Đông Nam Á tăng cường phát triển fintech: Việt Nam là điểm đến hứa hẹn cho startup tài chính

Fintech là từ viết tắt của Financial Technology (công nghệ tài chính), được sử dụng chung cho mọi công ty sử dụng internet, công nghệ điện toán đám mây, các phần mềm mã nguồn mở, điện thoại thông minh nhằm mục đích nâng cao hiệu quả hoạt động ngân hàng và đầu tư.

Để cạnh tranh tốt hơn với tài chính truyền thống trong khu vực, các công ty fintech tăng cường áp dụng dịch vụ mua trước - trả sau và ngân hàng kỹ thuật số. Trong bối cảnh người dân sử dụng điện thoại di động có internet rộng rãi và hình thành thói quen dùng nền tảng thương mại điện tử, fintech có khả năng thu thập dữ liệu và sàng lọc khách hàng, kể cả những người dùng ít hoặc không dùng tín dụng.

Dịch vụ cho vay đứng đầu trong lĩnh vực tài chính và đang ngày càng được sử dụng phổ biến hơn. Ganis Pawestri (27 tuổi) - một thư ký cho doanh nghiệp đang sống tại trung tâm Jakarta cho biết, cô không dùng thẻ tín dụng. Thay vào đó, cô tải một ứng dụng có tên Akulaku để mua sắm trực tuyến hàng ngày, mỗi tháng cô chi khoảng 800.000 rupiah Indonesia (50 USD) vào đây.

Ganis Pawestri vừa thực hiện thanh toán thông qua ngân hàng trực tuyến thuộc tập đoàn Akulaku điều hành. Cô cho biết mình không mất một khoản phí lãi suất nào cho các khoản thanh toán hàng tháng. Với những lần chi tiêu nhiều hơn, như việc đi du lịch, cô chia thành 3 đợt trả với lãi suất lên tới 2%.

“Tôi có những trải nghiệm không tốt với các ngân hàng truyền thống. Sau khi tốt nghiệp, tôi bị từ chối cấp thẻ tín dụng dù cố làm nhiều lần. Kể cả khi đã hoàn tất quá trình sàng lọc ban đầu tại một số ngân hàng khác, tôi phải mất vài tuần chờ đợi nhưng lại nhận được thông tin là chiếc thẻ được cấp bị thất lạc qua đường bưu điện”, Pawestri chia sẻ.

Tiềm năng phát triển fintech tại Đông Nam Á

Các dịch vụ công nghệ tài chính như Akulaku cho phép thanh toán trả góp lên đến 12 tháng, rất phổ biến tại Indonesia - thị trường chỉ có khoảng 5% người dân sử dụng thẻ tín dụng. Akulaku ra mắt vào năm 2016, sở hữu hơn 60% người dùng hàng tháng là thế hệ Millennials (thế hệ được sinh ra vào giai đoạn năm 1981-1996).

Chủ tịch giám đốc của Akulaku Finance - bà Efrinal Sinaga cho biết, trong lĩnh vực tài chính, việc phục vụ khách hàng kỹ thuật số là rất quan trọng cho việc mở rộng cơ sở khách hàng của công ty tại các khu vực xa xôi của Indonesia (quốc gia có khoảng 17.000 hòn đảo). Tập đoàn này hoạt động tại cả Philippines và Malaysia với mục tiêu phục vụ 50 triệu khách hàng khu vực này vào năm 2025.

Điểm thu hút lớn của Akulaku là giúp khách hàng tiếp cận tín dụng dễ dàng, kể cả với những người có ít hoặc không có lịch sử vay mượn; Không dùng thông tin nhận dạng cá nhân, Akulaku xây dựng mô hình chấm điểm tín dụng bằng cách hợp tác với những trang thương mại điện tử, các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông để đánh giá mức độ tín nhiệm của người vay tiềm năng dựa vào thói quen chi tiêu của họ.

Ứng dụng này sẽ đặt hạn mức tín dụng phù hợp cho từng khách hàng, tùy vào thu nhập và lịch sử thanh toán, giúp người dùng không bị chi tiêu quá mức. Chẳng hạn, cô nàng Pawestri bắt đầu với hạn mức 3 triệu rupiah, sau đó tăng gấp đôi sau hơn một năm vì thường xuyên sử dụng dịch vụ.

Nghiên cứu của Trung tâm Thực hành và Đầu tư Tác động (CIIP) - đơn vị phi lợi nhuận của Temasek Trust ở Singapore, cho thấy có 63% người dùng fintech là khách hàng lần đầu, 57% người dùng không muốn truy cập vào những lựa chọn thay thế. 

Nghiên cứu này được công bố vào tháng 6/2023, được xem là bản phân tích toàn diện đầu tiên về tác động của fintech tại Đông Nam Á. CIIP đã khảo sát tới 6.500 khách hàng sử dụng dịch vụ tài chính tại 6 quốc gia trong khu vực: Indonesia, Myanmar, Philippines, Campuchia, Thái Lan và Việt Nam.

Theo ông Dawn Chan - Giám đốc điều hành của CIIP, sự tăng tốc của các công ty công nghệ tài chính trong việc giải quyết không gian và phản ánh số lượng khách hàng không sử dụng dịch vụ ngân hàng và không được phục vụ đầy đủ trong khu vực. Trong khi những người dùng truyền thống ngày càng tìm tới thị trường kỹ thuật số nhiều hơn thì các công ty fintech cũng ngày càng “nhanh nhẹn hơn” về cả tốc độ tiếp cận thị trường lẫn đầu tư.

Theo một báo cáo của Google vào năm ngoái, Temasek Holdings và Bain & Co - một số ngân hàng lớn nhất Châu Á đã phát triển lĩnh vực cho vay trực tuyến tại Đông Nam Á, dự kiến thu về 116 tỷ USD vào năm 2025, tăng gấp 3 lần so với năm 2021.

Năm 2023, Ngân hàng Thương mại Siam của Thái Lan “rót” vào Akulaku 100 triệu USD, ngân hàng cho vay lớn nhất Nhật Bản - MUFG Bank cũng đầu tư 200 triệu USD vào đây và nắm khoảng 10% cổ phần trong công ty cho vay trực tuyến Indonesia này.

Tháng 3, Ngân hàng Mizuho của Nhật Bản dẫn đầu vòng gây quỹ trị giá 270 triệu USD để đầu tư cho tập đoàn Kredivo - đối thủ cạnh tranh của Akulaku. Kredivo ra mắt vào năm 2016, hướng tới đối tượng khách hàng giàu có hơn tại Indonesia - những người có mức lương tối thiểu là 3 triệu rupiah mỗi tháng.

Trả lời phỏng vấn với Nikkei Asia, Giám đốc ngân hàng kinh doanh và bán lẻ của Mizuho - ông Kazutoshi Isogai cho biết, Việt Nam, Philippines và Indonesia là “một số thị trường đầy hứa hẹn cho ngân hàng bán lẻ”. Bên cạnh đó, ngân hàng Nhật Bản có thể mở rộng quan hệ đối tác với những thị trường mới. Không chỉ Indonesia, Kredivo đã hoạt động tại Việt Nam.

Theo Sethia - Giám đốc chiến lược của Kredivo Abhijay, công ty cho vay trực tuyến cũng đang tìm cách cho ra thị trường một ngân hàng kỹ thuật số vào năm 2024, “tùy thuộc vào sự chấp thuận theo quy định”./.