Báo chí cách mạng Việt Nam với sự nghiệp phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân

1

Chủ tịch Hồ Chí Minh chính là người đặt nền móng đầu tiên cho BCCM Việt Nam với sự kiện ngày 21/6/1925 khi tờ báo Thanh Niên do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập tại Quảng Châu (Trung Quốc) bắt đầu hình thành nên BCCM Việt Nam, như TS. Hoàng Anh Tuấn đã ghi nhận trong bài viết của mình trên tạp chí Người làm báo số mới đây. "Gần một thế kỷ với sứ mệnh tiên phong, đồng hành cùng dân tộc, BCCM Việt Nam đã trở thành công cụ sắc bén về chính trị, văn hóa của Đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội; là diễn đàn tin cậy của nhân dân. Các cơ quan báo chí, các nhà báo đều tin tưởng tuyệt đối, trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, Nhà nước; luôn giữ vững tôn chỉ, mục đích của báo chí; cổ vũ phong trào hành động cách mạng của nhân dân vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Tuyệt đại bộ phận người làm báo trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, những người làm báo hôm nay luôn theo gương người thầy, vị lãnh tụ kính yêu Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thế hệ đi trước, tiên phong có mặt ở những tuyến đầu, "điểm nóng", thực hiện trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân về thông tin, đáp ứng nhu cầu thông tin của công chúng, xứng đáng với lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về trách nhiệm, nghĩa vụ của người làm báo trong thời đại mới, thời đại Hồ Chí Minh. Dưới ngọn cờ của Đảng, báo chí cách mạng tiên phong, đổi mới, vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân, không ngừng phát triển toàn diện về quy mô, về tính chất, về phẩm giá, về sức mạnh và về uy tín, khẳng định vị thế, vai trò quan trọng trong sự nghiệp cách mạng. Gần một thế kỷ thật vẻ vang, tất cả góp phần khẳng định và tôn vinh vị thế, sức mạnh và uy tín Việt Nam suốt một thế kỷ qua góp phần thực hiện "xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại", vì khát vọng Việt Nam hùng cường trong tầm nhìn tới năm 2045. Hơn bao giờ hết, BCCM bằng truyền thống và sứ mệnh tiên phong của mình, tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ hơn nữa khát vọng Việt Nam phồn vinh, thịnh vượng, cổ vũ, động viên tinh thần đổi mới; tiếp thêm năng lượng, cùng toàn dân vượt qua những khó khăn, thách thức, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025 và cho những tầm nhìn lịch sử kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng năm 2030 và kỷ niệm 100 năm thành lập nước năm 2045...".

Dưới ngọn cờ của Đảng, BCCM tiên phong, đổi mới, vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân, không ngừng phát triển toàn diện về quy mô, về tính chất, về phẩm giá, về sức mạnh và về uy tín, khẳng định vị thế, vai trò quan trọng trong sự nghiệp cách mạng.

kinhdoanhvaphattrien.vn

Đã gần một thế kỷ trôi qua, BCCM Việt Nam đã thực sự trở thành một nền tảng quan trọng góp phần cho đất nước ta dưới sự lãnh đạo của Đảng đã, đang và sẽ đổi mới, phát triển bền vững. Cũng theo TS. Hoàng Anh Tuấn, với sự lớn mạnh không ngừng trong chặng đường phát triển, báo chí đã đóng góp không nhỏ vào thành quả chung của công cuộc xây dựng và đổi mới đất nước. Chúng ta đang tiến bước mạnh mẽ tới những mục tiêu phát triển mới cũng là khi lịch sử đang đặt lên vai BCCM Việt Nam những sứ mệnh mới: Tích cực phát hiện, đấu tranh kiên quyết với hành vi tham nhũng, lãng phí; tham gia giám sát, phản biện xã hội, phát huy vai trò dân chủ của người dân; đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Báo chí cũng đấu tranh phản bác thông tin sai trái, quan điểm thù địch, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; tuyên truyền hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, chủ động, tích cực hội nhập quốc tế. Những sứ mệnh ấy, có thể chưa từng có tiền lệ, nhưng gần 100 năm đồng hành cùng lịch sử và đất nước đã cho thấy BCCM Việt Nam đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng luôn đi lên từ chính vị thế của mình và trở thành nguồn nội lực phát triển mạnh mẽ cho đất nước và cho dân tộc. Ngay từ những bước đi đầu tiên, đã được định danh là "báo chí cách mạng", với sứ mệnh "phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân". Hiếm nền báo chí nào có một xuất phát điểm gắn chặt với xuất phát điểm của cuộc cách mạng giải phóng dân tộc của một đất nước như thế. Hiếm có một nền báo chí nào ra đời và gắn bó sâu sắc, được vị lãnh tụ vĩ đại, một danh nhân văn hóa thế giới luôn chăm chút, chỉ đường như thế. Xuất phát điểm đó của tờ Thanh Niên, với mục tiêu truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, tuyên truyền lý luận cách mạng, con đường làm cách mạng đến với nhân dân cần lao, chính là nền tảng để báo chí Việt Nam được định danh là nền "báo chí cách mạng".

