Biển quảng cáo là những tấm biển hoặc thiết bị được lắp nội dung chữ, hình ảnh có khi là video được cài đặt ở trước cửa hàng, cổng công ty hoặc các tổ chức, cơ quan, đơn vị, nhà dân; được lắp đặt trên các trục đường giao thông hay những nơi đông người qua lại thường xuyên để giới thiệu, quảng cáo sản phẩm đến với khách hàng và mọi người. Bên cạnh đó biển quảng cáo còn có vai trò rất quan trọng góp phần tuyên truyền, cổ động các chủ trương, chính sách của Đảng và Pháp luật của Nhà nước, các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội, văn hóa, du lịch, giáo dục, an ninh quốc phòng của các tỉnh.

Tuy nhiên, việc thực hiện các quy định về quảng cáo đang rất bất cập, nhiều địa phương còn lúng túng trong hoạt động quản lý nhà nước trên lĩnh vực quảng cáo; biển hiệu quảng cáo doanh nghiệp xuất hiện tràn lan, cá biệt có những biển quảng cáo còn thể hiện nội dung xấu, độc, nguy hại với người xem. Trên cơ sở thực tiễn, Tòa soạn Tạp chí điện tử Kinh doanh và Phát triển xây dựng chuyên đề “Nhận diện hoạt động kinh doanh quảng cáo tại Vĩnh Phúc – Thực trạng và những vấn đề đặt ra” để thấy được những tồn tại hạn, chế trong hoạt động quảng cáo hiện nay.

Tại thành phố Vĩnh Yên (Vĩnh Phúc):

Trong quá trình thực hiện chuyên đề, phóng viên đã thực tiễn ghi nhận tại nhiều tuyến phố, đặc biệt là tuyến đường Quốc lộ 2A đi qua thành phố Vĩnh Yên từ vòng xuyến Quất Lưu, Khai Quang cho đến Quán Tiên (phường Hội Hợp) rất nhiều biển bảng quảng cáo được đặt ở giữa giải phân cách với nhiều nội dung chưa phù hợp, hay nội dung kết hợp rất khó chấp nhận như các biển bảng có nội dung kinh doanh massage, nhà nghỉ lại được đặt ngay trước hoặc sau 1 biển tuyên truyền chính trị. Bên cạnh đó, rất nhiều các doanh nghiệp kinh doanh điện tử, khai trương, giảm giá, chương trình khuyến mại đã tổ chức treo phướn quảng cáo tràn làn, dày đặc trên các cây cột điện chiếu sáng gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến tầm nhìn của người tham gia giao thông, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông;

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
Rất ít những tuyến đường trục chính của thành phố Vĩnh Yên các biển quảng cáo được sử dụng vào mục đích tuyên truyền chính trị mà chủ yếu là quảng cáo cho doanh nghiệp

Bên cạnh đó, tại nhiều vị trí biển bảng có kích cỡ lớn hàng trăm mét tại những vị trí ngã 3, ngã 4 như khu vực Nhà thi đấu thành phố Vĩnh Yên, khu vực dốc Láp phường Liên Bảo những biển bảng quảng cáo này ngay cả những ngày kỷ niệm, ngày lễ trọng đại của đất nước như 30/4 – 2/9 vẫn để nội dung quảng cáo của doanh nghiệp mà không chuyển sang hình thức tuyên truyền cổ động chính trị;

Ông Nguyễn Xuân Huy, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin thành phố Vĩnh Yên cho biết, UBND thành phố Vĩnh Yên có chủ trương xã hội hóa quảng cáo, có một doanh nghiệp tên là Công ty Bàn Tay Vàng đứng ra sử dụng các biển quảng cáo trên một số trục đường chính của thành phố Vĩnh Yên, và đơn vị này có đầu tư cho thành phố Vĩnh Yên 2 cổng chào và hỏng, lỗi theo thời gian thì công ty này phải sửa chữa, bảo dưỡng, bảo trì. Đồng thời, các biển quảng cáo dọc các trục đường đều phải chuyển sang tuyên truyền chính trị theo yêu cầu của thành phố trong những dịp quan trọng. Tuy nhiên, khi được hỏi thành phố có hợp đồng giữa công ty quảng cáo thể hiện thời gian từ năm nào đến năm nào, tổng số bao nhiêu biển quảng cáo, và trên các tuyến đường nào thì ông Huy không chia sẻ. Đồng thời, ông Huy cho biết, phòng Văn hóa – Thông tin không thu bất cứ khoản thu nào đối với doanh nghiệp hoạt động quảng cáo.

