Chất vấn nhiều vấn đề nóng tại Kỳ họp thứ 20, HĐND tỉnh Thanh Hóa khóa XVIII

Có tình trạng cán bộ đùn đẩy trách nhiệm, sợ sai, sợ trách nhiệm trong quá trình xử lý tài sản công dôi dư

Xử lý tài sản công dôi dư sau sáp nhập các đơn vị hành chính là một trong những vấn đề nóng được cử tri, nhân dân tỉnh Thanh Hoá hết sức quan tâm. Tại phiên chất vấn, ông Nguyễn Văn Tứ, Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Thanh Hóa cho biết, giai đoạn 2019 - 2021, Thanh Hoá đã tiến hành sáp nhập 143 đơn vị hành chính cấp xã; sau sắp xếp giảm 303 đơn vị sự nghiệp công lập khác.

Sau sáp nhập, sắp xếp, có 537 công sở, nhà đất công dôi dư, trong đó chủ yếu là trụ sở UBND cấp xã, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa thôn… Đến nay, 455 cơ sở nhà đất đã được phê duyệt phương án xử lý; 82 cơ sở nhà đất dôi dư chưa có phương án sắp xếp. Dù đa phần công sở, nhà đất dôi dư đã có phương án sắp xếp, nhưng thực tế hầu hết các công trình hiện nay vẫn trong tình trạng bỏ không, lãng phí.

Ông Tứ thừa nhận, việc sắp xếp, xử lý tài sản công dôi dư triển khai chậm, gây lãng phí trong thời gian dài và đến nay vẫn chưa xử lý xong. Nguyên nhân, theo ông Tứ, do các quy định của pháp luật còn nhiều bất cập; ảnh hưởng của dịch Covid-19; số lượng công sở nhà đất dôi dư lớn, địa bàn rộng; thành viên các tổ giúp việc trong sắp xếp, xử lý tài sản dôi dư chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm, thường xuyên chuyển đổi vị trí công tác.

Cũng theo ông Tứ, trách nhiệm để tài sản công dôi dư lãng phí thời gian dài có phần của Sở Tài chính (đơn vị thường trực trong tham mưu, giải quyết, xử lý tài sản công dôi dư) và Giám đốc Sở Tài chính. Đồng thời, còn có trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có tài sản dôi dư.

Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu HĐND tỉnh Thanh Hóa quan tâm đến việc tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để làm sao sớm xử lý, sắp xếp tài sản công dôi dư, tránh lãng phí kéo dài. Trả lời các câu hỏi chất vấn, ông Nguyễn Văn Tứ không đưa ra được mốc thời gian khi nào sẽ xử lý xong tài sản công dôi dư mà chủ yếu trình bày những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

"Chúng tôi là cơ quan thường trực xuống làm việc, các địa phương phải lục tìm lại hồ sơ công trình nên rất mất thời gian. Sở Tài chính là cơ quan thường trực cũng chưa sát sao tuyệt đối trong triển khai xử lý tài sản công dôi dư và cũng chậm tham mưu. Khi đấu giá tài sản thì quy định không được phép phá dỡ tài sản, đặc biệt các huyện miền núi, tài sản nằm ở vùng khó khăn, không có tính thương mại nên rất khó khăn để xử lý", ông Tứ nói.

Ông Tứ cũng cho biết, giải pháp thời gian tới để xử lý tài sản công dôi dư là kiến nghị với Chính phủ sửa đổi các quy định của pháp luật về xử lý tài sản công dôi dư; chính quyền cấp huyện phải xem việc xử lý tài sản công dôi dư là nhiệm vụ chính trị quan trọng, để tiến hành đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi khi xây dựng phương án sử dụng tài sản...

Làm rõ thêm về vấn đề tài sản công dôi dư, ông Nguyễn Văn Thi, Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết để xử lý tài sản công dôi dư, UBND tỉnh đã thành lập ban chỉ đạo riêng, đồng thời tính đến tháng 7 đã tổ chức đến 12 cuộc họp. Ông Thi cũng thừa nhận trong quá trình xử lý tài sản công dôi dư có tình trạng cán bộ đùn đẩy trách nhiệm, sợ sai, sợ trách nhiệm.

Sau phần chất vấn và trả lời chất vấn về thực trạng tài sản công dôi dư lãng phí, ông Đỗ Trọng Hưng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thanh Hóa, chủ trì kỳ họp, đề nghị Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong xử lý, sắp xếp tài sản công dôi dư.

Bí thư Tỉnh uỷ Thanh Hoá cho biết, việc xử lý tài sản công dôi dư trên địa bàn đến nay chưa được như kỳ vọng, nhiều đơn vị thực hiện chưa nghiêm túc, quá trình lập và trình phê duyệt phương án xử lý còn chậm. Do đó, đề nghị các cơ quan liên quan phải có những giải pháp đột phá để giải quyết. Đồng thời, chuẩn bị sẵn sàng cho việc sáp nhập đơn vị hành chính sắp tới với hơn 20 đơn vị cấp xã và sáp nhập huyện Đông Sơn vào thành phố Thanh Hóa, để tránh tình trạng công sở dôi dư, lãng phí như thời gian qua.

