Doanh nghiệp xi măng trước nguy cơ phá sản, bán mình

Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho biết, từ 2022, lượng tiêu thụ xi măng liên tục sụt giảm. Năm ngoái, tiêu thụ trong nước chỉ bằng 84% so với cùng kỳ 2022 (nội địa đạt 56,6 triệu tấn, xuất khẩu 31,2 triệu tấn). Trong khi đó, Việt Nam đang có 61 nhà máy, tổng công suất thiết kế khoảng 117 triệu tấn xi măng một năm.

"Ngành xi măng đang gặp khó khăn rất lớn trong sản xuất và tiêu thụ, doanh nghiệp có nguy cơ phá sản hoặc bán một phần nhà máy cho nước ngoài", Hiệp hội cho biết.

Về nguyên nhân cụ thể, Hiệp hội này nêu ra 4 điểm chính. Đó là, nhu cầu tiêu thụ trong nước yếu, các dự án đầu tư công lớn như xây dựng đường cao tốc vẫn chủ yếu sử dụng công nghệ truyền thống, việc áp dụng cầu cạn cao tốc bằng bê tông cốt thép còn hạn chế, giải pháp sử dụng xi măng để gia cố, ổn định nền đất chưa được áp dụng.

Giá nhiên liệu, năng lượng tăng cao, đặc biệt là giá than đã đẩy chi phí sản xuất xi măng tăng theo. Thuế xuất khẩu clinker tăng, sức ép môi trường với các nhà máy xi măng ngày càng lớn.

Để gỡ khó cho các doanh nghiệp sản xuất xi măng, Hiệp hội Xi măng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng và các bộ, ngành có giải pháp tăng tiêu thụ nội địa xi măng thông qua sử dụng giải pháp cầu cạn trong đầu tư cao tốc, đặc biệt ở những vùng đất yếu, vùng cần thoát lũ như miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long.

Gia cố nền đường bằng xi măng - đất để thay thế cho giải pháp truyền thống đắp nền đường bằng cát san lấp.

Nhằm gỡ khó cho doanh nghiệp, Hiệp hội Xi măng Việt Nam kiến nghị Thủ tướng cùng các bộ, ngành tìm cách tăng tiêu thụ nội địa thông qua xây dựng các tuyến đường cầu cạn thay đường bê tông xi măng cốt thép, nhất là ở những vùng đất yếu, hay những nơi cần thoát lũ như miền Trung, Đồng bằng sông Cửu Long.

Chính phủ cũng nên cân nhắc gia cố nền đường bằng xi măng - đất để thay thế cho giải pháp truyền thống đắp nền đường bằng cát san lấp, Hiệp hội Xi măng nêu.

Hiệp hội đồng thời kiến nghị Chính phủ sớm trình Quốc hội thông qua việc bỏ thuế xuất khẩu với clinker. Còn trong ngắn hạn, nếu chưa bãi bỏ, Hiệp hội đề xuất giữ nguyên thuế xuất khẩu với clinker hai năm tới là 5% và được khấu trừ VAT.

Hiệp hội cũng đề nghị Thủ tướng chỉ đạo các ngân hàng giãn nợ, giảm lãi suất cho các doanh nghiệp xi măng, và không khuyến khích nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào dự án xi măng tại Việt Nam.

Trước đó, Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội đã công bố danh sách các doanh nghiệp sản xuất xi măng có lợi nhuận sau thuế năm 2023 âm, mã chứng khoán không đủ điều kiện giao dịch ký quỹ (margin), trong đó có những tên tuổi của ngành xi măng như: Công ty CP xi măng Bỉm Sơn, Công ty CP xi măng Vicem Bút Sơn, Công ty CP thương mại, dịch vụ, vận tải xi măng Hải Phòng, Công ty CP xi măng Vicem Hoàng Mai… Đây là những doanh nghiệp lớn trong ngành xi măng, đang cung ứng ra thị trường những thương hiệu xi măng có tiếng như: Xi măng Bỉm Sơn, Xi măng Bút Sơn, Xi măng Hoàng Mai.