Big4 kiểm toán 'bỏ lọt' bất thường tại SCB, Bộ trưởng Tài chính nói gì?

Tại phiên chất vấn sáng ngày18/3, nhiều đại biểu Quốc hội hỏi Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc về việc cấp phép công ty kiểm toán, chất lượng kiểm toán viên, kiểm định viên sau vụ Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB).

Nêu vấn đề chất vấn, đại biểu Phạm Văn Hòa (tỉnh Đồng Tháp) viện dẫn theo báo cáo, cả nước ta hiện nay có 200 doanh nghiệp kiểm toán độc lập. Thời gian qua, các doanh nghiệp đã thực hiện kiểm toán tốt, tuy nhiên cũng có những doanh nghiệp có sai sót, tiêu cực… Do vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính làm rõ giải pháp giải quyết tình trạng trên?

Trả lời, ông Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua có một số vấn đề về kiểm toán độc lập có sai phạm trong một số vụ án hình sự. Điều này liên quan đến nhiều yếu tố. Thứ nhất là năng lực của các nhân sự tại các công ty kiểm toán. Thứ hai là tinh thần trách nhiệm của những cán bộ làm công việc kiểm toán trực tiếp. Cũng không loại trừ có sự cấu kết và cố tình vi phạm pháp luật của kiểm toán viên, theo Bộ trưởng Tài chính.

Bộ trưởng cho biết, đối với công tác kiểm toán, Bộ Tài chính đã chỉ đạo và siết chặt. Cụ thể, từ khâu kiểm toán viên để được cấp giấy chứng nhận kiểm toán viên đã đặt ra các điều kiện theo đúng quy định của pháp luật, được tổ chức thi, tổ chức đào tạo.

"Thường kiểm toán viên chưa năm nào thi đậu vượt trên 30%. Năm cao nhất chỉ đậu 30%. Những chuẩn mực kiểm toán, phương pháp kiểm toán Bộ Tài chính đã chỉ đạo ban hành. Tuy nhiên trong thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục siết chặt các hoạt động của các công ty kiểm toán, kiểm tra lại những bộ hồ sơ xem thử có sai phạm thì sẽ xử phạt và xử lý nghiêm", Bộ trưởng trả lời. 

Theo kết luận điều tra vụ Ngân hàng SCB của Cơ quan Cảnh sát điều tra (Bộ Công an) và cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, hậu hợp nhất, SCB thuê các công ty kiểm toán thuộc nhóm "Big 4" - hãng danh tiếng hàng đầu thế giới - kiểm tra báo cáo tài chính hàng năm. 

Theo đó, giai đoạn 2012-2022, 3 công ty kiểm toán hàng đầu là Ernst & Young Việt Nam, Deloitte Việt Nam, KPMG Việt Nam đã thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính của SCB. Tuy nhiên, những đơn vị kiểm toán này không phát hiện ra dấu hiệu bất thường tại ngân hàng này. 

Ví dụ trong các báo cáo kiểm toán năm 2020 và soát xét 6 tháng đầu năm 2022, KPMG chỉ nhấn mạnh việc SCB đang thực hiện đề án cơ cấu lại ngân hàng gắn với xử lý nợ xấu. Kiểm toán viên của KPMG cho rằng, báo cáo tài chính của SCB đã phản ánh trung thực và hợp lý, trên các khía cạnh trọng yếu, tình hình tài chính hợp nhất của ngân hàng./.