Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin ngăn chặn gian lận hóa đơn điện tử

Cụ thể, hiện ngành Thuế đang triển khai nhiều giải pháp ngăn chặn tình trạng buôn bán, sử dụng hóa đơn điện tử trái pháp luật. Trong đó đối với giải pháp về công nghệ thông tin, ngành Thuế đang đẩy mạnh công tác quản lý hóa đơn dựa trên kết quả phân tích rủi ro theo các tiêu chí đánh giá để xác định người nộp thuế có rủi ro cao. Theo đó, người nộp thuế có nhiều dấu hiệu nghi ngờ gian lận trong sử dụng hóa đơn để đưa vào kiểm tra, thanh tra. Cùng với đó là tăng cường công tác đối chiếu thông tin giữa dữ liệu người nộp thuế tại hồ sơ khai thuế và dữ liệu HĐĐT đã khởi tạo để đưa ra danh sách người nộp thuế có sự sai lệch giữa hồ sơ và dữ liệu, đảm bảo khai đúng, đủ, không trì hoãn thời gian nộp thuế.

Bên cạnh các giải pháp này, cơ quan thuế cũng đã thực hiện các chức năng kiểm soát thông tin HĐĐT, kiểm tra các dấu hiệu cảnh báo sớm giúp đưa ra các trường hợp cần giám sát, kiểm tra thường xuyên. Tiến tới phòng ngừa từ sớm, từ xa việc xuất khống HĐĐT, sẽ có cảnh báo tới người nộp thuế về sự bất thường hoặc đột biến so với hoạt động kinh doanh thông thường, trong việc sử dụng hóa đơn ngay khi người nộp thuế thực hiện xuất hóa đơn.

Việc này sẽ được thực hiện theo ngày để ngăn chặn cảnh báo việc xuất hóa đơn của người nộp thuế có dấu hiệu rủi ro. Ngành Thuế cũng đang nghiên cứu, áp dụng công nghệ xử lý dữ liệu lớn, công nghệ trí tuệ nhân tạo vào thực hiện phân tích dữ liệu HĐĐT với các nội dung xử lý ngôn ngữ tự nhiên, học máy, thống kê nhận biết tên hàng hóa, dịch vụ; xác định giá trị hàng hóa bất thường; xác định chuỗi mua bán giữa các DN giúp Ttung tâm phân tích dữ liệu HĐĐT có thể phát hiện ra những trường hợp gian lận, nghi ngờ mua bán hóa đơn với xâu chuỗi nhiều DN tham gia.

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính tại Công điện số 01/CĐ-BTC ngày 12/4/2023 về việc tăng cường công tác quản lý, giám sát việc phát hành, sử dụng hóa đơn điện tử, Tổng cục Thuế cũng đã triển khai ban hành Chỉ thị số 01/CT-TCT về việc tăng cường các biện pháp rà soát, kiểm tra hoá đơn nhằm ngăn chặn gian lận trong việc sử dụng hoá đơn. Theo đó, cục thuế các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương sẽ tập trung đẩy mạnh tháng cao điểm phòng, chống các DN mua, bán hóa đơn không hợp pháp, gian lận hoàn thuế.

Trong tháng cao điểm, đồng loạt cơ quan thuế các cấp ra quân, quyết liệt hơn nữa trong đấu tranh, xử lý hành vi gian lận về thuế, về mua bán và sử dụng hoá đơn không hợp pháp. Đồng thời, tiếp tục truyền thông sâu rộng đến người dân, DN trên các phương tiện truyền thông về chính sách pháp luật thuế, hoá đơn, công khai thông tin tổ chức, cá nhân có hành vi mua, bán hóa đơn đã bị cơ quan công an khởi tố. Qua đó, góp phần cảnh báo, răn đe các đối tượng đã và đang có ý định vi phạm pháp luật về hóa đơn. Ngành Thuế phối hợp chặt chẽ hơn với cơ quan điều tra - Bộ Công an để xử lý theo quy định đối với DN bán hóa đơn; truy vết xử lý DN mua hóa đơn và xử lý triệt để tình trạng bao che cho những hành vi vi phạm pháp luật trong sử dụng hoá đơn.

Theo Bộ Tài chính, cơ quan thuế tiếp tục rà soát đối với các cá nhân, tổ chức có mua hóa đơn để kê khai khấu trừ thuế GTGT, hoàn thuế, hợp thức hóa hàng hóa trôi nổi, giảm chi phí tính thuế TNDN… thì thực hiện xử lý nghiêm minh, kịp thời theo quy định của pháp luật. Đồng thời tuyên truyền, phổ biến đến người dân, DN trong việc sử dụng hóa đơn không hợp pháp để hợp thức kê khai thuế sẽ bị phạt về hành vi trốn thuế và truy cứu trách nhiệm hình sự. Đối với hành vi bán hóa đơn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ Luật hình sự.

Mặc dù triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, song Bộ Tài chính cho rằng để phát hiện sớm các trường hợp mua bán hóa đơn không hợp pháp, cần sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng. Bộ Tài chính tiếp tục kiến nghị sửa đổi nghị định về đăng ký kinh doanh, Luật DN phải có quy định theo hướng người đại diện pháp luật của DN các DN bỏ địa chỉ kinh doanh và/hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế muốn thành lập DN mới thì cần có chế tài xử lý cụ thể. Trong đó, tạm thời chưa cấp phép giấy chứng nhận thành lập DN mới và đưa ra các thông tin cảnh báo rủi ro, có biện pháp ngăn chặn. Cùng với đó, người đại diện pháp luật của DN phải được xác thực với cơ sở dữ liệu quốc gia quốc gia về dân cư của Bộ Công an.