Không nên “mạo hiểm” vay mua nhà quá sức khi các ngân hàng tung gói vay ưu đãi lãi suất thấp

Thời gian qua, hưởng ứng lời kêu gọi của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, hàng loạt ngân hàng đã “đua nhau” tung ra các chương trình, gói vay ưu đãi với lãi suất thấp dành cho người trẻ dưới 35 tuổi mua nhà.

Khảo sát tại nhiều ngân hàng cho thấy, hiện lãi suất ưu đãi dành cho người trẻ vay mua nhà khá hấp dẫn và được các nhà băng thiết kế với nhiều gói vay khác nhau.

Đơn cử như tại Vietcombank, lãi suất vay mua nhà chỉ từ 5,5%/năm trong 6 tháng đầu tiên với các khoản vay dưới 24 tháng, từ 5,7%/năm trong 12 tháng đầu tiên với các khoản vay trên 24 tháng, 6,5%/năm cố định trong 2 năm đầu tiên; 8,5%/năm cố định trong 3 năm đầu tiên.

Agribank có lãi suất 6%/năm trong 12 tháng đầu và vay tối thiểu 3 năm; 6,5%/năm cố định 24 tháng đầu áp dụng với khoản vay tối thiểu 5 năm.

BIDV lãi suất vay mua nhà tối thiểu 5%/năm cố định trong 6 tháng đầu tiên (áp dụng với khoản vay có thời hạn tối thiểu 36 tháng) hoặc 5,5%/năm trong 12 tháng đầu tiên (áp dụng với khoản vay có thời hạn tối thiểu 60 tháng)…

Trong khi đó, nhóm ngân hàng tư nhân có lãi suất rất hấp dẫn, đặc biệt dành cho người dưới 35 tuổi. Điển hình như, SHB có gói vay lãi suất 3,99%/năm với thời gian vay kéo dài tới 35. LPBank tung gói vay với quy mô 5.000 tỷ đồng, lãi suất khởi điểm chỉ từ 3,88%/năm trong 3 tháng đầu, khách hàng được vay 100% nhu cầu vốn, thời hạn vay tối đa 35 năm, ân hạn nợ gốc 24 tháng. ACB ưu đãi cho người trẻ dưới 35 tuổi vay với lãi suất từ 5,5%/năm, khách hàng được trả nợ linh hoạt, dễ dàng điều chỉnh phương thức thanh toán phù hợp với thu nhập…

Mặc dù vậy, trao đổi với chúng tôi, bà Cao Thị Thanh Hương, Quản lý Cấp cao, Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu, Savills TP.HCM cho rằng, thực tế cho thấy, phần lớn người trẻ ở độ tuổi dưới 35 mới chỉ có khoảng 10 năm đi làm - một khoảng thời gian chưa đủ dài để tích lũy đủ tài chính cho khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi đó, giá nhà tại TP.HCM và Hà Nội đã tăng chóng mặt trong trong 10 năm qua, vượt xa tốc độ tăng thu nhập của người lao động.

Để dẫn chứng, bà Hương cho biết, giá sơ cấp căn hộ tại TP.HCM trong quý IV/2024 đã tăng 33% theo năm, trong khi tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân của lao động trên cả nước theo ghi nhận của Tổng Cục thống kê vào năm 2024 chỉ ở mức 8,6%.

Bên cạnh đó, việc đô thị hóa và phát triển kinh tế tập trung đã gia tăng mật độ dân cư ở các đô thị lớn khiến nhu cầu nhà ở tăng mạnh, trong khi nguồn cung lại bị thiếu hụt vướng mắc pháp lý và thiếu quỹ đất phát triển.

“Việc sở hữu căn hộ tầm trung giờ đây trở nên khó khăn với thu nhập phổ thông của một cặp vợ chồng trẻ nếu họ không có sự hỗ trợ từ gia đình hay các gói tín dụng phù hợp. Do đó, các gói vay nên kéo dài từ 20 đến 30 năm - tương đương với cả chu kỳ lao động của người vay để giúp họ giảm bớt gánh nặng trả nợ hàng tháng”, bà Hương nêu quan điểm.

Trong khi đó, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng, thực tế các mức lãi suất các ngân hàng đang ưu đãi từ 3-5% thường chỉ áp dụng trong ngắn hạn khoảng từ 3-6 tháng. Sau khi hết ưu đãi, lãi suất thả nổi ở mức cao hơn, dao động từ 11-14% mỗi năm hoặc cao hơn tùy theo tình hình kinh tế. Còn nếu muốn cố định lãi suất trong thời gian dài hơn, mức lãi suất thực tế ban đầu áp dụng khoảng 8-9% mỗi năm.

“Việc vay mua nhà khi tài chính chưa ổn định có thể đẩy nhiều người trẻ vào vòng xoáy nợ nần kéo dài. Thực tế cho thấy nhiều trường hợp sau khi hết thời gian ưu đãi, lãi suất tăng khiến khoản tiền phải trả hàng tháng vượt quá khả năng chi trả hoặc biến động kinh tế làm giảm thu nhập đã buộc người vay phải bán nhà để trả nợ.

Do đó, người trẻ cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định vay mua nhà. Thay vì mua nhà trong trung tâm giá cao, người trẻ có thể tìm kiếm các khu vực vùng ven, nơi giá bất động sản hợp lý hơn. Hoặc cố gắng tiết kiệm ít nhất 30-35% giá trị căn nhà trước khi vay để giảm áp lực trả nợ. Nếu chọn vay, người mua nhà cần tính toán kỹ lưỡng mức lãi suất sau thời gian ưu đãi để đảm bảo khả năng chi trả lâu dài và cố gắng tìm kiếm nguồn thu nhập khác để đảm bảo khả năng trả nợ trong dài hạn”, VARS khuyến nghị.

Tương tự, bà Hương khuyến cáo, người trẻ không nên "mạo hiểm" với khoản vay quá sức. Một khoản trả góp ổn định khoảng 1/3 thu nhập sẽ khả thi hơn rất nhiều so với mức một nửa thu nhập trở lên - ngưỡng đang khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ cảm thấy "đuối sức".  

Theo bà Hương, với bối cảnh hiện nay, mức vay an toàn nên cân nhắc là tối đa 50% giá trị bất động sản - mức có thể giảm thiểu rủi ro tài chính và tâm lý trong dài hạn.

Ngoài ra, việc cân nhắc kỹ lưỡng khả năng trả nợ, lựa chọn dự án có pháp lý rõ ràng và chủ đầu tư uy tín là những bước đi không thể bỏ qua.

“Không ít trường hợp người mua đã gặp rắc rối với các dự án bị đình trệ hoặc chủ đầu tư không thực hiện cam kết hỗ trợ lãi suất. Trong khi với nhiều người, mua nhà là khoản đầu tư lớn nhất - và duy nhất một lần trong đời. Vì vậy, những trục trặc này có thể tác động tiêu cực tới tâm lý người mua và ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống”, bà Hương lưu ý./.