Tăng vốn là “mũi tên” ngắm hai đích của các công ty chứng khoán

“Nhà nhà” tăng vốn 

Trước khi bước vào mùa cao điểm đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2024, các công ty chứng khoán lần lượt công bố kế hoạch phát hành cổ phiếu, tăng vốn điều lệ thêm hàng nghìn tỷ đồng. 

Cụ thể, Công ty Chứng khoán Vietcap thông báo phát hành thêm hơn 280 triệu cổ phiếu, vốn điều lệ sẽ tăng từ 4.375 tỷ đồng lên 7.181 tỷ đồng. Công ty Chứng khoán LPBank (LPBS) có kế hoạch tăng vốn gấp 15 lần lên 3.888 tỷ đồng từ mức 250 tỷ đồng. Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) đã được chấp thuận tăng thêm 3.000 tỷ đồng vốn điều lệ, lên mức 7.000 tỷ đồng. Công ty Chứng khoán Nhất Việt (VFS) muốn phát hành thêm 120 triệu cổ phiếu nhằm tăng gấp đôi vốn lên mức 2.400 tỷ đồng.

Trong cuộc đua này còn có sự góp mặt của Công ty Chứng khoán SSI - doanh nghiệp hiếm hoi ở nhóm quy mô lớn, lên kế hoạch chào bán hơn 151 triệu cổ phiếu với giá 15.000 đồng/cp, đồng thời phát hành hơn 302 triệu cổ phiếu thưởng. Việc thiếu đi những “ông lớn” trong ngành trên đường đua tăng vốn là do các công ty chứng khoán lớn đã tăng vốn quá nhanh ở giai đoạn 2020-2021, thậm chí một số đơn vị đã đạt quy mô vốn tương đương một ngân hàng tầm trung. Trong khi sau giai đoạn đó, diễn biến của thị trường chứng khoán không thuận lợi, khiến cho việc sử dụng vốn không đạt hiệu quả.

Các chuyên gia cho rằng, trên đường đua tăng vốn hiện nay, các công ty chứng khoán quy mô vừa và nhỏ có lợi thế hơn khi có thể tăng gấp đôi, gấp 3 lần so với hiện tại. Theo chia sẻ của ông Hồ Sỹ Hòa - Giám đốc Tư vấn và Đầu tư của Công ty Chứng khoán DNSE, doanh nghiệp đã huy động vốn thành công trong năm nay sau đợt IPO, cho rằng tăng vốn điều lệ là một điều kiện cần giúp công ty có thể phục vụ được số lượng lớn các nhà đầu tư và đáp ứng quy mô giao dịch ngày càng tăng cao. Cùng với đó cũng đặt ra bài toán sử dụng vốn huy động được như thế nào cho hiệu quả. 

Tổng số tài khoản chứng khoán tại thị trường Việt Nam tính đến cuối năm 2023 đạt 7,25 triệu tài khoản, chiếm 7,3% dân số. Ông Hòa cho hay, con số này vẫn còn khiêm tốn so với các nước khác trong khu vực, cũng như các thị trường mới nổi khi Thái Lan là 7,5% và Malaysia là 12,5%. 

Đại diện DNSE cho biết: “Việc đáp ứng quy mô và nhu cầu gia tăng ngày càng cao của thị trường là điều hết sức cấp thiết đối với các doanh nghiệp chứng khoán. Các công ty nếu đã dùng gần chạm đến “room” cho vay ký quỹ thì bài toán tăng vốn là tất yếu”.

Công ty Chứng khoán VNDIRECT nhận định, huy động vốn sẽ là yếu tố quyết định cho việc tăng biên lợi nhuận mảng cho vay ký quỹ, mà đây lại là động lực quan trọng của các công ty chứng khoán. 

Với các công ty có thị phần môi giới lớn cùng khả năng huy động vốn tốt, sẽ có nhiều dư địa để phát triển hoạt động cho vay ký quỹ trong tương lai. Bên cạnh đó, tăng vốn cũng được xem như một yếu tố quyết định cho việc tăng trưởng của hoạt động tự doanh - một trong 2 mảng quan trọng nhất của mô hình kinh doanh của các công ty chứng khoán.

Công ty Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating) thì cho rằng, nhiều doanh nghiệp trong ngành phải tăng cường huy động vốn nhằm hỗ trợ và duy trì hoạt động kinh doanh trước lệnh cấm công ty chứng khoán huy động tiền từ khách hàng của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Vào cuối năm 2023, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phát đi văn bản yêu cầu các công ty chứng khoán không được thực hiện các hoạt động huy động tiền gửi từ khách hàng, gây ra hiểu nhầm rằng công ty chứng khoán có chức năng nhận tiền gửi như ngân hàng.

Việc tăng vốn điều lệ cũng giúp doanh nghiệp trong ngành giảm rủi ro từ gia tăng nợ vay ngắn hạn. Bên cạnh đó, trong bối cảnh nhiều công ty chứng khoán đang phải thực hiện cam kết mua lại trái phiếu doanh nghiệp thì việc bổ sung vốn là điều cần thiết.

Nạp năng lượng trước cuộc chơi mới

Ông Hồ Sỹ Hoà còn cho biết, một trong những nguyên nhân khiến cuộc đua tăng vốn ngày càng nóng lên là để chuẩn bị nguồn lực đón sóng nâng hạng thị trường với những triển vọng gia tăng về quy mô giao dịch và cơ sở nhà đầu tư. Theo ước tính, giá trị giao dịch trên thị trường này có thể tăng 2-3 tỷ USD/phiên hoặc nhiều hơn.

Nhiều dự báo cuộc đua này sẽ còn nóng hơn nữa, kể cả khi thị trường chứng khoán đã được nâng hạng lên mới nổi. Khi đó, công ty chứng khoán cần có đủ nguồn lực để đẩy mạnh đầu tư hệ thống công nghệ thông tin, nâng cao trải nghiệm người dùng cũng như theo đuổi chiến lược phí 0 đồng. Ngoài ra, mở rộng thị phần môi giới, đẩy mạnh hoạt động cho vay ký quỹ và giao dịch tự doanh.

Để đón sóng nâng hạng thị trường, theo ông Hòa, thì ngoài việc đáp ứng quy mô vốn, công ty chứng khoán cần nỗ lực nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ nhằm đảm bảo số lượng giao dịch lớn, tần suất cao khi hệ thống KRX đi vào hoạt động trước kỳ vọng rút ngắn thời gian giao dịch về T+0. Một khi quy mô khách hàng gia tăng, hệ thống giao dịch phải đảm bảo thông suốt, không được để bất kỳ tình trạng nào gây ảnh hưởng tới chất lượng giao dịch.

Đại diện DNSE còn cho rằng, các công ty chứng khoán cần nâng cấp dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm, bổ sung thêm ngôn ngữ khác để phù hợp với nhiều đối tượng khách hàng, bất kể là chuyên nghiệp hay không chuyên và nhóm tổ chức nước ngoài./.