Nóng bỏng “cuộc chiến” cạnh tranh về giá của các nhà bán lẻ nội địa

Trong bối cảnh cạnh tranh đang ngày càng gay gắt thì cuộc chiến về giá cũng gia tăng sức nóng và đòi hỏi doanh nghiệp cần phải mang đến cho khách hàng nhiều giá trị, trải nghiệm thì mới có thể giữ chân được họ.

Nhiều doanh nghiệp tổn thất vì chạy đua giảm giá

Ghi nhận, Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FPT Retail) vừa mới có mức lợi nhuận trước thuế dương trở lại. Đây chính là nội dung nổi bật trong báo cáo hợp nhất kết quả kinh doanh của quý I/2024 vừa mới được doanh nghiệp này công bố. 

Chi tiết, trong quý I/2024, doanh thu hợp nhất của FPT Retail đạt mức 9.042 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm 2023 tăng 17% và đã hoàn thành được 24% kế hoạch. Trong đó thì chuỗi nhà thuốc Long Châu đóng góp 5.534 tỷ đồng, so với quý I/2023 tăng 68% và chiếm 61% tổng doanh thu toàn công ty FPT Retail. 

Còn đối với chuỗi FPT Shop thì việc dịch chuyển cơ cấu sản phẩm trong thời gian qua cũng đã giúp cho lãi gộp của hệ thống so với cùng kỳ tăng 3%. Đồng thời nhờ vào việc tiếp cận được nguồn vốn vay lãi suất tốt cho nên chi phí tài chính giảm khoảng 50% so với cùng kỳ năm 2023. 

Song song với đó, trong quý I/2024, lợi nhuận trước thuế của FPT Retail đạt 89 tỷ đồng, so với cùng kỳ gấp 43 lần và hoàn thành được 71% kế hoạch của năm 2024. Đó chính là mức lợi nhuận trước thuế cao nhất của FPT Retail trong 5 quý vừa qua. Ngoài ra, doanh thu online của nhà bán lẻ này tăng 10% so với cùng kỳ, đạt mức 1.555 tỷ đồng.

Còn về mạng lưới cửa hàng, kết thúc quý 1/2024, FPT Retail đã sở hữu 2.381 cửa hàng trên cả nước. Đặc biệt, FPT Long Châu mở rộng mạnh mẽ với 1.587 nhà thuốc, so với đầu năm 2024 tăng 90 nhà thuốc. Cùng với đó, công ty cũng phát triển mạng lưới trung tâm tiêm chủng vacxin với 3 mô hình đó chính là: “shop in shop” - trung tâm tiêm chủng đặt trong nhà thuốc, “side by side” - trung tâm tiêm chủng cạnh nhà thuốc, cửa hàng độc lập - mở mới 41 trung tâm tiêm chủng trong quý I/2024. 

Những kết quả đạt được nói trên đã khiến cho lãnh đạo của FPT Retail thở phào, tuy nhiên cũng chưa hoàn toàn yên tâm bởi bài học đau thương trong cuộc chiến về giá trong năm 2023 vẫn đang còn đó. Và lãnh đạo công ty cũng thừa nhận việc lao vào cuộc chiến này đã khiến cho công ty phải chịu tổn thất rất lớn. 

Trong năm 2023, FPT Shop đã ghi nhận được doanh thu 31.975 tỷ đồng, nếu tạm tính theo con số doanh thu này thì lợi nhuận gộp của Tập đoàn bị tổn thất lên đến hàng nghìn tỷ đồng (biên lãi gộp trong năm 2023 ghi nhận là 11%, trong khi đó biên lãi gộp trung bình trong năm 2023 là 14%). 

Trong Đại hội đồng cổ đông thường niên mới đây, Tổng giám đốc FPT Retail - ông Hoàng Trung Kiên cho biết, việc kinh doanh những mặt hàng như điện thoại, máy tính khá là khó khăn bởi cuộc chiến về giá bắt đầu từ khoảng tháng 3/2023 và kéo dài đến hết năm. Cũng trong năm 2023, FPT Shop đóng 30 cửa hàng, dự kiến năm nay tiếp tục đóng khoảng 50 cửa hàng không có hiệu quả.