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
Tuyến đường Nguyễn Tất Thành thời điểm phóng viên ghi nhận hàng loạt các biển quảng cáo của doanh nghiệp " Khách sạn" "Nhà nghỉ"

Liên hệ trực tiếp tới một số điện thoại doanh nghiệp cho thuê lại biển quảng cáo của Công ty TNHH Quảng cáo Bàn Tay Vàng trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên để rõ hơn vấn đề thương mại trong hoạt động quảng cáo, một chủ doanh nghiệp cho biết, với 1 biển quảng cáo đặt tại tuyến đường Nguyễn Tất Thành, thành phố Vĩnh Yên phải thuê với giá 12 triệu đồng/1 năm. Như vậy cho thấy, Công ty quảng cáo Bàn Tay Vàng đang vận hành hàng trăm tấm biển quảng cáo trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên để thu phí hàng năm, con số có thể lên tới hàng tỷ đồng/1 năm…

Tại thành phố Phúc Yên (Vĩnh Phúc):

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
100% biển bảng trên tuyến đường trục chính quốc lộ 2A qua địa phận thành phố Phúc Yên đều quảng cáo cho doanh nghiệp mà không có bất cứ biển bảng nào phục vụ mục đích tuyên truyền chính trị địa phương

Là 1 trong 2 thành phố của tỉnh Vĩnh Phúc và được mệnh danh là đầu tàu kinh tế của Vĩnh Phúc với số thu ngân sách hàng năm luôn dẫn đầu tỉnh, hiện nay việc quảng cáo trên tuyến đường quốc lộ 2A qua địa phận thành phố Phúc Yên đoạn từ Công ty gạch gốm sức Viglacera (phường Phúc Thắng) đến hết thành phố Phúc Yên đoạn Bệnh viện Giao thông vận tải 100% (gần 120 biển hộp quảng cáo) là biển bảng thương mại quảng cáo nằm trên dải phân cách đề tên thương hiệu của các doanh nghiệp, mặc nhiên không có bất cứ 1 biển bảng nào thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền chính trị của thành phố. Cá biệt có hàng chục biển hộp quảng cáo của 1 đơn vị trên cùng một tuyến đường như Thép Việt Đức, Inox Tiến Đạt thị phần số 1 Việt Nam;

Liên hệ với số điện thoại cho thuê biển hộp quảng cáo giữa giải phân cách đoạn trung tâm thành phố Phúc Yên, một người phụ nữ cho biết, giá thuê 1 năm/1 biển là 14 triệu đồng, sau nhiều lần thương thảo thì giá xuống cứng là 12 triệu đồng/1 năm/1 biển và hiện nay còn từ 5 đến 10 biển trống có thể cho thuê ngay.

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
Tính từ điểm bắt đầu vào thành phố đến điểm kết thúc thành phố phóng viên ghi nhận có từ 100 đến 120 biển quảng cáo của doanh nghiệp

Làm rõ hơn vấn đề quản lý nhà nước trong hoạt động tuyên truyền quảng cáo trên tuyến đường quốc lộ 2A quan địa phận Phúc Yên, phóng viên đã trao đổi nội dung trên với đại phòng Văn hóa – Thông tin thành phố Phúc Yên, ông Lê Cảnh Hưng, Phó Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin cho biết, thành phố không nhận được bất cứ một khoản kinh phí nào từ việc quảng cáo của doanh nghiệp trên địa bàn. Và doanh nghiệp quản lý các biển quảng cáo và cho thuê hàng hơn mười triệu đồng 1 biển/1 năm thì ông Hưng lại không hề biết và không biết đơn vị này có giấy tờ được phép cho thuê quảng cáo trên các tấm biển hộp quảng cáo đó hay không? Những nội dung quảng cáo trên tấm biển đó như thế nào? có được kiểm soát hay không phòng Văn hóa – Thông tin thành phố Phúc Yên cũng không nắm được. Khi phóng viên nhắc tới trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm tra, giám sát hoạt động quảng cáo thì ông Hưng nhận lỗi thiếu sót do nhân sự phòng văn hóa thông tin chỉ có 4 người và quá nhiều việc. Tuy nhiên, trong quá trình trao đổi nội dung liên quan, ông Hưng lại nắm rất rõ doanh nghiệp này là doanh nghiệp nào.

