Bất chấp suy thoái, ngành F&B ngược dòng “thoát khó”

Ngành F&B lội ngược dòng

Mới đây, iPOS.vn đã công bố Báo cáo về thị trường kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam năm 2023. Báo cáo được xây dựng sau khi nghiên cứu gần 3.000 nhà hàng/quán cafe và gần 4.000 thực khách trên toàn quốc, kết hợp phỏng vấn chuyên sâu gần 100 chuyên gia F&B (ngành dịch vụ ẩm thực và đồ uống) tại Việt Nam.

Ông Vũ Thanh Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần iPOS.vn cho rằng, 2023 là năm nhiều thách thức đối với ngành F&B Việt Nam nhưng nhờ tiềm năng và tác động tích cực bởi du lịch nên doanh thu dịch vụ ẩm thực ghi nhận khởi sắc hơn.

Báo cáo thị trường kinh doanh ẩm thực tại Việt Nam cho biết, số lượng nhà hàng/cafe tại Việt Nam năm 2023 đạt mốc 317.299 cửa hàng, tăng 1,26% so với năm trước đó. Mức tăng này được đánh giá là khá thấp so với dự đoán vào đầu năm 2023, do làn sóng đóng cửa của các cửa hàng F&B vừa và nhỏ cùng chiến lược thu hẹp quy mô chi nhánh của các doanh nghiệp lớn.

Bên cạnh đó, năm 2023 cũng chứng kiến một số “ông lớn” rời bỏ mặt bằng vị trí đắc địa như Golden Gate, Phúc Long Coffee & Tea, Highlands Coffee… để tối ưu hóa lợi nhuận trên từng điểm bán hàng, loại bỏ các chi nhánh hoạt động không hiệu quả.

Diễn biến ngược chiều với sự “đuối sức” của các “ông lớn”, thị trường lại đón nhận nhiều tín hiệu tích cực trong việc mở rộng kinh doanh đến từ các mô hình quán nhỏ, ki-ốt bán hàng,... do ảnh hưởng mạnh mẽ từ ẩm thực ăn theo xu hướng. Đồng thời, một số “tay chơi” mới với tiềm lực tài chính mạnh cũng nhân cơ hội mở rộng kinh doanh với các mặt bằng đắc địa tại Hà Nội và TP.HCM.

Ông Đỗ Duy Thanh, Giám đốc FnB Director cho biết, năm 2023 chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc của ngành kinh doanh nhà hàng trung và cao cấp, không chỉ bởi số lượng gia tăng tương ứng của nhóm khách hàng trung lưu mà còn từ hiệu ứng giải thưởng Michelin ở Việt Nam.

Đáng chú ý, báo cáo của iPOS.vn còn cho thấy trong giai đoạn 2021-2023, doanh thu thị trường ăn ngoài tại Việt Nam phục hồi mạnh mẽ từ mức đáy năm 2021. Theo đó, doanh thu thị trường ăn ngoài năm 2023 đạt 538,5 nghìn tỷ đồng, phục hồi sát mốc trước đại dịch Covid-19.

Bất chấp nhiều khó khăn của nền kinh tế, trong gần 3.000 đơn vị tham gia nghiên cứu, có tới 79,6% doanh nghiệp F&B cho biết tình hình kinh doanh có xu hướng đang dần lên và có đủ nguồn lực để phát triển trong tương lai gần. Ngoài ra, có 51,7% các cửa hàng ăn uống có dự định mở rộng quy mô.

Theo kết quả nghiên cứu gần 4.000 thực khách, báo cáo cũng cho thấy, chi tiêu của người dân có sự tăng trưởng nhẹ. Trong đó, đối với tiêu dùng ăn ngoài, mức chi tiêu cho tiêu dùng của người Việt gia tăng từ 5 đến 10%. Thậm chí, có đến 14,9% thực khách cho biết họ sẵn sàng chi tiêu bữa tối hàng ngày với mức trên 100 nghìn đồng, gấp 3,5 lần so với năm 2022. Ngoài ra, mức chi tiêu cho việc đi cafe của người Việt cũng tăng nhẹ với 59,5% thực khách sẵn sàng chi tiêu trên 41.000 đồng cho hoạt động này.

Đẩy mạnh số hóa

Cũng theo báo cáo của iPOS.vn, năm 2023, Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ của thanh toán không tiền mặt. Hình thức chuyển khoản/quét mã QR thống trị với 61,4% người sử dụng, theo sau là ví điện tử với 11,8% sau cùng là thẻ ngân hàng/thẻ tín dụng là 7,2%. 

Đại diện iPOS.vn nhận định, xu hướng này mang lại nhiều lợi ích cho người dùng và doanh nghiệp như nhanh chóng, tiện lợi, an toàn, đặc biệt là tiết kiệm chi phí. Trong tương lai, thanh toán không tiền mặt hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam.

Quy mô của trường giao đồ ăn trực tuyến năm 2023 đạt 52,4 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 20,18% so với năm 2022 và gấp 3,5 lần trước thời kỳ dịch. Điều này cho thấy thói quen đặt đồ ăn online của người Việt đang ngày càng phổ biến. Đây dự báo cũng là “mảnh đất màu mỡ” mà các doanh nghiệp F&B có thể khai thác hiệu quả song song với hình thức bán hàng tại chỗ.

