Số cửa hàng tiện lợi tăng nhanh: Doanh nghiệp bán lẻ lo giữ thị phần

Theo số liệu của Tổng cục thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2023 đạt 6.231,8 nghìn tỷ đồng. Tính riêng trong 4 tháng năm 2024, con số đạt 2.062,3 nghìn tỷ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Ngành bán lẻ Việt Nam hiện nay có quy mô 180 tỷ USD, dự báo sẽ đạt 350 tỷ USD, đóng góp 59% GDP vào năm 2025.

Thị trường bán lẻ Việt Nam

Đó là những con số cho thấy sức hút của thị trường bán lẻ Việt Nam với nhiều tập đoàn bán lẻ lớn của nước ngoài. Một điều đáng chú ý là việc khai thác thị trường cửa hàng tiện lợi đã có mặt đa số các thương hiệu quốc tế như Ministop (Nhật), GS25 (Hàn Quốc), Circle K (Mỹ), 7-Eleven (Thái Lan)..

Hệ thống cửa hàng tiện lợi Circle K hiện đã phủ sóng hơn 400 cửa hàng trên khắp cả nước. Cách đây 9 năm, AEON (Nhật Bản) cũng đã đầu tư phát triển hệ thống cửa hàng này. Ministop đến nay đã trở thành một trạm dừng chân ven đường với nhiều người dùng Việt Nam.

Những cái tên khác trong cuộc chơi như GS 25 (Hàn Quốc), 7-Eleven (Thái Lan) tham gia thị trường bán lẻ Việt Nam. Điều đó khiến cho kênh bán lẻ cửa hàng tiện lợi càng trở nên sôi động hơn. Theo kết quả khảo sát của Công ty Nghiên cứu thị trường Nielsen Việt Nam, Circle K hiện đang giữ vị trí dẫn đầu với thị phần ở mức 48%, tiếp đó là Family Mart 18,8%, Ministop 14,3% và 7-Eleven 7,3%..

Lý do đằng sau

Giáo Dục & Thời Đại đã có lý giải về nguyên nhân khiến doanh nghiệp nước ngoài bỏ nhiều vốn đầu tư hệ thống cửa hàng tiện lợi. Theo đánh giá của các đơn vị nghiên cứu thị trường, phải mất rất nhiều thời gian để tìm địa điểm, triển khai rất nhiều loại giấy phép khác nhau nếu muốn mở siêu thị doanh nghiệp. Mặt khác, việc xin giấy phép rồi tìm địa điểm có diện tích dưới 500 m2 không quá khó, mà vốn đầu tư lại ít hơn đầu tư siêu thị.

Ngoài ra, nước ta có nhiều điều kiện tốt để phát triển kênh mua sắm tiện lợi, với tỷ lệ đô thị hóa đạt 30%, 57% là dân số trẻ. Đáng chú ý, dự kiến tầng lớp trung lưu ở Việt Nam sẽ tăng gần gấp 3 lần vào năm 2030 so với hiện nay, tạo động lực chính đối với sự phát triển của mô hình cửa hàng tiện lợi.

Theo chia sẻ của Chuyên gia Trần Minh Phong, hệ thống cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam đang thi nhau trồi lên. Bởi lẽ, không đơn giản chỉ là việc bán hàng hay quản lý chi phí để kiếm tìm lời lãi, câu chuyện kinh doanh cửa hàng tiện lợi còn xoay quanh vấn đề mở rộng chuỗi để đạt được một mật độ phủ sóng nhất định, khi đó mới có thể sinh lời lãi.

Lúc đầu là thời gian sử dụng vốn nhằm triệt hạ nhau từ các thương hiệu khác nhau. Các nhà đầu tư tính toán rằng 5 năm đầu là thời gian chịu lỗ nặng nhất của doanh nghiệp kinh doanh loại hình cửa hàng này. Thế nhưng, đó là xu thế của thị trường, nếu đơn vị nào trụ vững thì sẽ đạt được nhiều trái ngọt, trong khi không được sẽ phải nhường lại chỗ cho đối thủ tốt hơn.

Theo đánh giá của chuyên gia Trần Minh Phong, nhà bán lẻ sẽ có lợi thế trong việc đàm phán về giá với nhà sản xuất, đàm phán nợ và cả đàm phán mức hoa hồng mà họ mong muốn.

Các doanh nghiệp trong nước tận dụng lợi thế sân nhà

Tập đoàn và các công ty Việt Nam không chấp nhận miếng bánh béo bở bị rơi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài nên đang thúc đẩy đầu tư khai thác thị trường này mạnh mẽ.

Công ty Cổ phần đầu tư Thế giới di động vào năm 2015 cũng đã rót vốn vào hệ thống siêu thị cửa hàng tiện lợi Bách hóa xanh. Trải qua hành trình 10 năm hoạt động, chuỗi này đã có tổng 1824 cửa hàng trên cả nước.

Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) cũng tương tự như vậy khi đã đầu tư mở gần 600 cửa hàng tiện lợi Co.op Food… Nhiều doanh nghiệp đã chủ động thay đổi cách thức phục vụ, hàng hóa sao cho phù hợp với xu thế tiêu dùng, nhu cầu mua sắm của người dân.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Bán lẻ Việt Nam, Nguyễn Anh Đức nhận định, doanh nghiệp ngoại tập trung vào hàng bách hóa và thức ăn nhanh tại các cửa hàng tiện lợi của họ. Nhằm thu hút được người tiêu dùng, doanh nghiệp Việt tập trung phục vụ thực phẩm tươi sống và tiêu dùng thiết yếu.

Đó là phần bánh mà các doanh nghiệp nội đầu tư khai thác, từ đó chiếm thị phần bởi họ hiểu ý người tiêu dùng Việt, đặc biệt là tập trung vào đối tượng bà nội trợ.

Theo chuyên gia Trần Minh Phong nhìn nhận về cuộc đua hiện nay của doanh nghiệp trong nước và các nhà bán lẻ lớn nước ngoài, các doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài có đủ khả năng để đầu tư vào nhiều cửa hàng tiện lợi mở cửa 24 giờ. Theo đó, nhằm đủ sức cạnh tranh, các đơn vị bán lẻ Việt Nam cần nhanh chóng tìm ra điểm khác biệt trong quá trình phục vụ, song vẫn phù hợp với đề nghị của người tiêu dùng./.