Sự phát triển không ngừng trong xu thế của công cuộc chuyển đổi số hiện nay ở thế giới và ở Việt Nam đòi hỏi các cơ quan báo chí phải có những đổi mới căn cơ cho phương thức làm báo.

kinhdoanhvaphattrien.vn

Nhìn lại chặng đường gần một thế kỷ qua và cho đến hôm nay, đã có bao thế hệ người làm báo không ngừng cống hiến bằng trí tuệ, sức lực, tâm huyết để tạo nên những tác phẩm báo chí có giá trị đích thực, có tầm nhìn chiến lược góp phần cho mục tiêu dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh. Đó cũng là sự nghiệp của BCCM Việt Nam, thực hiện tốt sứ mệnh cao cả của mình, để đất nước Việt Nam ngày càng hưng thịnh, nhân dân được hạnh phúc trọn vẹn.

2

Tại cuộc hội thảo trong Hội báo xuân năm 2024, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam Vũ Việt Trang đã nhấn mạnh: Báo chí phải luôn luôn không ngừng đổi mới sáng tạo, bắt kịp xu hướng của truyền thông hiện đại. Cũng theo bà Vũ Việt Trang, để có được góc nhìn nhân văn, người làm báo và cơ quan báo chí luôn tự đặt cho mình những câu hỏi mang tính hướng thiện, hướng tới việc xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn. Và chính các nhà báo cũng cần được sống trong một môi trường làm việc cạnh tranh lành mạnh, được đánh giá và đãi ngộ thỏa đáng. Một người làm báo nếu có tư tưởng cực đoan thì tác phẩm báo chí xuất bản ra cũng sẽ mang màu sắc đó.

Nhận thức rõ về thực trạng này, Ban Tuyên giáo Trung ương và Hội Nhà báo Việt Nam từ đầu năm 2022 đã phát động phong trào "Xây dựng môi trường văn hóa trong các cơ quan báo chí và văn hóa người làm báo Việt Nam" với 6 tiêu chí của cơ quan báo chí văn hóa và 6 tiêu chí của người làm báo văn hóa. Phong trào đã giúp các cơ quan quản lý, chỉ đạo, chủ quản, các cơ quan báo chí và người làm báo tự soi lại mình để điều chỉnh hoạt động một cách phù hợp hơn. Sự phát triển không ngừng trong xu thế của công cuộc chuyển đổi số hiện nay ở thế giới và ở Việt Nam đòi hỏi các cơ quan báo chí phải có những đổi mới căn cơ cho phương thức làm báo.... Cũng theo bà Vũ Việt Trang, mô hình báo chí đa phương tiện, phóng viên tác nghiệp đa năng giờ không còn mới mẻ với các cơ quan báo chí. Hoạt động trong môi trường làm báo hiện đại, các cơ quan báo chí đã thay đổi cả tư duy và phương thức làm báo, phát huy tối ưu giá trị của từng loại hình báo chí, ứng dụng những công nghệ truyền thông mới, tạo ra những sản phẩm đa dạng, hấp dẫn, tích hợp nhiều loại hình và tính năng tương tác với công chúng. Việc cộng hưởng các loại hình thông tin về cùng một chủ đề đã làm gia tăng hiệu quả truyền thông, thu hút được nhiều đối tượng độc giả hơn. Việc công chúng ưa dùng các sản phẩm truyền thông mới cũng góp phần quảng bá mạnh mẽ hơn thương hiệu của các sản phẩm báo chí truyền thống. Sự phát triển song hành và bổ trợ cho nhau giữa báo chí truyền thống và truyền thông hiện đại luôn mang lại lợi ích cho công chúng. Bên cạnh đó, bản chất báo chí phải khẳng định trách nhiệm và vai trò của người làm báo. Như ông Trần Trọng Dũng, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, đã đưa ra nhận định: "Dù báo chí có phát triển và ứng dụng công nghệ hiện đại như thế nào đi nữa thì tôi cho rằng, vai trò của các nhà báo là vô cùng quan trọng vì tác phẩm báo chí là sản phẩm của các nhà báo. Để có một tác phẩm báo chí hay, hấp dẫn và có sức lan tỏa thì nhà báo phải có những yếu tố như trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp. Và khi có được những yếu tố này thì tác phẩm báo chí của các nhà báo mới đáp ứng nhu cầu của bạn đọc".

