Quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số hiệu quả

Phát biểu tại hội thảo, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh đã nhấn mạnh việc quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số gặp nhiều khó khăn hơn so với nền kinh tế truyền thống do tính phức tạp, tính đa dạng và tính toàn cầu của các hoạt động kinh tế. Chính vì vậy, cần những giải pháp quản lý phù hợp, hiệu quả để đảm bảo nguồn thu ngân sách nhà nước.

Thống kê của Tổng cục Thuế cho thấy, hiện cả nước hiện có gần 1 triệu doanh nghiệp, hơn 3 triệu hộ kinh doanh và 27 triệu cá nhân thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân. Thông tin từ Tổng cục Thuế cũng cho thấy, với tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế, cùng với chủ trương đẩy mạnh hội nhập, tăng cường thu hút vốn đầu tư nước ngoài, thời gian tới sẽ ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tổ chức cá nhân kinh doanh tại Việt Nam.

Đứng trước bối cảnh đó, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, những năm qua, ngành thuế đã chú trọng triển khai công tác quản lý rủi ro tuân thủ pháp luật thuế. Ngành thuế đã bắt tay vào nghiên cứu áp dụng các công nghệ mới dựa trên phân tích dữ liệu lớn, áp dụng trí tuệ nhân tạo vào phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ thuế.

Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế lý giải: “Việc quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số gặp nhiều khó khăn hơn so với nền kinh tế truyền thống. Các giao dịch diễn ra trên môi trường mạng, thông qua các nền tảng số, khiến cho việc theo dõi, kiểm soát và quản lý trở nên khó khăn hơn. Do vậy, đòi hỏi cần có những giải pháp quản lý phù hợp, hiệu quả để đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước”.

Cũng theo đại diện Tổng cục Thuế, cơ quan thuế xây dựng kế hoạch áp dụng quản lý rủi ro theo định hướng hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý thuế theo nguyên tắc phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ về thuế. Viêc này nhằm đảm bảo việc áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế được thực hiện theo lộ trình phù hợp về thời gian, nguồn nhân lực, cơ sở dữ liệu, ứng dụng công nghệ thông tin; phù hợp với chiến lược cải cách hành chính và chiến lược cải cách hệ thống thuế. Cùng với đó là đẩy mạnh tuyên truyền việc áp dụng phân tích rủi ro, quản lý tuân thủ thuế nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức trong ngành thuế; nâng cao ý thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong việc nộp thuế...

Tại Hội thảo, nhiều ý kiến đã được chia sẻ nhằm tìm ra giải pháp quản lý thuế hiệu quả. Theo Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính Bộ Tài chính Nguyễn Như Quỳnh, để nâng cao hiệu quả quản lý thuế cần hoàn thiện thể chế; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân lực số. Cùng với đó là phát triển hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin; phát triển dữ liệu số và quản lý rủi ro.

Còn Phó Trưởng Ban Quản lý rủi ro Tổng cục Thuế Ngô Thị Thùy Linh cho rằng, việc áp dụng kỹ thuật, công nghệ thông tin hiện đại sẽ hỗ trợ cơ quan thuế thực hiện phương pháp quản lý thuế mới. Bà Ngô Thị Thùy Linh lý giải, việc ứng dụng công nghệ giúp xử lý nhanh chóng một lượng lớn các thông tin, sàng lọc hiệu quả thông tin dựa vào các tiêu chí rủi ro đã được xác định trước. Từ đó, hỗ trợ việc đưa ra quyết định đối với trường hợp đánh giá là tuân thủ tốt, tuân thủ trung bình, tuân thủ thấp và không tuân thủ.

Trên một góc nhìn khác, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc nhận định, nếu bỏ qua biện pháp quản lý rủi ro, để cá nhân, doanh nghiệp tự khai, tự nộp thuế, thì sẽ tạo lỗ hổng rất lớn, đặc biệt trong thời kỳ thương mại điện tử toàn cầu. Bà Nguyễn Thị Cúc chia sẻ thêm, Luật Quản lý Thuế đưa ra biện pháp kết nối cơ sở dữ liệu giữa các tổ chức tín dụng, có nghĩa vụ khấu trừ tiền thuế của người bán. Văn bản hướng dẫn cũng đã có. Nhưng trong thực tế, việc khấu trừ thuế của cá nhân có hoạt động thương mại điện tử ở ngoài Việt Nam, hoặc từ nước ngoài chuyển về vẫn chưa thực hiện được.

“Trong quá trình quản lý rủi ro, cơ quan thuế phải phân loại cá nhân, doanh nghiệp theo mức độ tuân thủ; xác định rủi ro với từng lĩnh vực, để có biện pháp quản lý riêng. Đây cũng là cách các quốc gia áp dụng, đưa quản lý rủi ro trở thành nội dung cơ bản trong quản lý thuế” - bà Cúc chia sẻ./.