Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động

 Hydrogen xanh: Giải pháp chiến lược toàn cầu

Sáng 24/6, tại Hà Nội, Tạp chí Năng lượng sạch Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn “Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động”.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, TS. Mai Duy Thiện - Tổng Biên tập Tạp chí Năng lượng Sạch Việt Nam nhấn mạnh: Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và yêu cầu chuyển đổi năng lượng bền vững. Cùng với những giải pháp những giải pháp chuyển đổi năng lượng bền vững như: phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả và phát triển các nguồn năng lượng sạch, năng lượng mới không phát thải Cacbon như Hydro xanh và những dẫn xuất của Hydro xanh - Hydrogen xanh - đã nổi lên như một giải pháp chiến lược toàn cầu.

Đây là giải pháp hết sức quan trọng trong lộ trình chuyển đổi năng lượng do những đặc tính ưu việt không phát thải Cacbon trong suốt vòng đời sản phẩm dù là nguyên liệu của ngành sản xuất điện, ngành giao thông hay là đầu vào của các ngành sản xuất công nghiệp khác. Hydrogen không chỉ là tương lai của ngành năng lượng mà còn là chìa khóa cho sự phát triển bền vững và phát thải ròng bằng “0”.

Ngày 7/2/2024, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 165/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Sau hơn một năm triển khai, Chiến lược năng lượng hydrogen đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước với các đề xuất, nghiên cứu và chuẩn bị dự án tại Việt Nam. Dù phần lớn dự án mới ở giai đoạn chuẩn bị, nhưng đã cho thấy tín hiệu tích cực trong hiện thực hóa mục tiêu chiến lược.

Công suất sản xuất hydrogen từ năng lượng tái tạo và các quy trình có thu giữ carbon đang tiệm cận mục tiêu 100–500 nghìn tấn/năm vào năm 2030. Các bộ, ngành, địa phương đang tích cực triển khai cơ chế, chính sách, phát triển khoa học công nghệ, nguồn nhân lực, hợp tác quốc tế và xúc tiến đầu tư để thúc đẩy ứng dụng hydrogen trong sản xuất và chuyển đổi năng lượng.

Dự án sản xuất hydrogen xanh tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu

Theo ông Đặng Hải Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than, Bộ Công Thương, kể từ khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược năng lượng hydrogen đã có nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia đầu tư, nghiên cứu đề xuất dự án sản xuất hydrogen xanh tại Việt Nam nhưng hầu hết các dự án vẫn đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư và nghiên cứu, chưa đi vào vận hành thương mại.

Nhà máy sản xuất hydro xanh Trà Vinh, công suất 24.000 tấn hydro/năm, 182.500 tấn amoniac/năm, 195.000 tấn oxy/năm; dự kiến vận hành thương mại vào quý 2/2027. Nhà máy sản xuất hydro xanh Bến Tre quy mô 24.000 tấn hydro/năm, 182.500 tấn amoniac/năm, 195.000 tấn oxy/năm; dự kiến vận hành thương mại vào quý 2/2028.

Theo ông Hải Anh, hiện nay còn nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước đang khảo sát và đề xuất các dự án sản xuất hydro tại các tỉnh như Bình Định (20.000 tấn/năm), Long An (249 tấn/năm), Ninh Thuận, Quảng Bình, Quảng Trị, Sóc Trăng, thành phố Hồ Chí Minh…

Bên cạnh đó, hầu hết nhu cầu sử dụng hydrogen trong nước vẫn từ các nhà máy sản xuất phân đạm (khoảng 316.000 tấn/năm), nhà máy lọc dầu Dung Quất (39.000 tấn/năm) và Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn (139.000 tấn/năm) từ nguồn sản xuất hydrogen trực tiếp của các nhà máy.

