Khơi thông dòng chảy đầu tư, tăng cường thanh khoản trên thị trường vốn đang gặp nhiều thách thức

Trước tình hình chính sách thuế quan từ Mỹ có thể đẩy hàng hóa giá rẻ Trung Quốc sang Việt Nam, các doanh nghiệp nội địa đang đứng trước nguy cơ cạnh tranh gay gắt. Chính vì vậy, các doanh nghiệp trong nước hiện nay đang tập trung nguồn lực chủ yếu vào việc đáp ứng nhu cầu của thị trường nội địa. Tuy nhiên, việc Hoa Kỳ áp đặt thuế quan, làm "bít cửa" đường xuất khẩu của hàng hóa Trung Quốc, còn tiềm ẩn một nguy cơ đáng ngại khác cho chính Việt Nam. Dưới sự tác động này, việc củng cố và phát triển thị trường trong nước trở thành yếu tố cốt lõi, mang tính quyết định cho sự ổn định và bền vững của nền kinh tế Việt Nam.

Đây là những nhận định của PGS. TS Trần Đình Thiên - Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam tại buổi tọa đàm "Giải pháp củng cố và phát triển thị trường trong nước" được tổ chức tại Hà Nội vừa qua.

Theo ông Thiên, dữ liệu cho thấy trong cấu trúc GDP, khu vực tư nhân chiếm sản lượng 51% còn khu vực FDI chiếm 20-22%. Tuy nhiên, xuất khẩu của khu vực trong nước chỉ chiếm 25-27%, trong đó khu vực FDI chiếm hơn 70%. Kim ngạch xuất khẩu tương đương GDP của Việt Nam. Do đó, nếu phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ làn sóng hàng hóa Trung Quốc tràn vào, đà tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có nguy cơ bị suy giảm đáng kể.

"Chính sách thuế quan của Tổng thống Trump không chỉ nhằm vào hàng xuất khẩu của Trung Quốc, mà còn trực tiếp tác động đến sức mua của thị trường nội địa Trung Quốc. Thị trường tiêu dùng nội địa của họ hiện đang suy yếu và việc thay đổi mô hình phát triển trong thời gian ngắn là điều khó khả thi", ông Thiên phân tích.

Tại Việt Nam, mặc dù tỷ lệ tiêu dùng so với GDP khá cao, nhưng cấu trúc thị trường lại tồn tại nhiều "nút thắt", làm chậm tốc độ lưu thông hàng hóa và kéo theo vòng quay tiền tệ ở mức thấp. Ông nhấn mạnh rằng, sự suy yếu của nền kinh tế Trung Quốc sẽ có những tác động không nhỏ đến thị trường nội địa Việt Nam, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, cơ hội việc làm và thu nhập của người lao động. Trong ngắn hạn, tình trạng suy giảm của thị trường láng giềng khổng lồ này thực sự là một rủi ro đáng lưu tâm đối với Việt Nam.

Ông nhận định, tâm lý tiêu dùng của người Việt Nam khá cởi mở, cứ "rẻ, ngon, đẹp" là được ưu tiên dùng. Do đó, một khi hàng hóa Trung Quốc gặp rào cản tại thị trường Mỹ, nguy cơ "đổ bộ" ồ ạt vào Việt Nam là hoàn toàn có thể xảy ra. Điều này sẽ tạo ra một áp lực cạnh tranh không nhỏ đối với các doanh nghiệp nội địa, vốn đang xem thị trường trong nước là nguồn sống chính.

Tuy nhiên, nếu các sản phẩm trong nước không đảm bảo được lợi thế cạnh tranh về giá cả và chất lượng, thì việc chiếm lĩnh thị trường là vô cùng khó khăn. Thêm vào đó, tâm lý "sính ngoại" vẫn còn khá phổ biến trong cộng đồng người tiêu dùng Việt Nam, một phần do quan niệm truyền thống rằng hàng xuất khẩu thường có chất lượng vượt trội hơn so với hàng sản xuất trong nước.

"Đã đến lúc các doanh nghiệp Việt cần một sự thay đổi căn bản trong tư duy sản xuất, hướng đến việc tạo ra những sản phẩm chất lượng cao phục vụ chính người dân trong nước. Chỉ khi đó, hàng hóa Việt mới có thể thực sự chiếm được cảm tình và sự tin dùng của người tiêu dùng", ông Thiên nhấn mạnh./.