Cổ phiếu xây dựng kỳ vọng nối dài đà tích cực sang năm 2024

Trong năm 2023, nhóm cổ phiếu xây dựng ghi nhận mức tăng giá vượt trội so với chỉ số VN-Index khi “sức khỏe” của các doanh nghiệp có sự tiến triển. Bước sang năm 2024, nhóm cổ phiếu này tiếp tục được kỳ vọng sẽ kéo dài đà tăng tích cực với sự chuyển biến của thị trường bất động sản.

Giới phân tích cho rằng, nhóm cổ phiếu xây dựng có biến động giá mạnh trong năm 2023 là do doanh thu của một số nhà thầu tăng trưởng tích cực trong giai đoạn 2022-2023 cùng với đợt điều chỉnh lớn diễn ra vào năm 2022 khiến hệ số giá/doanh thu của cổ phiếu xây dựng ở mức khá hợp lý, nếu so sánh với hệ số trung bình 5 năm.

Điểm sáng nhất cho thấy “sức khỏe” của các doanh nghiệp xây dựng đang gần hồi sức tích cực là chất lượng tài sản của các doanh nghiệp đã phần nào được cải thiện trong năm 2023.

Trên thực tế, nỗi lo lớn nhất của các doanh nghiệp xây dựng có lẽ là nợ đọng. Nhà thầu đã thi công cũng đồng nghĩa với việc phải ứng trước tiền, nếu chủ đầu tư dự án chậm trả hoặc không trả, thì nhà thầy có thể rơi vào cảnh tình trạng khó khăn, nhất là ở quy mô lớn.

Khoảng 2 năm trở lại đây, câu chuyện nợ đọng càng trở nên gay gắt hơn bao giờ hết, nguyên nhân do các chủ đầu tư dự án bất động sản “đói tiền”, dẫn đến việc thanh toán cho nhà thầu không đảm bảo tiến độ, thậm chí còn không thanh toán. 

Kết thúc năm 2023, hàng loạt nhà thầu vẫn còn có các khoản phải thu giá trị lớn, chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu tổng tài sản. Tuy nhiên, dấu hiệu tích cực là đã có 12/20 doanh nghiệp ghi nhận các khoản phải thu giảm. Trong đó, mạnh nhất phải kể đến Vinaconex giảm 35%, Xây dựng Hà Nội (HAN) giảm 22%, Xây dựng Hòa Bình (HBC) với mức giảm 20% và Xây dựng số 1 (CC1) giảm 17%. Theo đó, tỷ trọng của khoản phải thu trong cơ cấu tổng tài sản cũng giảm theo và dự phòng phải thu ngắn hạn khó đòi của nhiều doanh nghiệp cũng giảm đáng kể.

Những chuyển biến này cho thấy, năm 2023 nhiều doanh nghiệp xây dựng đã khống chế được tình hình công nợ, tốt hơn là đã đạt được những thành tựu đáng kể trong công tác thu hồi nợ, từ đó giải quyết phần nào áp lực tài chính cũng như có điều kiện để tiếp tục nhận thầu thi công.

Tương tự, ở chỉ số hàng tồn kho cũng đã xuất hiện những chuyển biến tích cực. Số doanh nghiệp có tỷ trọng hàng tồn kho trong cơ cấu tổng tài sản ở mức cao (hơn 30%) khá ít. Việc giảm được lượng hàng tồn kho và các khoản phải thu là một trong những nguyên nhân quan trọng khiến dòng tiền kinh doanh của đa số doanh nghiệp ở trạng thái tích cực.

Các chuyên gia trong lĩnh vực nhận định, cuối năm 2023 và 2 tháng đầu năm 2024, thị trường bất động sản tiếp tục ghi nhận những khởi sắc từ hiệu quả của chính sách vĩ mô và niềm tin của nhà đầu tư trở lại, qua đó giúp duy trì sự tích cực của cổ phiếu nhóm ngành xây dựng trong năm 2024. Tuy nhiên, sự tăng trưởng tập trung chủ yếu vào nhóm xây dựng hạ tầng kỹ thuật, công nghiệp.

Cơ hội chỉ dành cho một số mã triển vọng

Theo ông Chen Chia Ken - Tổng Giám đốc Chứng khoán Phú Hưng, cổ phiếu ngành xây dựng nói chung, cụ thể là nhóm xây dựng hạ tầng kỹ thuật và công nghiệp đã có một năm 2023 tương đối thành công, cụ thể, chỉ số toàn ngành tăng trưởng 56,1% so với mức 12,2% của chỉ số VN-Index. Tuy nhiên, nhóm xây dựng dân dụng vẫn đang chịu ảnh hưởng bởi sự ảm đạm và gần như là đóng băng của thị trường bất động sản dân dụng trong năm vừa qua, khiến doanh thu của nhóm ngành này chạm đáy.

Trong khi đó, đầu tư công vẫn tiếp tục là trụ cột và động lực phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam ở cả hiện tại và cả trong trung và dài hạn. Do đó, dư địa tăng trưởng dành cho nhóm ngành xây dựng hạ tầng giao thông vẫn rất lớn với các hợp đồng lớn trong giai đoạn này.

Chỉ trong 2 tháng đầu năm 2024, cổ phiếu ngành xây dựng đã có mức tăng có phần khiêm tốn hơn so với toàn thị trường nói chung, cũng như so với những nhóm ngành khác như ngân hàng, bất động sản, viễn thông.

Vị chuyên gia nhận định, triển vọng của cổ phiếu ngành xây dựng có thể được thể hiện rõ ràng trong nửa cuối năm 2024 và đầu năm 2025, bởi đây là thời điểm thị trường bất động sản ghi nhận sự chuyển biến với kỳ vọng các điểm nghẽn pháp lý đang dần được tháo gỡ và thị trường sẽ đón nhận nhiều yếu tố hỗ trợ tích cực như lãi suất thấp, kinh tế hồi phục. Từ đó, giúp các doanh nghiệp bất động sản quay trở lại thị trường, tạo điều kiện cho sự phục hồi của các doanh nghiệp xây dựng dân dụng.

Còn SSI Research cho rằng, các nhà thầu xây dựng dân dụng hiện chưa có nhiều khởi sắc và khó có thể cải thiện trong nửa đầu năm 2024. Trong khi đó, các nhà thầu cơ sở hạ tầng có thể kỳ vọng tiếp tục tăng trưởng lợi nhuận do xu hướng đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng tiếp tục diễn ra trong giai đoạn 2024-2025, tuy nhiên lợi nhuận năm 2023 được coi là mức nền so sánh khá cao.

Tuy nhiên, nhóm phân tích đến từ SSI Research vẫn lưu ý, xét về mặt định giá P/E, khả năng sinh lời thấp khiến P/E của nhóm cổ phiếu xây dựng tương đối cao. Mức P/E cao này có thể là do lợi nhuận của các nhà thầu giảm sút và không ổn định. Điều đó cho thấy ngành xây dựng vẫn chưa thực sự hấp dẫn để có thể đầu tư dài hạn, bên cạnh yếu tố đòn bẩy cao cùng với khả năng sinh lời thấp (thể hiện ở biên lợi nhuận và ROE thấp).

Nhóm phân tích SSI nêu quan điểm, diễn biến vượt trội của các cổ phiếu ngành xây dựng trong năm 2023 đã phản ánh hết tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2024. Dù vậy, vẫn có một số mã còn nhiều triển vọng tăng giá như HHV, CTD và VCG - là những mã có đà tăng giá tốt nhất trong năm 2023./.