Bắc Giang: Lễ hội Vật cầu nước làng Vân diễn ra từ ngày 19/5

Các trận vật cầu sẽ diễn ra tại khu đền Chính thôn Yên Viên, xã Vân Hà vào các buổi chiều. Đây là lễ hội mang đậm nét lịch sử, văn hóa, có nhiều nét độc đáo, thường thu hút rất đông người dân và du khách.

Lễ hội Vật cầu nước làng Vân nhằm tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu và tôn vinh những giá trị văn hóa đặc sắc, đồng thời quảng bá giới thiệu về các giá trị lịch sử văn hóa của địa phương, thu hút khách tham quan du lịch góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội chung của huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang.

Ban tổ chức mong muốn sẽ giới thiệu quảng bá các giá trị của di tích lịch sử văn hóa trên địa bàn đặc biệt là giá trị Lễ hội truyền thống “Lễ hội vật cầu nước làng Vân” đến đông đảo du khách thập phương để mọi người dân trong cả nước nói chung và tỉnh Bắc Giang, xã Vân Hà nói riêng về thưởng lãm. Qua đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của các ngành, các cấp và nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân gian của “Lễ hội Vật cầu nước làng Vân”, góp phần gìn giữ di sản văn hóa dân tộc.

Lễ hội vật Cầu nước làng Vân có từ lâu đời gắn liền với đời sống văn hóa, tín ngưỡng dân gian của nhân dân địa phương từ bao đời nay. Tục truyền rằng: Trước đây, hai anh em Trương Hống, Trương Hát phò Triệu Quang Phục đánh giặc Lương, khi đánh thắng quân Lương ở đàm Dạ Trạch thì bị bọn quỷ đen ở đầm quấy quả, chúng xông ra chống lại quân nhà Thánh.

Hai bên xung trận, bọn quỷ đen ra điều kiện rằng: Nếu thắng, chúng phải được thưởng lớn. Còn nếu thua, chúng sẽ phải quy phục theo hầu nhà Thánh, Chiến trận xảy ra, cuối cùng bọn quỷ đen thua trận đã phải quy phục Đức thánh Tam Giang ở đây.

Khi thắng trận, dân mở hội ăn mừng chiến thắng, trong đó có các quân cầu là biểu trưng cho lũ quỷ nước nêu trên, hội vật cầu nước với ý nghĩa là hội mừng chiến thắng. Đồng thời cũng thể hiện mong muốn của cư dân trồng lúa nước đó là tín ngưỡng thờ thần mặt trời, cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng tươi tốt. Quả cầu tượng trưng cho Mặt trời.

Lễ hội Vật cầu nước làng Vân được tổ chức thường xuyên theo điều lệ và quy ước của làng. Trong những năm kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1945-1954, Lễ hội Vật cầu nước ít được tổ chức, Hòa bình lập lại đến năm 1973, nhân dân địa phương khôi phục và duy trì trở lại.

Năm 2002, được Nhà nước hỗ trợ kinh phí tổ chức, Lễ hội Vật cầu nước làng Vân đã được khôi phục lại mang đầy đủ sắc thái, diện mạo của lễ hội dân gian theo nghi thức cổ truyền. Hương ước của làng hiện nay quy định, 2 năm sẽ tổ chức Lễ hội Vật cầu nước một lần.

Lễ hội Vật cầu nước để cầu cho quốc thái dân an mùa màng bội thu, đời sống phồn thịnh. Không những vậy, đó cũng là môn thể thao để rèn luyện sức khoẻ và tạo mối đoàn kết một lòng trong nhân dân 4 giáp của làng Vân…

Với những giá trị đặc sắc, gọi là “độc nhất vô nhị”, Lễ hội Vật cầu nước làng Vân đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, theo Quyết định số 63/QĐ-BVHTTDL ngày 12 tháng 01 năm 2022.

Đến hẹn lại lên, Lễ hội Vật cầu nước làng Vân năm nay, chắc chắn sẽ lại thu hút nhiều du khách tham dự. Cùng với tổ chức các trận vật cầu nước, Lễ hội năm nay còn có nhiều hoạt động hấp dẫn khác như: Hát quan họ, giao lưu văn nghệ, các trò chơi dân gian…​/.