Gốm Đất Việt (Quảng Ninh) và câu chuyện đầu tư cho khoa học – công nghệ: “Vượt cạn” bằng nội lực

Tổ hợp Công ty cổ phần Gốm Đất Việt vinh dự và tự hào là Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ (KH&CN) sản xuất vật liệu đất sét nung duy nhất tại Việt Nam tham dự Hội nghị. Anh hùng Lao động Nguyễn Quang Mâu, Tiến sĩ danh dự – Thành viên của Liên đoàn các Nhà sáng tạo Thế giới, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Gốm Đất Việt đã có bài phát biểu, chia sẻ về tôn chỉ lấy “Khoa học Kỹ thuật và Công nghệ làm then chốt” làm tiền đề nghiên cứu và sáng tạo, tạo bước đột phá trong hoạt động sản xuất, lập nên những kỳ tích và thành tựu vượt bậc của Công ty.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan các sản phẩm trưng bày tại gian hàng Gốm Đất Việt.

Kinh doanh và Phát triển trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của AHLĐ Nguyễn Quang Mâu tại Hội nghị lần này.

Kính thưa Thủ tướng Chính Phủ Phạm Minh Chính,

Kính thưa Hội nghị,

Tổ hợp “Gốm Đất Việt” gồm 03 công ty: Công ty cổ phần Gốm Đất Việt “sinh” ngày 25/01/2010 tại Xã Tràng An (nay là Phường Tràng An, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh); với công nghệ nghiền khô, đùn dẻo, sấy nung nhanh, sản xuất gạch Cotto công suất thiết kế 4 triệu m2 QTC/năm, máy móc thiết bị nhập từ các nước phương Tây, lò sấy, lò nung thanh lăn nhập từ Trung Quốc. Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt được thành lập ngày 10/01/2011; chung “tường rào” với Công ty cổ phần Gốm Đất Việt, sử dụng công nghệ lò nung tuynel, công suất 80 triệu viên gạch xây QTC/năm, máy tạo hình sản phẩm nhập từ các nước Châu Âu, lò nung Bungari tự cải tiến. Và Công ty cổ phần Kinh doanh Xuất Nhập khẩu Gốm Đất Việt được thành lập ngày 01/01/2018 làm nhiệm vụ tiêu thụ sản phẩm cho hai công ty sản xuất.

Có thể nói, Công ty cổ phần Gốm Đất Việt ra đời vào thời điểm không thuận lợi do ảnh hưởng suy thoái kinh tế toàn cầu. Đặc biệt với Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt khi động thổ buổi sáng thì buổi tối ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất vay, có lúc lãi vay cao ngất ngưởng cũng không vay được. Năm 2012-2013, sản phẩm tồn kho ngập tràn bãi xếp – Công ty cổ phần Gốm Đất Việt lao đao, Công ty cổ phần Gạch Ngói Đất Việt vào thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Lãnh đạo hai công ty nhiều lần họp để bàn các giải pháp như: bán khoán, cho thuê, tình huống xấu nhất là phá sản…

Trước những khó khăn chồng chất, nhớ đến lời dạy của Bác Hồ:“ Thi đua là yêu nước”, nhớ khi đất nước hòa bình thống nhất, non sông liền một giải, Đảng, Nhà nước ta phát động 3 cuộc cách mạng: Cách mạng quan hệ sản xuất, cách mạng khoa học kỹ thuật (KHKT), cách mạng tư tưởng và văn hóa lấy cách mạng KHKT làm then chốt, Gốm Đất Việt ra đời Trung tâm nghiên cứu và phát triển KHKT và công nghệ. Gọi là trung tâm nhưng thực chất, lúc này chỉ có mấy thầy trò, công cụ thô sơ: vài vồ gỗ, búa sắt, xô, chậu nhựa… cùng một căn phòng nhỏ. Nhưng từ đây chúng tôi đã cố gắng miệt mài, để thành công nối tiếp thành công, tìm ra nguyên lý nghiền khô sản xuất ngói rồi nghiền khô siêu mịn. Đặc biệt nghiền khô siêu mịn đã khó, sấy nung được hỗn hợp này – sản phẩm không bị phá vỡ quá trình sấy nung tốc độ cao là bước tiến thành công ngoạn mục. Đồng thời, từ Trung tâm, chúng tôi đã nghiên cứu chế tạo ra nhiều robot, nhiều đề tài sáng chế.

