Lĩnh vực cà phê đang thay đổi thế nào khi có tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) ?

Những năm vừa qua, Trí tuệ nhân tạo (AI - Artificial Intelligence) đang dần khẳng định mình trong rất nhiều lĩnh vực từ chăm sóc sức khoẻ, đến giáo dục cũng như tài chính hay vận chuyển.

Giờ đây, AI đã “lấn sân” sang lĩnh vực cà-phê và có thể đóng một vai trò lớn trong việc tối ưu hoá một số quy trình quan trọng. Cụ thể như trong các hoạt động bán lẻ, nông nghiệp và sản xuất. Ngành công nghiệp được định giá hàng trăm tỷ USD này đang khám phá những cách ứng dụng AI, nhằm mang lại lợi ích cho mọi người từ nông dân quy mô nhỏ đến các nhà máy công nghiệp lớn.

Lợi ích của trí tuệ nhân tạo trong việc trồng cà phê

Vừa qua, Tập đoàn Vin Cà-phê Việt Nam - Shenzhen Yanyi International hợp tác Công ty Trí tuệ nhân tạo Hekate nhằm số hoá vùng trồng nguyên liệu cà-phê, và xây dựng xưởng sản xuất cà-phê thông minh với dây chuyền tự động hoá ứng dụng Trí tuệ nhân tạo và robot. Từ đó hướng tới các ứng dụng hiệu quả trong ngành công nghiệp cà-phê, như sau:

Trồng trọt và quản lý vùng nguyên liệu: Các công cụ hỗ trợ AI, như máy bay không người lái và cảm biến, đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn để giám sát và quản lý các đồn điền cà-phê. Những công nghệ này thu thập dữ liệu quan trọng về các yếu tố như chất lượng đất, nhiệt độ, độ ẩm và tình trạng nhiễm sâu bệnh. Từ đó có thể giúp nông dân đưa ra quyết định sáng suốt về trồng trọt, bón phân và kiểm soát sâu bệnh.

Các thuật toán học máy cũng có thể phân tích dữ liệu để dự đoán năng suất cây trồng và xác định các mô hình có thể ảnh hưởng đến vụ thu hoạch trong tương lai, cho phép nông dân tối ưu hóa phương pháp canh tác và cải thiện năng suất tổng thể.

Kiểm soát và phân loại chất lượng: AI có tiềm năng cách mạng hóa việc kiểm soát chất lượng trong ngành cà-phê. Các thuật toán học máy và công nghệ thị giác máy tính có thể được sử dụng để phân tích và phân loại hạt cà phê dựa trên kích thước, màu sắc và các khuyết tật một cách chính xác và nhất quán hơn so với việc phân loại của con người.

Việc tự động hóa này không chỉ có thể tiết kiệm thời gian và chi phí lao động mà còn cải thiện chất lượng tổng thể và tính nhất quán của hạt cà-phê đưa vào thị trường.

Quản lý chuỗi cung ứng: Trí tuệ nhân tạo có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc hợp lý hóa chuỗi cung ứng cà-phê, làm cho chuỗi cung ứng trở nên minh bạch và hiệu quả hơn. Các nền tảng được hỗ trợ bởi AI có thể giúp giám sát và quản lý mức tồn kho, dự đoán nhu cầu và tối ưu hóa hậu cần phân phối. Điều này có thể dẫn đến giảm chất thải, cải thiện phân bổ nguồn lực và hiệu quả tổng thể tốt hơn trong ngành cà-phê.

Ông Hoàng Trung Kiên - Nhà sáng lập Vin Cà-phê Việt Nam - Shenzhen International chia sẻ: “Với nhiều năm kinh nghiệm trong xuất khẩu cà-phê tại thị trường Trung Quốc, tôi thấu hiểu được sự quan tâm của khách hàng về chất lượng cà-phê. Vì thế, tôi mong muốn việc ứng dụng công nghệ sẽ giúp minh bạch nguồn gốc và tăng giá trị hạt cà-phê. Ngoài ra, chúng tôi cũng đang đầu tư một nhà máy sản xuất cà-phê thông minh tại Gia Lai để tăng cường và đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu tại thị trường Trung Quốc”.

AI giúp xác định chất lượng hạt cà phê

Nếu không phải là một người đam mê cà phê hoặc một “Q Grader” (chuyên gia thử nếm và phân loại cà phê), bạn sẽ khó phân biệt được từng loại cà phê. Tuy nhiên, với sự trợ giúp của AI, bạn cũng có thể đánh giá chất lượng của hạt cà phê như một chuyên gia.

Demetria, một công ty khởi nghiệp AgriTech có trụ sở tại Israel, đang tung ra một thiết bị cầm tay được trang bị cảm biến cận hồng ngoại (NIR) hoạt động với nền tảng AI “e-Palate” để thu thập lượng dữ liệu khổng lồ, nhằm xác định chất lượng hạt cà phê.

Để sử dụng, người dùng cần nhập các thông số chất lượng như hương thơm, dư vị, độ chua và ngọt vào thiết bị. Sau đó, họ đặt thiết bị phía trên hạt cà phê và cảm biến cận hồng ngoại sẽ phân tích các dấu hiệu sinh hoá (một tập hợp các điểm di truyền đặc biệt cho biết các đặc tính của cây trồng) trên hạt cà phê. Cuối cùng, dữ liệu thu được sẽ được gửi đến “e-Palate” khớp với các dấu ấn sinh học của hương vị liên quan theo tiêu chuẩn vòng tròn hương vị của SCA.

Việc phân tích có thể được thực hiện ở bất kỳ giai đoạn nào của dây chuyền sản xuất, từ cà phê nhân xanh đến hạt rang. Theo Demetria, công nghệ mới sẽ mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất cà phê, đặc biệt là các hộ nông dân sản xuất nhỏ mà không thể tiếp cận được với thử nếm, khiến họ không quản lý được chất lượng cây trồng của mình.

Công nghệ hỗ trợ trong khâu pha chế, phục vụ

Một công ty cà phê ở Seattle (Hoa Kỳ), Artly, đã phát triển một robot sử dụng trí tuệ nhân tạo dùng để pha chế và phục vụ cà phê. Nó có thể phát hiện sự bất thường, lập kế hoạch đường đi, tránh chướng ngại vật và sử dụng các kỹ năng suy luận vật lý khi tiến hành pha một tách cà phê.

Nhờ chức năng deep learning (bắt chước cách não bộ con người hoạt động) kết hợp với thị giác máy tính, robot có thể liên tục học cách pha cà phê ngon hơn.

Bất kể bạn đang tham gia vào giai đoạn nào của ngành cà phê, cũng có thể nhận thấy những đóng góp quý giá của AI. Mặc dù việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vẫn còn trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng các công nghệ này đang nhanh chóng đạt được thành công và có lẽ đây không phải là xu hướng nhất thời.

Nhìn chung, AI đã mang lại nhiều lợi ích trong hầu hết các hoạt động của ngành cà phê. Chúng ta vẫn cần thêm thời gian để xem nó sẽ được phổ biến trong toàn ngành như thế nào, dù sao đây cũng là những minh chứng rõ ràng về sự phát triển của ngành cà phê hiện đại./.