản; có sự kết hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục - đào tạo với lao động - việc làm như: Các hiệp hội ngành nghề, hiệp hội doanh nghiệp, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, dạy nghề, các doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động, phụ huynh, học sinh... Làm tốt được điều này sẽ giải quyết được cung - cầu lao động hợp lý.

Đa dạng hóa phương thức tổ chức đào tạo, tăng cường đào tạo nguồn nhân lực mới; đồng thời, chú trọng đào tạo lại, đào tạo chuyển đổi và nâng cao trình độ, kỹ năng cho lực lượng lao động, đáp ứng yêu cầu thay đổi công việc trước những tác động của công nghệ, nhất là AI và tự động hóa. Đào tạo để đáp ứng nhu cầu thị trường nhân lực trong nước, đồng thời có khả năng cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các nước trong khu vực và trên thế giới, đặc biệt nhân lực tài năng công nghệ số và AI./.