Có thể thấy, việc chạy đua giảm giá để cạnh tranh với các đối thủ khiến cho biên lợi nhuận gộp của FPT Retail giảm mạnh, giai đoạn thấp điểm trong quý II/2023 chỉ còn 8% (nếu như bán được 100 đồng doanh thu thì công ty chỉ còn lãi gộp là 8 đồng). 

Cuộc chiến về giá cũng được cho là bắt đầu từ khi mà Tập đoàn Thế giới Di động phát động chiến dịch Giá rẻ quá vào hồi tháng 4/2023. Và tại thời điểm đó, giá bán tivi, hàng điện gia dụng giảm sốc lên đến 50% hay thậm chí một số mặt hàng được bán với giá rẻ như cho. 

Và ngay lập tức, FPT Shop đã đưa ra khẩu hiệu “Ở đâu rẻ quá, ở đây rẻ hơn”. Những tháng sau đó thì loạt chuỗi bán lẻ như CellphoneS, Di động Việt,... cũng bắt buộc phải nhập cuộc. Điều này đã gây ra những tổn thất nặng nề đối với các bên. 

Ghi nhận, trong nửa đầu năm 2023, doanh số của hệ thống Di Động Việt chỉ tăng từ 10-15% so với cùng kỳ của năm 2022. Đây chính là mức tăng trưởng thấp nhất được ghi nhận ở hệ thống này trong nhiều năm vừa qua. 

Cũng tương tự, CellphoneS cho biết, trong năm 2023, khi phải tham gia cuộc chiến về giá với những chuỗi lớn khác, mặc dù giữ được doanh số nhưng gần như không thể có được lợi nhuận. Điều này cũng dẫn đến việc trì hoãn các hoạt động mở rộng cửa hàng của CellphoneS trong thời gian 2 quý đầu năm.

Trong khi đó thì lợi nhuận của Thế giới Di động lại tụt về mức đáy lịch sử. Chủ tịch HĐQT Thế giới Di động - ông Nguyễn Đức Tài đã phải xin lỗi cổ đông bởi không thực hiện được kế hoạch đề ra. Và thậm chí, cổ phiếu của công ty đã bị loại khỏi rổ chỉ số VN Diamond (đây chính là chỉ số các cổ phiếu “kim cương” của Việt Nam). Cùng với đó, nhiều quỹ đầu tư cũng giảm tỷ trọng cổ phiếu MWG trong danh mục, mặc dù thời điểm trước đó mã cổ phiếu này được rất nhiều quỹ theo đuổi một cách quyết liệt. 

Còn đối với FPT Retail, nhận thấy cuộc chiến về giá vô nghĩa cho nên nửa cuối năm công ty tuyên bố rút khỏi, tập trung mở rộng ngành hàng và thúc đẩy sự tăng trưởng. 

Theo đó, FPT Shop bán thêm điện máy gia dụng. Ngành hàng này hiện đang chiếm khoảng 5% doanh thu của FPT Shop và tốc độ tăng trưởng cũng khá là tốt so với thời điểm khi mới bắt đầu. Và thời gian tới, FPT Retail sẽ tiến hành đẩy mạnh mảng này, đặt kỳ vọng điện máy gia dụng sẽ sớm đóng góp doanh thu cho FPT Shop.

Đẩy mạnh kế hoạch truyền thông tổng lực về giá

Việc cạnh tranh về giá cũng chính là vấn đề được bàn thảo ở Đại hội đồng cổ đông thường niên của Tập đoàn Masan. Lãnh đạo WinCommerce cho biết, hiện đơn vị đang phát triển chuỗi siêu thị WinMart cùng với cửa hàng WinMart+ thuộc Tập đoàn Masan. 

Thời điểm trước đó, WinCommerce không quá chú trọng việc cạnh tranh về giá với những hệ thống bán lẻ khác. Tuy nhiên từ cuối năm 2023, WinCommerce đã bắt đầu xây dựng lại chiến lược và đánh tổng lực truyền thông về giá đến khách hàng thông qua nhân viên ở các cửa hàng, truyền thông trên nền tảng số về mức giá của hàng hóa ở trong WinMart, WinMart+.