Nói đến nghiên cứu, đầu tư, cải tiến phát triển KH&CN cần có vốn, song gõ cửa ngân hàng, thậm chí có ngân hàng gõ cửa tháng này sang tháng khác, quý này sang quý khác, có khi năm này sang năm khác cũng không vay được. Lúc đó, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Phạm Minh Chính – một nhà lãnh đạo quyết liệt, năng động, sáng tạo, sát dân, sát doanh nghiệp, tích cực ủng hộ doanh nghiệp nói chung, với Công ty cổ phần gạch ngói Đất Việt nói riêng về việc tác động ngân hàng cho giãn nợ, khoanh nợ nhưng vốn vay vẫn là bế tắc.

Một lần nữa Gốm Đất Việt phải tự “vượt cạn” bằng nội lực của mình. Nhà đất của Chủ tịch HĐQT, của cán bộ chủ chốt, ai có gì đáng giá đem ra thế chấp… Có vốn (nhỏ giọt) nên đầu tư, cải tạo, đổi mới, sáng chế gì cũng phải cân lên, đặt xuống rất nhiều lần, chắc chắn mới làm. Trong 10 năm lao động miệt mài không nghỉ, tập thể lãnh đạo cùng công nhân lao động Gốm Đất Việt luôn có sự sự đồng hành, giúp đỡ quý báu của chính quyền địa phương các cấp, anh em bạn bè xa gần, đặc biệt có xúc tác của Liên hiệp Các hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), cùng động lực thúc đẩy sáng tạo của Quỹ hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC). Nhờ đó, Công ty CP Gốm Đất Việt đã trở thành Doanh nghiệp KH&CN sản xuất gạch cotto cao cấp, với dây chuyền công nghệ hiện đại nhất Việt Nam, đẩy công suất đạt 2,1 lần thiết kế.

Công ty CP Gạch ngói Đất Việt cũng chuyển từ sản xuất gạch xây sang sản xuất ngói lợp cao cấp với công nghệ lò nung tuynel hiện đại nhất Việt Nam, đạt năng suất, chất lượng, kỷ lục thế giới. Qua 10 năm sản xuất kinh doanh, Tổ hợp Công ty CP Gốm Đất Việt đã đạt được những thành tựu nhất định với: 02 Giải Nhất, 01 Giải Nhì của Giải thưởng Sáng tạo KH&CN Việt Nam; Huy chương Vàng của Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới; 03 lần Sao Vàng Đất Việt; 02 Giải Bạc, 01 Giải Vàng Chất lượng Quốc Gia; 27 kỷ lục Việt Nam; 02 kỷ lục thế giới; 05 bằng sáng chế độc quyền giải pháp hữu ích và nhiều phần thưởng cao quý khác, đóng góp vào ngân sách Nhà nước hơn 300 tỷ đồng, đời sống CBCNV không ngừng được cải thiện.

Mặc dù đầu năm 2021, tỉnh Quảng Ninh là vùng tâm dịch, từ ngày 27/4 đến nay vận chuyển sản phẩm đến mọi miền Tổ quốc gặp nhiều khó khăn, song doanh thu tăng trưởng hơn 10% so cùng kỳ, việc làm, thu nhập CBCNV được đảm bảo; hỗ trợ CBCNV được ăn giữa ca tự chọn, các tiện ích sinh hoạt, nhà trẻ mẫu giáo được miễn phí. Sau giờ làm việc, CBCNV ở tập thể có sân chơi thể dục thể thao hoặc dạo bước trên con đường “Đường quê Đất Việt” hoặc thăm tiểu cảnh “ Đồng quê Đất Việt xưa” ngay tại khuôn viên công ty… Tín hiệu đáng mừng là từ đầu năm đến nay, Công ty đã chế tạo thành công “robot bốc xếp phôi vào pallet” cùng một số đề tài sáng chế khác đang bước vào giai đoạn hoàn thiện.

