Lo ngại cổ phiếu bị pha loãng từ kế hoạch tăng vốn của doanh nghiệp

Tấp nập phát hành cổ phiếu tăng vốn

“Cuộc đua” phát hành tăng vốn được thể hiện rõ nhất ở 3 nhóm ngành là ngân hàng, chứng khoán, bất động sản. Với nhóm ngân hàng, Techcombank (TCB) “chơi lớn” với phương án tăng vốn lên hơn 70.450 tỷ đồng từ mức hơn 35.225 tỷ đồng, thông qua phát hành 3,5 tỷ cổ phiếu. Tiếp theo là BIDV (BID) với 1,197 tỷ cổ phiếu.

Đã có gần 20 nhà băng công bố kế hoạch phát hành thêm hàng chục, hàng trăm triệu cổ phiếu mới. Đơn cử như MB (MBB) chi 7.959 tỷ đồng để chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 15%, phát hành thêm 62 triệu cổ phiếu riêng lẻ. LPBank (LPB) sẽ chào bán tối đa 800 triệu cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu.

Với nhóm chứng khoán, Công ty Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) đang có kế hoạch tăng vốn mạnh nhất với 4 phương án phát hành, số lượng gần 900 triệu cổ phiếu. Chứng khoán VIX (VIX) phát hành thêm 790 triệu cổ phiếu thông qua việc chia cổ tức, chào bán cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu và phát hành ESOP.

Các “ông lớn” như Chứng khoán SSI (SSI) hay Chứng khoán VNDIRECT (VND) cũng lần lượt dự kiến phát hành thêm 453,3 triệu cổ phiếu mới và 304 triệu cổ phiếu mới.

Bên cạnh đó là hàng chục công ty chứng khoán tầm trung khác cũng tham gia cuộc đua tăng vốn thông qua phát hành cổ phiếu như Chứng khoán Rồng Việt (VDS) với 114 triệu cổ phiếu, Chứng khoán Vietcap (VCI) với 281 triệu cổ phiếu, Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam (IVS) với 69,35 triệu cổ phiếu…

Với nhóm bất động sản, Tập đoàn Novaland (NVL) đã chốt phương án chào bán khoảng 1,2 tỷ cổ phiếu mới cho cổ đông hiện hữu. DIC Corp (DIG) có 4 phương án phát hành với số lượng trên 410 triệu cổ phiếu. Tập đoàn Xây dựng Hoà Bình (HBC) dự kiến phát hành 274 triệu cổ phiếu. Nhà Khang Điền (KDH) muốn phát hành 110,09 triệu cổ phiếu riêng lẻ. Tổng công ty Xây dựng Số 1 (CC1) dự kiến phát hành 232,2 triệu cổ phiếu. Bamboo Capital sẽ phát hành 346 triệu cổ phiếu thưởng…

Một số lĩnh vực khác như sản xuất, khẩu khẩu cũng ghi nhận một số doanh nghiệp muốn tăng vốn như Tập đoàn Hoà Phát (HPG) dự kiến phát hành hơn 580 triệu cổ phiếu, Tập đoàn Dabaco Việt Nam (DBC) muốn phát hành hơn 140 triệu cổ phiếu, Nông nghiệp BAF Việt Nam (BAF) muốn phát hành khoảng 100 triệu cổ phiếu.

Lo ngại cổ phiếu giảm giá

Kế hoạch tăng vốn đã thể hiện sự lạc quan và tham vọng của các doanh nghiệp trong việc đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh. Câu chuyện này rất thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư và giúp thúc đẩy giá cổ phiếu trên sàn.

Tuy nhiên đây mới chỉ là kỳ vọng, kết quả cần chờ thời gian để chứng minh. Thực tế, có nhiều công ty phải hoãn, tạm dừng, thậm chí phát hành cổ phiếu nhưng không thanh khoản được vì thị trường không thuận lợi hoặc tiềm năng doanh nghiệp không đủ hấp dẫn, giá chào bán quá cao… Khiến cho giá cổ phiếu đi ngược kỳ vọng.