Và thậm chí, tại nông thôn, WinCommerce đã có những sản phẩm cạnh tranh được về giá so với cửa hàng bên ngoài.

Trong quý I/2024, WinCommerce đạt được doanh thu là 7.900 tỷ đồng, trong đó 70% là đến từ minimart. Đồng thời cũng giảm được 40% chi phí đầu tư cửa hàng nhờ vào việc đàm phán mức giá tốt khi mua sản lượng lớn cũng như tối ưu trang thiết bị.

Theo tìm hiểu, trong năm nay, WinCommerce đặt kế hoạch sẽ mở thêm từ 400-700 cửa hàng, tuy nhiên doanh thu không tăng tương ứng. CEO của WinCommerce cho biết, các cửa hàng mở mới cần thời gian để cải thiện về hiệu quả hoạt động.

Đặc biệt, trong năm 2025, WinCommerce có kế hoạch đưa ra 40 nhãn hàng riêng. Hiện tại thì các sản phẩm mang thương hiệu WinCommerce mới chỉ đóng góp được 8-9% doanh thu, tuy nhiên so sánh trong từng nhóm hàng thì biên lợi nhuận này đang cao hơn từ 3-5%.

Để giữ chân khách hàng cần tăng giá trị

Khi nhìn lại năm 2023, trong bối cảnh kinh tế khó khăn và doanh thu sa sút, các doanh nghiệp đã phải tìm mọi cách để thoát hiểm. Theo đó, ông lớn bán lẻ công nghệ, hàng tiêu dùng, điện máy hay các tên tuổi trong ngành thực phẩm và đồ uống cũng bắt đầu thực hiện chiến lược giảm giá, tung deal hời để kích cầu tiêu dùng. 

Suy thoái kinh tế đã đặt ra nhiều thách thức lớn đối với ngành F&B. Tuy nhiên thì những nhà hàng linh hoạt, sáng tạo vẫn có thể biến thách thức thành cơ hội. 

Cho đến thời điểm này thì câu chuyện cạnh tranh về giá cũng rất nóng bỏng. Nhu cầu tiêu dùng cũng đang có xu hướng tăng, bởi thế mà lựa chọn giữa việc giảm lợi nhuận thông qua chiến lược giảm giá bán, tung ra những combo giá hời có lẽ sẽ là chìa khóa thành công đối với ngành F&B ở trong môi trường cạnh tranh khốc liệt như hiện nay. 

CEO Golden Gate - ông Đào Thế Vinh chia sẻ rằng: “Doanh nghiệp này cũng cần phải giữ chân khách hàng. Tuy nhiên khác với các doanh nghiệp bán lẻ một sản phẩm cụ thể thì Golden Gate là doanh nghiệp bán lẻ dịch vụ ăn uống”. 

Theo vị CEO này, theo đó, tại các chuỗi cửa hàng của Golden Gate thì cuộc chiến về giá đã biến thành cuộc chiến về giá trị, trong đó có bao gồm cách mà doanh nghiệp chăm sóc khách hàng cũng như cung cách phục vụ.

Khi trở lại với câu chuyện cạnh tranh về giá của WinCommerce, lãnh đạo công ty khẳng định rằng đến hết năm 2024, hình ảnh về giá của công ty sẽ hoàn toàn thay đổi. Và thậm chí, WinCommerce đã tự tin đặt ra mục tiêu có lợi nhuận sau thuế dương trong quý I/2025. 

Trong năm 2024, cùng với WinCommerce thì Masan Consumer cũng được xác định sẽ là mũi nhọn tăng trưởng của Masan. Ghi nhận, Masan Consumer vừa mới giới thiệu ra thị trường dòng sản phẩm cơm tự chín. Sau lẩu tự chín thì đây được xem là sản phẩm có thể thay thế bữa ăn ở nhà hàng của Masan Consumer.

Giám đốc Marketing cấp cao ngành hàng thực phẩm tiện lợi của Masan Consumer - bà Nguyễn Trương Kim Phượng nói rằng đối với dòng sản phẩm mới, công ty lên kế hoạch mở rộng ra thị trường mục tiêu từ 1 tỷ USD của ngành hàng mì ăn liền lên 17 tỷ USD của hàng hàng thay thế cho bữa ăn nhà hàng./.