“Chơi” kiểu FOMO trên thị trường chứng khoán, nhà đầu tư F0 cần làm gì để không nhận phải “trái đắng”?

“Nhanh lời, chóng lỗ”

Trong vài năm gần đây, thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên rất hấp dẫn bởi khả năng đem lại lợi nhuận cao hơn so với một số kênh đầu tư khác. Tài khoản của nhiều nhà đầu tư đã đạt được mức sinh lời hàng chục phần trăm, thậm chí gấp đôi, gấp ba chỉ sau vài tháng hoặc vài năm.

Tuy nhiên, cùng với tiềm năng sinh lời khổng lồ thì nhà đầu tư cũng phải đối mặt với rủi ro thua lỗ đáng kể. Thị trường hiện tại rất khó đoán, biến động không ngừng nên chỉ cần một quyết định sai lầm cũng có thể khiến tài khoản của nhà đầu tư bốc hơi toàn bộ.

Thống kê của các công ty chứng khoán cho thấy, trong năm 2022 có tới 90% nhà đầu tư cá nhân thua lỗ, phần lớn số này đã lặng lẽ rời cuộc chơi. Lý do dẫn tới tỷ lệ “kinh hoàng” cứ 10 nhà đầu tư chứng khoán thì tới 9 người chịu tổn thất, được các chuyên gia đúc kết như sau: 

Thứ nhất, thiếu kiến thức và kinh nghiệm: Không ít nhà đầu tư tham gia thị trường với khối lượng kiến thức “bằng 0”, dẫn tới việc đưa ra quyết định sai lầm, chạy theo đám đông hoặc dễ bị thao túng bởi tin đồn.

Thứ hai, tâm lý không vững chắc: Tâm lý của nhà đầu tư sẽ tác động mạnh mẽ đến thị trường chứng khoán. Khi thị trường tăng, nhiều người ham lợi mà đầu tư bất chấp rủi ro, dẫn đến việc “mua đỉnh”. Ngược lại, khi thị trường giảm, nhiều người mang tâm lý lo sợ đã bán tháo cổ phiếu, “bán đáy” gây ra thua lỗ trầm trọng.

Giải pháp nào cho nhà đầu tư F0?

Đầu tư dài hạn

Nếu bạn là nhà đầu tư chứng khoán thiếu kinh nghiệm và trải nghiệm thì hãy cân nhắc tới việc đầu tư dài hạn. Đầu tư dài hạn là chiến lược phù hợp với những nhà đầu tư không có nhiều thời gian theo dõi thị trường và có khả năng chấp nhận rủi ro ở mức vừa phải.

Đây là chiến lược tập trung vào mục tiêu cũng như kết quả trong tương lai xa, thường từ 3-5 năm. Thay vì liên tục mua - bán hay đổi mã cổ phiếu để “chạy” theo thị trường, thì nhà đầu tư dài hạn sẽ giữ cổ phiếu lâu dài nhằm hưởng lợi nhuận từ sự tăng trưởng của thị trường chứng khoán và lợi nhuận kép. Các chuyên gia đã chỉ ra lợi ích của việc đầu tư dài hạn:

Một là giảm thiểu rủi ro: Thị trường chứng khoán không bao giờ ngừng biến động, nhưng xét về dài hạn thì thị trường có xu hướng tăng trưởng. Vì vậy, việc đầu tư dài hạn sẽ giúp bạn hạn chế rui ro thua lỗ từ biến động trong ngắn hạn.

Hai là tâm lý thoải mái: Với mục tiêu đầu tư dài hạn, bạn không cần liên tục theo dõi bảng điện tử, tránh được tâm lý lo lắng hay hoảng loạn mỗi khi thị trường giảm điểm.

Ba là hưởng lợi nhuận kép: Khi đầu tư dài hạn, nhà đầu tư có thể tái đầu tư lợi nhuận kiếm được từ cổ tức, từ đó gia tăng lợi nhuận theo thời gian.

Cần chuẩn bị gì để đầu tư dài hạn?

Trước hết, nhà đầu tư cần xác định số vốn bỏ ra phù hợp thu nhập cá nhân, tránh trường hợp dồn hết tiền để đầu tư chứng khoán mà không phòng bị các khoản chi tiêu bất ngờ, dẫn tới việc phải “bán tháo” cổ phiếu. Điều này cũng khiến thị trường giảm mạnh.

Tiếp đó là lựa chọn các mã chứng khoán có tiềm năng tăng trưởng trong lâu dài, có nhiều phương án lựa chọn tốt như: Cổ phiếu "cốt lõi" của thị trường, Cổ phiếu có lịch sử cổ tức tốt, Cổ phiếu trong ngành mà bạn đã tìm hiểu kỹ…

Đầu tư thông qua Quỹ

Với những nhà đầu tư không có nhiều thời gian nghiên cứu và phân tích các mã cổ phiếu phù hợp, thì có thể đầu tư thông qua Quỹ ETF và Quỹ đầu tư mở.

Cụ thể, Quỹ ETF (Quỹ hoán đổi danh mục) là một quỹ đầu tư được niêm yết và giao dịch trên sàn chứng khoán tương tự như cổ phiếu. Quỹ này hoạt động mô phỏng theo sự biến động của một chỉ số tham chiếu (VN30, VNMidcap…). Nhà đầu tư mua Quỹ ETF sẽ sở hữu một loạt cổ phần của các doanh nghiệp có trong nhóm chỉ số tham chiếu.

Quỹ đầu tư mở thì không được niêm yết trên sàn chứng khoán. Nhà đầu tư chỉ có thể mua đơn vị quỹ từ công ty quản lý quỹ và bán lại cho công ty quản lý quỹ. Giá trị đơn vị quỹ đầu tư mở được xác định theo giá trị rổ tài sản mà quỹ đầu tư.

Việc đầu tư thông qua các quỹ sẽ có nhiều lợi ích:

Đầu tư chuyên nghiệp: Các quỹ này được quản lý bởi đội ngũ chuyên gia đầu tư giàu kinh nghiệm, bạn có thể dựa vào đây để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Các quỹ này sẽ đầu tư rất nhiều cổ phiếu khác nhau, giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro do biến động của các cổ phiếu riêng lẻ. 

Tiện lợi: Nhà đầu tư có thể dễ dàng tham gia đầu tư với số vốn ban đầu chỉ từ 100.000 đồng thông qua các công ty chứng khoán, ngân hàng…

Tuy nhiên, cùng với lợi ích thì việc đầu tư qua quỹ cũng sẽ có một số nhược điểm, như các quỹ trên luôn có phí quản lý, một số quỹ mới sẽ đi kèm rủi ro thanh khoản. Do đó hãy cân nhắc kỹ trước khi “xuống tiền”.

Cũng giống như việc đầu tư qua mã cổ phiếu dài hạn, để đầu tư thông qua Quỹ thì bạn cần xác định số tiền đầu tư, tránh rơi vào tình trạng không có quỹ dự phòng, dẫn tới việc “bán đổ bán tháo”. Bên cạnh đó, lợi ích khi đầu tư vào Quỹ là “chất lượng” của Quỹ dễ được kết luận bởi kết quả hoạt động trong các năm gần nhất. Để tăng thêm sự an toàn, bạn nên cân nhắc đầu tư ít nhất vào 2 Quỹ./.