“Lệch pha” giá xăng dầu và cước vận tải: Bộ Tài chính chỉ đạo “nóng”

Giá cước vận tải sẽ được điều chỉnh giảm theo giá xăng dầu.

Có độ trễ nhất định trước khi giá cước giảm

Báo cáo của Bộ GTVT đánh giá những tác động của biến động giá nhiên liệu đối với giá dịch vụ vận tải cho thấy: trong 6 tháng đầu năm 2022, giá xăng dầu đã tăng 27% so với đầu năm và 50% so với giá xăng bình quân năm 2021, tăng liên tiếp trong 10 kỳ.

Theo Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang, một trong những yếu tố cấu thành giá cước vận tải là giá nhiên liệu. Trong thời gian qua, khi giá nhiên liệu tăng thì giá cước vận tải ở một số lĩnh vực của ngành giao thông tăng.

Về đường bộ, theo thống kê, có đến 80-90% số doanh nghiệp vận tải hành khách theo tuyến cố định đã kê khai điều chỉnh tăng giá cước từ 10-15%, vận tải hàng hóa tăng từ 7-10% nhằm bù đắp cho chi phí về xăng dầu. Còn đối với vận tải hành khách công cộng ở đô thị do có trợ giá nên giá cước không tăng.

Về đường sắt, mặc dù tỉ lệ chi phí nhiên liệu trong cơ cấu giá thành vận tải chiếm đến 21-29% nhưng do vận tải hành khách bằng đường sắt đang trong chương trình cạnh tranh nên giá cước không tăng. Chỉ có giá cước vận tải hàng hóa bằng đường sắt tăng từ 3-5%. Còn giá cước vận tải đường thủy nội địa tăng khoảng 10%.

Riêng về hàng hải, hiện nay giá cước vận tải còn giảm 20-25% so với thời điểm cao nhất. Bởi trước đây, giá vận tải hàng hải tăng cao, nên thời gian qua, mặc dù giá xăng dầu tăng, hàng hải là ngành có tỉ lệ cấu thành giá từ xăng dầu lớn, nhưng các hãng tàu cũng không có thông báo tăng giá.

Khi giá xăng dầu tăng thì giá cước vận tải tăng. Nhưng thường khi giá xăng dầu giảm, sẽ có độ trễ nhất định để giá cước vận tải giảm. Thời gian đầu giá xăng dầu giảm nhưng giảm không nhiều, nên các hãng vận tải chưa kê khai điều chỉnh giảm. Bộ GTVT đã liên tục có chỉ đạo để các đơn vị khẩn trương triển khai các công việc như rà soát, kê khai giảm giá", ông Sang nói.

Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Xuân Sang thông tin, ngày 31/7, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Công điện 679 về việc tăng cường các biện pháp quản lý điều hành giá.

Ngay sau đó, Bộ GTVT đã tiếp tục có văn bản chỉ đạo các cơ quan rà soát khẩn trương, triển khai thực hiện các nhiệm vụ Bộ đã giao từ trước và đặc biệt triển khai nhiệm vụ mà Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo trong Công điện.

Thời gian tới, khi giá xăng dầu giảm ổn định thì giá cước vận tải cũng sẽ giảm theo giá xăng dầu", ông Sang nói.

Đại diện Hiệp hội vận tải TP Hà Nội cho biết, các doanh nghiệp vận tải trong hiệp hội đa phần mới chỉ tăng giá cước vận tải một lần trong suốt quá trình giá nhiên liệu tăng cao vừa qua, thời điểm giá xăng, dầu khoảng 22.000 đồng/lít. Giá cước này được điều chỉnh dựa trên sự cân đối với mức giá nhiên liệu này.

Khi giá xăng, dầu tăng liên tiếp và đạt đỉnh trên 32.000 đồng/lít, chưa doanh nghiệp vận tải nào đề xuất tăng giá cước vận tải thêm lần hai.

Đến nay, dù giá xăng, dầu đã giảm về dưới 25.000 đồng/lít, cao hơn thời điểm các doanh nghiệp tăng giá cước vận tải, do đó, chỉ giúp các doanh nghiệp bớt đi được phần nào khó khăn chứ chưa đủ để giảm giá cước vận tải.

Khi giá xăng dầu đạt mức trên 30.000 đồng/lít, chi phí nhiên liệu chiếm đến hơn 50% cơ cấu chi phí hoạt động của các doanh nghiệp. Đến nay, khi giá xăng, dầu đã giảm, chi phí nhiên liệu trong cơ cấu chi phí hoạt động đã giảm nhưng không nhiều, nhiên liệu hiện vẫn chiếm khoảng 45% tổng chi phí hoạt động của các doanh nghiệp vận tải”, đại diện Hiệp hội vận tải Hà Nội cho hay.