Đề tài không thành công… cũng là một đóng góp

Về lĩnh vực Khoa học và Công nghệ, tại phiên chất vấn, ông Trần Duy Bình, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Thanh Hóa cho biết, với chức năng nhiệm vụ của Sở, ngoài việc thực hiện chuyển tiếp nhiệm vụ của những năm trước, trong giai đoạn 2020 - 2023, Khoa học và Công nghệ đã tham mưu cho UBND tỉnh triển khai mới 179 nhiệm vụ. Trong 3 năm, có 130 nhiệm vụ cấp tỉnh được nghiệm thu, trong đó có 104 nhiệm vụ từ trước năm 2020 chuyển giao, từ 2020 - 2023 là 26 nhiệm vụ.

Theo ông Bình, rất nhiều nhiệm vụ sau khi nghiệm thu đã được áp dụng vào thực tiễn, mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần vào sự phát triển các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, ông Bình cũng thừa nhận trong quá trình triển khai thực hiện, có 11 nhiệm vụ đã không đạt buộc phải dừng để thu hồi tiền về cho nhà nước, một số nhiệm vụ xin kéo dài và có 2 nhiệm vụ khi nghiệm thu không đạt. Ngoài những yếu tố khách quan, ông Bình cũng cho rằng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho khoa học còn thiếu, đã cũ kỹ.

"Bản chất của khoa học là tìm ra cái mới, không chắc chắn, có thể thành công, có thể không thành công, không có mục đích lợi nhuận ngay từ đầu mà phải qua nhiều bước. Trong đó, bước thử nghiệm thường có rủi ro nhiều nhất. Do vậy, đề tài, dự án nghiên cứu, ứng dụng không thành công cũng là một đóng góp, để làm rõ hướng đi cho cộng đồng và cũng tránh cho các nhà khoa học sau này có thể tiếp tục nghiên cứu trùng lặp", ông Bình nói.

Tại phiên chất vấn, nhiều đại biểu quan tâm đặt câu hỏi đề nghị Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ làm rõ những đề tài khoa học mà Sở đang triển khai, trong đó có những đề tài chậm, kéo dài, có những đề tài không thành công, có những đề tài nghiệm thu nhưng hiệu quả ứng dụng thực tế thấp.

Trả lời các câu hỏi của đại biểu, ông Trần Duy Bình cho rằng đề tài nhiều, nhưng chất lượng, tính mới, tính cấp thiết, tiên tiến không cao, trùng lặp nhiều. "Có những đề tài đề xuất từ năm này sang năm khác, nhưng tính khả thi không cao. Trong khi có nhiều đề xuất các sở, ngành địa phương, đơn vị lại không lựa chọn, dịch bệnh COVID-19 diễn ra nên cũng gặp nhiều khó khăn dẫn tới việc nghiệm thu đề tài còn chậm, chưa đạt yêu cầu đề ra", ông Bình cho hay.

Cũng theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, tiêu chí lựa chọn đề tài không được trùng lặp, nên có một vài đề tài có vài điểm trùng. Nên trong quá trình thẩm định cũng tạo điều kiện để kế thừa, giảm ngân sách. "Cái tên có thể không trùng, nhưng nội dung bên trong phải cải tiến đi để ứng dụng cho tỉnh có hiệu quả. Còn chuyển giao bên ngoài có bản quyền sẽ rất là khó. Nên cũng có cái chúng ta phải chuyển giao, làm chủ, bắt chước và chế tạo"- ông Bình thẳng thắn.

Giải trình thêm về vấn đề này, ông Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, cho biết bên cạnh những kết quả đạt được, ngành Khoa học và Công nghệ vẫn đang một số tồn tại, hạn chế. Theo ông Giang, Thanh Hóa hiện nay có số lượng trí thức rất lớn với 236.000 người, trong đó có 38 phó giáo sư, 500 tiến sĩ, 2.500 thạc sĩ nhưng những người trí thức trực tiếp tham gia vào nghiên cứu ứng dụng vào công nghệ thì chưa nhiều. Ngoài ra, số lượng doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ phát triển chưa tương xứng tiềm năng khi chúng ta có 38.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động, nhưng mới có 32 doanh nghiệp được công nhận là doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ. Ngoài ra, các đề xuất nhiệm vụ khoa học còn chưa đồng đều trên các lĩnh vực, có nhiều ngành, nhiều địa phương nhiều năm không đề xuất được một nhiệm vụ khoa học công nghệ nào.

Để khắc phục những tồn tại hạn chế, ông Lê Đức Giang cho rằng, ngành Khoa học và Công nghệ cần xóa bỏ tư duy hành chính hóa trong hoạt động, chuyển từ tư duy quản lý máy móc cứng nhắc sang tư duy phục vụ doanh nghiệp, phục vụ các đơn vị, các nhà khoa học. Xây dựng sửa đổi bổ sung các quy định về xác định nhiệm vụ phê duyệt kinh phí, giảm bớt thủ tục hành chính, giảm bớt lãng phí thời gian công sức của nhà KH… Tôn vinh, khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ khoa học công nghệ đạt hiệu quả cao, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh./.