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
Số điện thoại đơn vị mời quảng cáo với số tiền từ 12-14 triệu đồng/1 biển/1 năm tại tuyến đường Quốc lộ 2A trên địa bàn thành phố Phúc Yên

Trong quá trình phát triển của các địa phương, việc quản lý quảng cáo truyền thông là đặc biệt quan trọng, tỉnh Vĩnh Phúc đã ra văn bản số 1637 –QĐ/UBND ngày 18 tháng 7 năm 2018 về phê duyệt Quy hoạch hệ thống bảng tuyên truyền chính trị và quảng cáo thương mại tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 quy định rất rõ vai trò vị trí của UBND các địa phương trong quản lý, khai thác, vận hành biển bảng quảng cáo trên địa bàn, tuy nhiên, đối chiếu theo các quy định thì Quyết định của UBND tỉnh Vĩnh Phúc chưa thể hiện rõ hình thức, phương pháp triển khai thực hiện nếu doanh nghiệp muốn xã hội hóa thì được đầu tư khai thác trong thời gian bao lâu? Vấn đề kinh phí thực hiện, phương thức thực hiện đấu thầu, hay chỉ định doanh nghiệp đầu tư, khai thác, vận hành hàng trăm biển quảng cáo tại những vị trí huyết mạch như tuyến đường Quốc lộ 2 đi qua địa bàn 2 thành phố lớn của Vĩnh Phúc?

Trao đổi với đại diện Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Vĩnh Phúc, bà Nguyễn Thị Minh Tâm Trưởng phòng quản lý Văn hóa cho biết, hiện lĩnh vực tuyên truyền quảng cáo Sở Văn hóa đã phân cấp về cho các địa phương thực hiện từ nhiều năm trước. Đồng thời, đánh giá về tỷ lệ biển bảng tuyên truyền chính trị tại các huyện, thành phố bà Tâm nhận định hiện tỷ lệ biển bảng tại các trục đường chính, giải phân cách chủ yếu là phục vụ quảng cáo cho các doanh nghiệp, Phòng Quản lý văn hóa cũng đã yêu cầu các đơn vị thực hiện xã hội hóa biển quảng cáo tuy nhiên phải dành những vị trí trung tâm, đông người qua lại, ngã 3, ngã 4 để tuyên truyền chính trị, các nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Biển quảng cáo vi phạm nội dung bị cấm vẫn treo ngang nhiên?

Về nội dung các biển quảng cáo là đặc biệt quan trọng, đảm bảo tính pháp luật, văn hóa, giáo dục; văn phong rõ ràng, câu từ mang tính tính quần chúng, tính chính xác, khoa học, không có nội dung cấm và phải được cấp phép, được thẩm định trước khi đưa ra quảng cáo, truyền thông trước nhân dân. Theo Nghị định số 06/2017/NĐ-CP của Chính phủ, hoạt động kinh doanh đặt cược là hoạt động kinh doanh có điều kiện, không khuyến khích phát triển, chịu sự kiểm soát chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước. Hoạt động kinh doanh đặt cược qua mạng bị nghiêm cấm.

Kinh doanh Quảng cáo: Một số tồn tại và những vấn đề đặt ra tại Vĩnh Phúc
Trang cá cược bóng đá trái phép ngang nhiên treo biển quảng cáo "khủng" tại trung tâm thành phố Vĩnh Yên

Tuy nhiên, ngay tại Trung tâm thành phố Vĩnh Yên mới đây ghi nhận một biển hàng rộng từ 20-40m2 có dấu hiệu quảng cáo trái quy định pháp luật Việt Nam. Hiện nay, ở nước ta chưa cho phép bất kỳ tổ chức, cá nhân nào hoạt động kinh doanh cá cược, đánh bạc trực tuyến, trên tuyến đường Nguyễn Viết Xuân, đối diện Chợ trung tâm thành phố Vĩnh Yên, phường Đống Đa lại xuất hiện 1 biển quảng cáo với nội dung cá độ bóng đá với cái tên QH88, thể thao, điện tử trái quy định. Theo tìm hiểu của phóng viên, mỗi thành viên tham gia đăng ký lần đầu phải nạp số tiền tối thiểu là 200.000 đồng để trở thành người chơi tại Trang Web có tên miền qh88.com (khi điền tên miền tự động nhảy về tên miền khác qh70.com) ngay sau khi vào trang web này người chơi sẽ thấy logo rất to QH88 CỜ BẠC TRỰC TUYẾN.