Có thể thấy, kinh doanh online đang giúp các cửa hàng F&B có thêm dòng tiền. Trong các doanh nghiệp F&B sử dụng ứng dụng giao đồ ăn trực tuyến, có 47,9% doanh nghiệp có tỷ lệ doanh thu trực tuyến chiếm từ 25-50% so với tổng doanh thu. Đồng thời, năm vừa qua cũng chứng kiến sự tăng trưởng số lượng cửa hàng trực tuyến trên ứng dụng giao đồ ăn.

Tần suất đặt hàng online của người Việt vẫn đang ở mức cao với 19,4% gọi giao đồ ăn từ 1-2 lần/tuần và 20% gọi giao đồ ăn từ 3-4 lần/tuần. Doanh thu từ thị trường giao đồ ăn trực tuyến năm 2023 tăng hơn 20,18%, đạt mốc 52,4 nghìn tỷ đồng.

Về các ứng dụng chiếm lĩnh thị trường giao đồ ăn năm 2023 chứng kiến sự mở rộng mạnh mẽ của ShopeeFood với 42,94% doanh nghiệp sử dụng, cao hơn 2,33% so với vị trí thứ 2 là GrabFood.

Bên cạnh đó, năm vừa qua cũng chứng kiến khả năng mở rộng thị phần ấn tượng của BeFood với hơn 10,84% doanh nghiệp đăng ký sử dụng. Ngạc nhiên hơn là BeFood mới chỉ hoạt động tại Hà Nội và TP.HCM.

iPOS.vn cho biết thêm, hơn 90% doanh nghiệp sử dụng chuyển đổi số trong khâu vận hành nhà hàng, quán cà phê. Dựa theo thang đánh giá, hầu hết các doanh nghiệp F&B Việt Nam đang ứng dụng tốt cũng như hiệu quả phần mềm bán hàng với 69,5% doanh nghiệp thừa nhận.

Xu hướng năm 2024 ra sao?

Quỹ Tiền tệ Thế giới (IFM) dự báo, Việt Nam sẽ là một trong những quốc gia có khả năng phát triển kinh tế vượt trội trong vòng 5 năm tới. Các động lực truyền thống như: đầu tư, tiêu dùng, du lịch và xuất nhập khẩu được thúc đẩy mạnh mẽ sẽ trở thành động lực cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và ngành F&B nói riêng tiếp tục tăng trưởng. 

Lãnh đạo iPOS.vn nhận định, năm 2024 sẽ chứng kiến sự vươn lên mạnh mẽ của các mô hình đồ uống quy mô vừa và nhỏ. Sự tăng trưởng này theo sát xu thế tiện và lợi. Các cửa hàng được mở ra đáp ứng các tiêu chí: có chi phí đầu tư vừa phải, vị trí thuận tiện, phù hợp mua mang đi và giao hàng với mức giá sản phẩm ở phân khúc tầm trung và bình dân.

Dự báo, năm 2024, giá trị thị trường ngành F&B tại Việt Nam sẽ tăng 10,92% so với năm 2023, đạt mốc hơn 655 nghìn tỷ đồng. Dự báo, từ nay đến năm 2027, cơ cấu doanh thu không có nhiều sự thay đổi khi cửa hàng F&B độc lập vẫn chiếm áp đảo với 93,9% thị phần.

Báo cáo của đơn vị này cũng cho thấy xu hướng cạnh tranh giữa các nhà hàng phân khúc cao cấp để nhận giải thưởng Michelin bắt đầu bùng nổ.

Nhận thức tầm quan trọng của giải thưởng này, nhiều thương hiệu F&B đã và đang nỗ lực cải thiện chất lượng sản phẩm, nâng cao dịch vụ cũng như hoàn thiện trải nghiệm khách hàng để chinh phục “ngôi sao Michelin” danh giá. Theo đó, sự cạnh tranh này không chỉ mang đến lợi ích cho khách hàng mà còn là đòn bẩy mạnh mẽ để các nhà hàng khẳng định vị thế trên bản đồ ẩm thực quốc tế.

Với dân số hơn 100 triệu người, Việt Nam được đánh giá sẽ là “mảnh đất màu mỡ” cho đầu tư ở lĩnh vực F&B. Tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang ngày càng gia tăng và dần chiếm lĩnh thị trường với một thế hệ mới những người trẻ năng động, am hiểu công nghệ đang tạo động lực tăng trưởng cho ngành.

Bên cạnh đó, ngành F&B cũng là một trong những ngành ghi nhận sự tăng trưởng đầu tư nguồn vốn nước ngoài mạnh mẽ. Nhiều nhà hàng cũng như các thương hiệu khách sạn lớn tầm cỡ quốc tế như Marriott, Hilton, Renaissance, Movenpick, Melia… đang tăng sự hiện diện tại Việt Nam, điều này càng khẳng định thêm cơ hội lớn cho các doanh nghiệp F&B.

Ông Phạm Minh Chí - General Manager Domino's Pizza cho biết: “Theo quan điểm của tôi, mức chi tiêu của người dân sẽ không giảm trong năm 2024. Tuy vậy, số lượng cửa hàng F&B đang được mở ra lại ngày càng tăng. Vì vậy, kinh doanh F&B năm 2024 hứa hẹn còn cạnh tranh gay cấn hơn rất nhiều”./.