3

Lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm tới sự nghiệp phát triển BCCM Việt Nam. Nói chuyện tại Đại hội toàn quốc lần thứ II Hội Nhà báo Việt Nam (1959), Người đi thẳng vào vấn đề chính yếu: "Chúng ta hãy đặt câu hỏi: Báo chí phục vụ ai?" và Người trả lời luôn: "Báo chí của ta thì cần phải phục vụ nhân dân lao động, phục vụ chủ nghĩa xã hội, phục vụ cho đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà, cho hòa bình thế giới". Đến Đại hội tiếp sau của Hội, Bác Hồ một lần nữa lại nhấn mạnh: "Nhiệm vụ của báo chí là phục vụ nhân dân, phục vụ cách mạng" và khi nói chuyện với đội ngũ người làm báo ở Đại hội lần thứ III Hội Nhà báo Việt Nam tháng 9/1962, Người nói: "Cán bộ báo chí cũng là chiến sỹ cách mạng. Cây bút, trang viết là vũ khí sắc bén của họ". Trong thư gửi anh em văn hóa và trí thức Nam Bộ ngày 25/5/1947, Người viết: "Ngòi bút của các bạn cũng là những vũ khí sắc bén trong sự nghiệp phò chính, trừ tà". Lời Bác dạy đến nay vẫn còn nguyên giá trị, đó cũng là kim chỉ nam cho BCCM Việt Nam, những người làm báo cách mạng Việt Nam với xu thế bùng nổ thông tin trong thời kỳ kỷ nguyên số hiện nay. Đó là phải luôn tận hiến trí lực vì một nền BCCM Việt Nam phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.

Để làm tốt sứ mệnh này, BCCM Việt Nam cần có những bước đi đổi mới sáng tạo không ngừng mới thực hiện được sứ mệnh cao cả đó. Như nhận định của TS. Hoàng Anh Tuấn đó là: Xã hội càng phát triển, đặc biệt trong kỷ nguyên số, thì báo chí càng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của mỗi quốc gia, dân tộc. Báo chí không chỉ là công cụ quan trọng trong hoạt động cách mạng, mà còn là vũ khí sắc bén thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. Đó vừa là niềm vinh dự lớn, vừa đặt ra những yêu cầu và trách nhiệm nặng nề đối với những người làm báo trong tình hình mới cần phải có:

Một là, gần một thế kỷ qua, BCCM do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và lãnh đạo, đã luôn đồng hành cùng chặng đường lịch sử đấu tranh kiên cường của Đảng ta, dân tộc ta. Từ trong các cuộc kháng chiến anh dũng chống xâm lược, bảo vệ Tổ quốc, đến ngày nay, báo chí trở thành một "binh chủng" quan trọng trên mặt trận kinh tế, văn hóa, tư tưởng, ngoại giao, an ninh, quốc phòng... nhiều tác phẩm báo chí đã trở thành "bản tuyên ngôn", "lời hịch cách mạng", "tiếng chuông cảnh tỉnh" kêu gọi đồng bào cả nước ra trận và thời nay thì hăng say lao động sản xuất. Từ trong khói lửa chiến tranh, đến mặt trận kinh tế, nhiều nhà báo đã anh dũng hy sinh, tô thêm vào trang sử vẻ vang của nền BCCM anh hùng.