Việc một biển quảng cáo khổ lớn hơn 20m2 đặt vượt quá chiều cao mái nhà hơn 2m với nội dung quảng cáo cho trang web của nhà cái cá cược QH88 là trái quy định pháp luật của pháp luật Việt Nam hiện hành.

Một số giải pháp quản lý hoạt đông kinh doanh trong lĩnh vực quảng cáo

1. Cần nâng cao vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động quảng cáo như Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch, phòng Văn hóa- thông tin các huyện, thành phố trong tỉnh nhằm đảm bảo chặt chẽ hoạt động quảng cáo đúng quy định theo các văn bản chỉ đạo của các Bộ, Ngành Trung ương, của tỉnh Vĩnh Phúc;

2. Cần có cơ chế cụ thể trong quá trình xã hội hóa hoạt động quảng cáo, xây dựng các phương án xã hội hóa, huy động doanh nghiệp, đấu thầu các biển quảng cáo ở những tuyến đường chính, trung tâm để mang lại hiệu quả kinh tế trong hoạt động quảng cáo cho chính quyền các địa phương;

3. Quan tâm tới nội dung quảng cáo, kiểm tra, xử lý các biển quảng cáo trái quy định, quảng cáo các lĩnh vực, ngành nghề bị cấm quảng cáo, hạn chế quảng cáo; chấp hành đúng các hướng dẫn về thiết kế biển quảng cáo theo quy định;

4. Có quy định chặt chẽ trong việc tuyên truyền chính trị trong những ngày lễ lớn của đất nước; những nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể của tỉnh Vĩnh Phúc như Đại hội Đảng Bộ, Đại Hội HĐND các cấp, tháng hành động, hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước... Để đạt được mục đích tuyên truyền cao nhất tới đông đảo quần chúng nhân dân;

5. Quy trách nhiệm, xử lý nghiêm những cán bộ, nhân viên cơ quan nhà nước nếu thể hiện hoạt động thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý đối với hoạt động quảng cáo, dẫn tới hậu quả xuất hiện biển quảng cáo trái quy định không được xét duyệt, thẩm định theo quy trình mà không kiểm tra, xử lý kịp thời, gây hoang mang dư luận...

Trên đây là những dẫn chứng thực tế và một số giải pháp Tòa soạn Tạp chí điện tử Kinh doanh và Phát triển nghiên cứu, đề xuất tới UBND tỉnh Vĩnh Phúc, các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh Vĩnh Phúc phụ trách lĩnh vực quảng cáo xem xét, kiểm tra và cơ phương án khắc phục những tồn tại, hạn chế, để hoạt động quảng cáo thực sự đi vào nề nếp, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp hóa hiện đại hóa đi đôi với đảm bảo hoạt động tuyên truyền chính trị sâu rộng hiệu quả./.

Để thực hiện việc quảng cáo dù là theo hình thức nào cũng phải đáp ứng được những điều kiện như bắt buộc phải có như: Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh theo quy đinh của pháp luật tùy theo loại hình kinh doanh, sản phẩm, hàng hóa phải có giấy tờ chứng minh đủ điều kiện về kinh doanh, hợp chuẩn, hợp quy, Giấy chứng nhận quyền sở hữu, sử dụng đối những tài sản bắt buộc phải đăng ký, ngoài ra những hàng hóa có điều kiện theo quy định cần chấp hành nghiêm các thủ tục pháp lý.

Ngoài ra khi thực hiện quảng cáo thì chủ thể thực hiện việc quảng cáo phải đáp ứng được nội dung theo quy định như nội dung quảng cáo phải đảm bảo chính xác, trung thực không lừa dối, không dẫn đến việc gây ra thiệt hại chủ thể kinh doanh, sản xuất của chủ thể tiếp nhận việc quảng cáo của doanh nghiệp, tổ chức.

Kích cỡ biển hiệu: Biển quảng cáo kích cỡ từ 20m2 đến 40m2 thuộc đối tượng phải xin phép trước khi treo.