Bộ Xây dựng lý giải nguyên nhân giá bất động sản tăng cao, đề xuất giải pháp hạ nhiệt

Bộ Xây dựng vừa có Công văn số 15159/BXD-QLN ngày 12/12/2025 gửi Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, trả lời kiến nghị của cử tri trước Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV liên quan đến tình trạng tăng giá vàng và bất động sản, cũng như các biện pháp nhằm kiểm soát, ổn định thị trường.

Theo Bộ Xây dựng, kiến nghị của cử tri TP Hà Nội được Văn phòng Chính phủ chuyển đến theo Công văn số 10822/VPCP-QHĐP ngày 06/11/2025. Trong đó, cử tri đề nghị Chính phủ làm rõ nguyên nhân khiến giá vàng và giá bất động sản tăng cao, đồng thời có giải pháp chặn đứng đà tăng, phản ánh đúng giá trị thực của hàng hóa và ổn định đời sống người dân.

Giá nhà đất tăng vượt khả năng chi trả của đa số người dân

Về nội dung liên quan đến bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết thời gian qua, giá nhà ở và đất ở tăng cao, vượt xa khả năng chi trả của đại bộ phận người dân. Nguyên nhân xuất phát từ nhiều yếu tố, cả khách quan lẫn chủ quan.

Thứ nhất, chi phí đầu tư dự án bất động sản tăng mạnh, đặc biệt là tiền sử dụng đất và các chi phí đầu vào, đẩy giá thành sản phẩm lên cao.

Thứ hai, nguồn cung bất động sản và nhà ở còn hạn chế do nhiều dự án triển khai chậm, gặp vướng mắc về thủ tục pháp lý và khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn. Hệ thống pháp luật dù đã được sửa đổi, bổ sung nhưng vẫn còn bất cập, nhất là trong lĩnh vực đất đai, đấu thầu, với thủ tục hành chính rườm rà, thiếu rõ ràng, khiến tiến độ triển khai nhiều dự án bị kéo dài.

Thứ ba, công tác tổ chức thực hiện pháp luật về quy hoạch, đất đai, nhà ở, đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án tại một số địa phương chưa đáp ứng yêu cầu. Việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xác định giá đất ở nhiều nơi còn chậm, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ dự án.

Thứ tư, việc phát triển nhà ở xã hội còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Một số địa phương chưa thực sự quan tâm đến việc quy hoạch quỹ đất, tạo quỹ đất sạch và đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho phát triển nhà ở xã hội.

Bên cạnh đó, còn nhiều dự án bất động sản, nhà ở bị đình trệ do vướng mắc pháp lý, trong khi nguồn lực đầu tư đã rất lớn, gây lãng phí đất đai và vốn, làm gia tăng chi phí và kéo theo giá bán tăng.

Đáng chú ý, cơ cấu sản phẩm trên thị trường hiện nay chưa phù hợp với nhu cầu thực tế. Nguồn cung chủ yếu tập trung vào phân khúc trung cấp và cao cấp, trong khi thiếu nghiêm trọng nhà ở giá phù hợp, đặc biệt là nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị.

Ngoài các yếu tố trên, Bộ Xây dựng cũng thừa nhận tình trạng một số chủ đầu tư, nhà đầu tư và cá nhân môi giới có hành vi găm hàng, thổi giá, đầu cơ và gây nhiễu loạn thông tin thị trường, góp phần đẩy giá bất động sản lên cao.

Đề xuất loạt giải pháp kiểm soát giá và tăng nguồn cung

Để kiểm soát giá bất động sản và tạo điều kiện cho người dân tiếp cận nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cho biết ngày 10/11/2025 đã có Văn bản số 13173/BXD-QLN báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất nhiều giải pháp trọng tâm.

Trong đó, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết để triển khai.

Cùng với đó, Bộ Xây dựng tiếp tục thúc đẩy thực hiện các chính sách phát triển nhà ở xã hội, khẩn trương triển khai Nghị định về quỹ nhà ở quốc gia và Nghị quyết của Chính phủ về đột phá phát triển nhà ở xã hội nhằm tăng nguồn cung cho thị trường.

Bộ cũng sẽ nghiên cứu, đề xuất chính sách phát triển nhà ở giá phù hợp để đưa vào Luật sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở dự kiến trình trong năm 2026.

Về tín dụng và tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam được giao tiếp tục rà soát, đánh giá các quy định liên quan đến tín dụng bất động sản để có biện pháp điều tiết phù hợp. Bộ Tài chính cũng sẽ xem xét, hoàn thiện các chính sách thuế, tài chính liên quan đến bất động sản nhằm điều tiết thị trường theo từng giai đoạn.

Ngoài ra, các bộ, ngành liên quan sẽ rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch đô thị và nông thôn, qua đó tháo gỡ vướng mắc, cắt giảm và đơn giản hóa thủ tục hành chính cho doanh nghiệp và người dân./.