Tạo lập môi trường thuận lợi cho các hộ kinh doanh

Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, khu vực hộ kinh doanh đóng vai trò quan trọng, có đóng góp đáng kể cho tăng trưởng GDP. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, hiện cả nước có hơn 5,5 triệu hộ kinh doanh, hàng năm đóng góp khoảng 30% vào GDP và tạo ra hàng triệu việc làm cho xã hội.

Ảnh minh họa.

Dự thảo Nghị định về hộ kinh doanh gồm 5 chương với 47 điều quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục đăng ký hộ kinh doanh và hoạt động của hộ kinh doanh. Một trong những điểm mới cơ bản tại Dự thảo Nghị định là cho phép việc đăng ký hộ kinh doanh được thực hiện theo một trong các phương thức là: đăng ký trực tiếp tại cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện, đăng ký qua dịch vụ bưu chính và đăng ký qua mạng thông tin điện tử. Dự thảo cũng củng cố quy định về cơ chế ủy quyền khi thực hiện thủ tục đăng ký hộ kinh doanh tại Nghị định số 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp.

Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, ông Phùng Quốc Chí cho rằng, việc xây dựng Nghị định nhằm mục đích tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi để các cá nhân, hộ gia đình thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh. Đồng thời, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội; quy định rõ ràng hơn về đăng ký hộ kinh doanh, góp phần lành mạnh hóa môi trường kinh doanh.

Nghị định cũng tiếp tục cải cách, hoàn thiện thêm một bước khung khổ pháp lý về hộ kinh doanh để nâng cao chất lượng dịch vụ công. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục hành chính về đăng ký hộ kinh doanh, tạo sự thuận lợi cho người dân hoạt động kinh doanh dưới hình thức hộ kinh doanh theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, kết nối, chia sẻ dữ liệu.

Đóng góp ý kiến vào dự thảo, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương (Viện Nhà nước và Pháp luật) cho biết: việc mô tả, giải thích hộ kinh doanh tại dự thảo là khá hay, do cá nhân hoặc do đại diện đứng ra hoạt động kinh doanh, không cần thiết phải định nghĩa hộ kinh doanh là gì vì hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế trong việc xác định rõ nội hàm về hộ kinh doanh.

Trên thực tế, các hộ phi nông nghiệp tổ chức hoạt động buôn bán, sản xuất thủ công,… để duy trì sinh kế. Đây là truyền thống từ xưa đến nay. Việc lựa chọn mô hình kinh doanh: cả cá nhân và các thành viên hộ kinh doanh… là khá phổ biến.

Về vấn đề định danh hộ kinh doanh, TS. Lê Duy Bình, Giám đốc Công ty Economica nhận định, Nghị định này khó xây dựng, vì phải xử lý một vấn đề do lịch sử để lại: khái niệm – quy định về hộ kinh doanh. Đây là giới hạn rất lớn cho cơ quan xây dựng dự thảo.

"Vấn đề đặt ra: làm sao thoát ly được quan niệm lịch sử để lại", vị chuyên gia này nêu vấn đề và chỉ rõ một số điểm khó khăn về hộ kinh doanh. Đó là chưa có quốc gia nào còn có luật hay nghị định về hộ kinh doanh, do đó không có kinh nghiệm quốc tế để tham khảo.

Về góc độ thuế, bà Tạ Thị Phương Lan (Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa, hộ kinh doanh và cá nhân, thuộc Tổng cục Thuế) cho biết, cơ quan thuế xác định đối tượng hộ kinh doanh quy về một cá nhân cụ thể để tính thuế, không xem xét trách nhiệm của cả hộ kinh doanh và hộ gia đình. Do đó, phải làm rõ các vấn đề thuế, bảo hiểm xã hội, hợp đồng lao động, có trách nhiệm trong xử lý vi phạm trong kinh doanh.

Đồng thời, đại diện Tổng cục Thuế cũng đề nghị không nên quy định mức doanh thu hàng năm cụ thể là 100 triệu để xác định là đối tượng thu nhập thấp và đề nghị nghiên cứu thêm các đối tượng kinh doanh thương mại điện tử, kinh tế chia sẻ… để quản lý các đối tượng cá nhân trong lĩnh vực này.

"Theo đó, cần liên thông các bộ ngành khác để quản lý, chia sẻ thông tin các đối tượng này theo hướng áp dụng nguyên tắc sử dụng định danh cá nhân", bà Lan đề xuất.