Tổ hợp Công ty CP Gốm Đất Việt đã luôn lấy định hướng của Đảng ta, Nhà nước ta về coi trọng KH&CN làm kim chỉ nam để nghiên cứu và sáng tạo, giảm giá thành, tăng sức cạnh tranh. Có thể nói, mỗi công trình nghiên cứu, ứng dụng thành công của Gốm Đất Việt đều được các nhà khoa học chân chính quan tâm, khích lệ như: Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đặng Vũ Minh, Tiến sĩ Lê Xuân Thảo, Tiến sĩ Lê Bích Thắng,… Có những người thầy, người anh, người bạn chân thành, tốt bụng, các Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo, Chủ tịch hội đồng chuyên môn mẫu mực như: Thầy Trần Vĩnh Diệu, Cô Đặng Kim Chi … đã công tâm, sát thực, vô tư, thanh bạch .Vì vậy chúng tôi luôn tự hào, hãnh diện khi có được giải thưởng cao quý.

Giải thưởng Sáng tạo KH&CN Việt Nam mà Gốm Đất Việt đạt được chính là phần thưởng cao quý, góp phần động viên, khích lệ Gốm Đất Việt vượt khó đi lên, biến những điều không thể thành hiện hữu. Sản phẩm Gốm Đất Việt tự hào hiện diện với 03 công trình tại Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch, 03 công trình khu di tích K9, 04 công trình đình chùa đảo Trường Sa. Đồng thời, có mặt ở nhiều công trình trên khắp mọi miền Tổ Quốc, xuất khẩu sản phẩm tới 51 quốc gia vùng lãnh thổ 5 châu. Thành công đó có sự góp sức không nhỏ của Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam, trực tiếp là Quỹ VIFOTEC. Với chúng tôi, Liên hiệp các hội KHKT Việt Nam, Quỹ VIFOTEC trải qua một chặng đường kể từ ngày thành lập đã góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển KHKT nước nhà. Hình ảnh lãnh đạo Liên hiệp Các hội KH&KT Việt Nam, Quỹ VIFOTEC qua các thời kỳ và hình ảnh Chủ tịch Liên hiệp hội khóa VI, VII, kiêm chủ tịch Quỹ VIFOTEC – GS.TSKH Đặng Vũ Minh sẽ còn mãi trong tôi và đồng đội thân yêu của tôi – những nhà “khoa học” không chứng chỉ thuộc Tổ hợp công ty cổ phần Gốm Đất Việt.

Một niềm hy vọng tràn đầy với tân Chủ tịch Liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam và Quỹ VIFOTEC – TSKH Phan Xuân Dũng cùng đồng nghiệp của ông tiếp tục tỏa sáng giành nhiều thắng lợi mới, là niềm tin, niềm tự hào của doanh nghiệp, doanh nhân của các nhà khoa học, các nhà sáng tạo trên mọi miền Tổ quốc trong đó có doanh nghiệp, doanh nhân Gốm Đất Việt.

Con đường phía trước với Gốm Đất Việt chắc chắn còn nhiều thử thách, ghềnh thác. Nhưng chúng tôi tin vào sức mình, tin vào Đảng ta, Nhà nước ta luôn quan tâm đến đội nghĩ trí thức KH&CN và ngày càng có sự quan tâm, đồng thời có chính sách động viên, khuyến khích ưu việt hơn nữa cho những tổ chức, cá nhân đam mê cống hiến cho KH&CN, cùng làm nên nhiều kỷ lục mới trong tương lai.

Kính thưa Thủ tướng, thưa Hội nghị!

10 năm trôi qua kể từ ngày khởi nghiệp, Gốm Đất Việt đã trân trọng tổng kết những thành tựu tiêu biểu về lĩnh vực KH&CN đã đạt được, đồng thời chuẩn bị tiếp bước lên đường với hành trang, khát vọng, mục tiêu, biện pháp mới để từ nay đến năm 2030 sẽ viết tiếp trang sử vẻ vang về lĩnh vực KH&CN mang hào khí Thăng Long ngàn năm văn hiến, mang hào khí của dân tộc Việt Nam anh hùng. Tin tưởng sâu sắc rằng Tổ hợp Gốm Đất Việt tiếp tục nhận được sự giúp đỡ, động viên khích lệ kịp thời của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của Liên hiệp các hội KH&KT Việt Nam – nơi tập hợp, đoàn kết, phát huy đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam, của Quỹ VIFOTEC.

Một số hình ảnh của Gốm Đất Việt tại Hội nghị “Đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng’’:

AHLĐ Nguyễn Quang Mâu – Chủ tịch HĐQT Tổ hợp Công ty CP Gốm Đất Việt giới thiệu với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về những thành công từ ứng dụng KHCN tại Gốm Đất Việt.

Các sản phẩm của Gốm Đất Việt tại gian trưng bày.

P.V