Đề xuất thí điểm “trộn” 3 Chương trình mục tiêu quốc gia về nguồn vốn

Phát biểu tiếp thu, giải trình cuối cùng trong phiên thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều nay (30/10), Phó thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang bày tỏ đồng tình với báo cáo của Đoàn giám sát, cao những ý kiến trách nhiệm, giàu tinh thần xây dựng của các đại biểu Quốc hội nhằm góp phần giúp các chương trình này “về đích” đúng hạn, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân.

Phó thủ tướng Trần Lưu Quang phát biểu tiếp thu, giải trình tại hội trường Quốc hội chiều 30/10. (Ảnh: Quốc hội)

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho rằng, so với báo cáo ở Kỳ họp thứ 5, việc triển khai thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia đã có những chuyển biến tích cực, đặc biệt cơ chế chính sách với nguồn vốn đầu tư phát triển được giải quyết cơ bản xong. Đối với nguồn vốn sự nghiệp, hiện đã có thông báo dự kiến vốn sự nghiệp của giai đoạn để các địa phương bố trí nguồn vốn đối ứng.

Theo đó, từ đầu năm đến nay, tất cả các văn bản sửa đổi có liên quan đều tuân thủ nguyên tắc phân cấp và đem lại kết quả thiết thực. Đồng thời, giải pháp này giúp các địa phương có thể giải quyết những vấn đề thực tiễn, thuận lợi trong lồng ghép các chương trình ở cùng một cấp thẩm quyền.

Trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ trình thí điểm mỗi tỉnh lựa chọn một địa phương cấp huyện để thí điểm "trộn" 3 Chương trình mục tiêu quốc gia về nguồn vốn. Nếu nguồn vốn sự nghiệp dùng không hết, có thể chuyển thành nguồn vốn đầu tư phát triển. Đây là giải pháp tháo gỡ nút thắt lớn trong vấn đề này. Mỗi chương trình có một tỷ lệ nhất định giữa vốn Trung ương và địa phương.

Phó Thủ tướng ghi nhận và chia sẻ những khó khăn của các địa phương trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, các nội dung này nằm trong kế hoạch trung hạn và được áp dụng theo luật nên chỉ trường hợp cá biệt mới vận dụng linh hoạt từ nguồn vốn dự phòng hoặc nguồn tiết kiệm chi để ứng xử với từng dự án đặc biệt.

Về việc chuyển vốn, Chính phủ dựa trên nguyên tắc phấn đấu để vốn năm 2022 giải ngân hết trong năm nay với điều kiện, phiên họp lần này có thể giải quyết cơ chế đặc thù. Hiện chỉ còn tháng 11, 12/2023 và tháng 1/2024 để giải ngân vốn của năm 2022. Phó Thủ tướng mong muốn Quốc hội coi đây là trường hợp đặt biệt để cho phép chuyển nguồn vốn năm 2022 đến 31/12/2024, tránh bị cắt chủ yếu là vốn sự nghiệp, trong khi nguồn vốn cho các chương trình rất hạn hẹp, mục tiêu đặt ra rất lớn lao.

Hiện đang có nhiều vấn đề về mục tiêu, chỉ tiêu, đối tượng, Phó Thủ tướng cho biết, trong tháng 11, Chính phủ sẽ giải quyết hơn một nửa số nội dung đã nêu. Các nội dung còn lại sẽ được giải quyết khi có cơ chế đặc thù phù hợp. Ví dụ, Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững cần làm rõ khái niệm thu nhập thấp, đơn vị thụ hưởng nguồn vốn trong chính sách đào tạo nghề.

Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cần làm rõ tiêu chí nông thôn mới nâng cao với tinh thần chỉ quy định khung và một số tiêu chí để địa phương quyết định cho phù hợp thực tế. Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có thể bỏ một số nội dung khi không còn đối tượng hợp lý để dành nguồn vốn chuyển cho các chương trình khác… Bên cạnh đó là việc ứng xử với đất rừng, đất lúa, trước mắt là sẽ sửa đổi Nghị định số 156/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Lâm nghiệp... để giải quyết vấn đề này.

Đối với vấn đề “đạt chuẩn hay không đạt chuẩn nông thôn mới sẽ mất đi nguồn lực” hay “thoát nghèo rồi sẽ mất chính sách”, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ điều chỉnh chính sách để sau khi thụ hưởng chương trình, mọi người có động lực tự vươn lên và mong muốn chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị xã hội vận động bà con có tâm thế mới, tích cực hơn, vượt qua sự ỷ lại.