Với những kế hoạch phát hành mới, ước tính hàng chục tỷ cổ phiếu từ hàng chục doanh nghiệp sẽ có mặt trên sàn chứng khoán trong giai đoạn 2024-2025. Điều này làm tăng sự lo ngại về rủi ro pha loãng cổ phiếu và khả năng hấp thụ của thị trường chứng khoán.

Giới phân tích cho rằng, rủi ro pha loãng cổ phiếu là có thể xảy ra khi lượng cung hàng tăng lên đột ngột tạo ra rủi ro giảm giá cổ phiếu và rủi ro dòng tiền không đủ để hấp thụ hết số cổ phiếu này. Tuy nhiên, điều này còn phụ thuộc vào nội lực của mỗi doanh nghiệp cũng như kế hoạch sử dụng vốn sau này.

CEO Công ty cổ phần VICK - ông Nguyễn Hồng Điệp cho hay: “Mỗi doanh nghiệp sẽ có sự ảnh hưởng khác nhau. Nhưng các nhà đầu tư không cần quá e dè hay lo sợ về lượng cung lớn của cổ phiếu vì bản chất chứng khoán là câu chuyện về giá trị. Nếu doanh nghiệp tốt thì việc phát hành cổ phiếu tăng vốn sẽ có một tương lai tốt, giá trong dài hạn cũng tăng trở lại và không cần hoảng sợ với việc bị điều chỉnh trong ngắn hạn”.

Có 3 yếu tố cốt lõi ở thời điểm này là vĩ mô, định giá và dòng tiền đều đang từng bước xây nên “bức tranh” tương đối tốt cho thị trường chứng khoán trong trung và dài hạn, song cần được cân bằng lại với số lượng cổ phiếu trên sàn. Vì vậy, việc tăng vốn hàng loạt chưa chắc đã ảnh hưởng tiêu cực tới thị trường.

Trong khi các doanh nghiệp tăng vốn nhiều nhất chủ yếu nằm ở khối tài chính ngân hàng như các ngân hàng, công ty chứng khoán. Điều này là hợp lý khi quy mô vốn hóa thị trường tăng lên, nhu cầu giao dịch của nhà đầu tư cũng tăng thì việc đáp ứng quy mô của thị trường chứng khoán đòi hỏi các ngân hàng, công ty chứng khoán phải đủ vốn để đảm bảo an toàn hoạt động.

"Sức khỏe tài chính" của các ngân hàng hiện nay đã được cải thiện, tuy nhiên theo giới phân tích, hệ số an toàn vốn (CAR) vẫn thấp hơn so với khu vực. Ngoài ra, dù thu nhập phi lãi đang gia tăng nhưng thu nhập từ lãi vẫn là kênh chủ đạo trong hệ thống ngân hàng. Vì vậy, việc tăng vốn vừa để mở rộng quy mô tín dụng, vừa để gia tăng thu nhập và pha loãng tỷ lệ nợ xấu.

Theo dự báo, tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết trong năm 2024 dao động khoảng 18-22%. Việc phát hành cổ phiếu để tăng vốn điều lệ tương ứng với 20%. Các chuyên gia cho rằng điều này không ảnh hưởng tới chỉ số EPS.

Các hình thức tăng vốn như chia cổ phiếu thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu được đánh giá chỉ giúp doanh nghiệp gia tăng uy tín trên thị trường, tăng quy mô vốn điều lệ, thực tế sẽ không có dòng vốn mới chảy vào.

Như vậy, rủi ro cổ phiếu bị pha loãng không đáng lo ngại. Tuy nhiên nhà đầu tư cũng cần tìm hiểu và lựa chọn kỹ lưỡng trước khi bỏ vốn để tránh rủi ro “hiệu ứng ngược” từ kế hoạch tăng vốn của doanh nghiệp./.