Xã hội càng phát triển, đặc biệt trong kỷ nguyên số, thì báo chỉ càng có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong đời sống của mỗi quốc gia, dân tộc. Báo chí không chỉ là công cụ quan trọng trong hoạt động cách mạng, mà báo chí còn là vũ khí sắc bén thúc đẩy sự tiến bộ xã hội.

kinhdoanhvaphattrien.vn

Hai là, báo chí trong thời gian qua đã có đóng góp quan trọng vào công cuộc đổi mới đất nước. Có thể nói, chưa bao giờ lực lượng báo chí, những người cầm bút hùng hậu như hiện nay. Theo báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông, đến năm 2023, cả nước có 6 cơ quan truyền thông đa phương tiện chủ lực, 127 cơ quan báo, 671 cơ quan tạp chí (trong đó có 319 tạp chí khoa học, 72 tạp chí văn học nghệ thuật), 72 cơ quan đài phát thanh, truyền hình. Nhân sự hoạt động trong lĩnh vực báo chí có khoảng 41.000 người, trong đó khối phát thanh, truyền hình xấp xỉ 16.500 người. Tổng số người được cấp thẻ nhà báo kỳ hạn 2021-2025 tính đến tháng 12/2023 là 20.508. Điều đó cho thấy, đội ngũ người làm báo đã được đào tạo, bồi dưỡng và đầu tư một cách bài bản cả về trình độ chuyên môn lý luận và nghiệp vụ. Có thể thấy rằng, ngày nay, những người làm báo đã thực sự trở thành những vị trí quan trọng, như những "con chim báo bão", tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, đấu tranh và bài trừ sai trái, bảo vệ chân lý, góp phần định hướng dư luận xã hội. Điều này được thể hiện rõ qua chất lượng nội dung thông tin báo chí hàng ngày, hàng giờ phản ánh mọi mặt của đời sống và đáp ứng tốt, kịp thời mọi nhu cầu thông tin đa dạng, phong phú của công chúng...

Cũng theo TS. Hoàng Anh Tuấn: Thực tế cho thấy, sự chuyển dịch từ "thế giới thực" sang "thế giới số" là sự dịch chuyển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại. Trong cuộc dịch chuyển này, thách thức lớn luôn đi song hành với cơ hội lớn. Công nghệ số, chuyển đổi số và báo chí truyền thông số có vai trò đặc biệt quan trọng trong sự chuyển đổi này. Nhưng nếu báo chí phản ánh trung thực dòng chảy chính của xã hội, tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, lan tỏa năng lượng tích cực, tạo đồng thuận và niềm tin xã hội, khơi dậy khát vọng Việt Nam hùng cường thịnh vượng, góp phần tạo ra sức mạnh tinh thần cho Việt Nam bứt phá vươn lên, thì báo chí đã nhận về mình một sứ mệnh mới, sứ mệnh của người tiên phong.

Bất kỳ quốc gia nào hóa rồng, thì đều là dựa vào sức mạnh tinh thần nội sinh của mình. Mà sức mạnh này chỉ được kích hoạt khi quốc gia có một giấc mơ lớn, một khát vọng lớn. Nhiệm vụ của báo chí là khơi dậy khát vọng này ở tất cả mọi người dân Việt, và từ khát vọng này thành sức mạnh tinh thần, và từ sức mạnh tinh thần này thành hành động phát triển đất nước. Đất nước Việt Nam đang vươn mình với những thành tựu tốt lành của hành trình phát triển đất nước ngày càng hưng thịnh, đúng như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Trong hành trình phát triển đó, để có những thành tựu, kỳ tích đó của Việt Nam, BCCM Việt Nam chắc chắn sẽ có những bước phát triển không ngừng để phù hợp với thời đại, nhằm tiếp tục thực hiện tốt sứ mệnh phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân của Đảng, Nhà nước và nhân dân đã đặt niềm tin./.