Theo ông Đỗ Văn Bằng, Giám đốc Công ty TNHH Minh Thành Phát (hãng xe Sao Việt), mỗi lần doanh nghiệp xin tăng giá phải xin phép của liên Sở Tài chính, Giao thông Vận tải và cơ quan thuế… Doanh nghiệp làm ăn cơ bản không thể thích là tăng hoặc giảm vì còn phải xin phép cơ quan chức năng.

Cũng theo ông Bằng, giá xăng dầu nếu tiếp tục giảm trong các phiên tiếp theo, doanh nghiệp vận tải sẽ điều chỉnh giá cước vận tải cho phù hợp.

Rà soát giá cước vận tải phù hợp với biến động giá xăng dầu

Ngày 3/8, Bộ Tài chính đã cho ý kiến về việc quản lý mặt hàng thiết yếu và giá cước vận tải khi giá xăng dầu đã hạ rất sâu sau mấy đợt điều chỉnh.

Bộ Tài chính cho biết, đối với giá cước vận tải, theo quy định hiện hành thì Bộ Giao thông vận tải là cơ quan chủ trì quản lý nhà nước về lĩnh vực vận tải. Bộ Tài chính là cơ quan phối hợp khi có yêu cầu. Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải, Sở Giao thông vận tải tiếp nhận kê khai giá đối với lĩnh vực cước vận tải hành khách tuyến cố định bằng đường bộ; cước vận tải hành khách bằng taxi; giá dịch vụ chuyên ngành hàng không thuộc danh mục nhà nước quy định khung giá; giá dịch vụ vận chuyển hành khách hàng không nội địa thuộc danh mục nhà nước quy định khung giá…

Theo đó, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo rà soát, tiết giảm chi phí để giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ đối với các dịch vụ vận tải do nhà nước định giá thuộc thẩm quyền của Bộ Giao thông vận tải. Đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc diện kê khai giá, Bộ Tài chính đề nghị cơ quan tiếp nhận kê khai rà soát mức giá kê khai dịch vụ vận tải phù hợp với biến động của yếu tố hình thành giá và đề xuất, tham mưu cơ quan có thẩm quyền có biện pháp quản lý giá phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Bộ Tài chính, xăng dầu là mặt hàng nhiên liệu đầu vào quan trọng trong nền kinh tế. Chi phí xăng dầu chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu giá thành của một số hàng hóa dịch vụ như vận tải. Trong tháng 7/2022, giá xăng dầu có 3 đợt điều chỉnh giảm; trong đó kỳ điều hành ngày 11/7 và 21/7 giá giảm mạnh do việc tiếp tục điều chỉnh giảm thuế bảo vệ môi trường và giá xăng dầu thế giới giảm. Việc giảm giá xăng dầu sẽ có tác động trực tiếp hoặc gián tiếp đến giá của các mặt hàng, nhất là những hàng hóa, dịch vụ sử dụng xăng dầu làm đầu vào chính trong sản xuất.

Trong tháng 7/2022, mặc dù giá xăng dầu trong nước giảm mạnh trong nhưng giá nhiều mặt hàng tiêu dùng thiết yếu vẫn có biến động tăng do nhiều yếu tố tác động đan xen như: tác động của giá nguyên vật liệu đầu vào, mức độ tồn kho, năng lực sản xuất, nhu cầu biến động mang tính mùa vụ, một số mặt hàng có giá nguyên liệu đầu vào tăng trong một thời gian dài nên chưa thể giảm giá ngay hoặc cần độ trễ sau khi giá xăng dầu giảm....

Để tránh việc lợi dụng xu hướng tăng giá xăng dầu từ đầu năm hoặc cố tình kết cấu thêm những khoản chi phí ngoài giá để tăng giá bất hợp lý, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã có công điện chỉ đạo các bộ, ngành địa phương kiểm soát chặt giá các hàng hóa, dịch vụ sau khi giá xăng dầu giảm mạnh trong các kỳ điều hành vừa qua, tăng cường tổ chức rà soát kê khai giá các mặt hàng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ giá xăng dầu như: dịch vụ vận tải hành khách, vận tải hàng hóa, logicstic để đánh giá việc điều chỉnh giá phù hợp với biến động của các yếu tố đầu vào, đặc biệt là chi phí xăng dầu trong yếu tố hình thành giá; trường hợp có thể giảm giá thì yêu cầu đơn vị thực hiện kê khai giảm giá kịp thời.

Thủ tướng Chính phủ cũng yêu cầu tăng cường kiểm tra việc chấp hành niêm yết giá, thu tiền dịch vụ đúng giá niêm yết của các doanh nghiệp, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng tăng giá bất hợp lý, kết cấu đưa thêm những khoản thu ngoài giá để thu cao hơn mức giá kê khai, niêm yết.