Có một lượng rất nhỏ hydrogen cũng được sử dụng tại các nhà máy sản xuất thép, kính nổi, điện tử và thực phẩm, chiếm khoảng 0,5% tổng nhu cầu hydrogen trong nước. Các doanh nghiệp đang bước đầu triển khai nghiên cứu chuyển đổi nhiên liệu của các nhà máy nhiệt điện than, khí; các quá trình luyện thép; sản xuất đạm; giao thông vận tải sang sử dụng hydrogen, amoniac và các dẫn xuất của hydrogen.

“Hydrogen vẫn chưa có nhiều ứng dụng rộng rãi nên hệ thống tồn chứa, vận chuyển và phân phối tại Việt Nam chưa phát triển”, ông Đặng Hải Anh nhìn nhận.

Còn về xuất khẩu năng lượng hydrogen, theo đại diện Bộ Công Thương, hiện nay, Việt Nam chưa xuất khẩu năng lượng hydrogen. Hiện một số doanh nghiệp đang nghiên cứu, đề xuất các dự án phát triển điện gió ngoài khơi với mục đích xuất khẩu và sẽ là tiền đề để phát triển việc xuất khẩu năng lượng hydrogen trong tương lai.

Chia sẻ về chi phí sản xuất hydrogen xanh, PGS. Phạm Hoàng Lương, Giảng viên cao cấp Đại học Bách Khoa Hà Nội, Phó Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam cũng nhấn mạnh, nhờ sự phát triển của công nghệ và giảm giá điện tái tạo, chi phí sản xuất hydrogen đã có xu hướng giảm đáng kể, tạo cơ hội cạnh tranh cho hydrogen trong tương lai gần. Đặc biệt, chuyển dịch năng lượng hiện nay đặt ra yêu cầu cao về độ ổn định và đa dạng hệ thống cung cầu năng lượng, trong đó hydrogen đóng vai trò then chốt.

Nỗ lực thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng hydrogen

Để thúc đẩy phát triển lĩnh vực công nghiệp năng lượng hydrogen, đại diện Hiệp hội năng lượng sạch Việt Nam cho biết, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương rà soát danh mục các dự án hydrogen tại Quy hoạch năng lượng quốc gia, đảm bảo sự phù hợp, thống nhất trong quy hoạch các dự án phát triển năng lượng hydrogen. Phía Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực năng lượng hydrogen xanh tại Việt Nam...

UBND các tỉnh, thành phố đã và đang chủ động nghiên cứu, tận dụng các lợi thế để kêu gọi đầu tư dự án sản xuất năng lượng có nguồn gốc hydrogen trên địa bàn, đảm bảo phù hợp với các Quy hoạch ngành quốc gia và Quy hoạch địa phương có liên quan. Đặc biệt theo Hiệp hội năng lượng sạch Việt Nam, vai trò của các tập đoàn, doanh nghiệp rất quan trọng khi xây dựng lộ trình xanh hóa trong các lĩnh vực sản xuất; trong đó khuyến khích sản xuất và sử dụng hydrogen xanh và các dẫn xuất.

Diễn đàn “Thực hiện hóa nền kinh tế Hydrogen Việt Nam từ tầm nhìn đến hành động” là nền tảng đối thoại mở, nơi hội tụ tiếng nói của các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia, nhà đầu tư, tổ chức quốc tế và các doanh nghiệp tiên phong, để cùng nhau chia sẻ góc nhìn, cập nhật xu hướng, tháo gỡ những rào cản, và cùng nhau kiến tạo lộ trình hành động cụ thể cho sự phát triển nền kinh tế Hydrogen tại Việt Nam.

Diễn đàn sẽ không chỉ dừng lại ở những chia sẻ lý thuyết, mà sẽ trở thành cú hích lan tỏa cảm hứng, khơi mở kết nối và đặt nền móng cho những hợp tác thực chất giữa các bên để cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái Hydrogen mạnh mẽ tại Việt Nam - sẵn sàng hội nhập khu vực và toàn cầu./.