Vì một không gian số an toàn, lành mạnh cho trẻ em Việt Nam

Sự kiện được tổ chức chào mừng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5 và Tháng Hành động quốc gia vì trẻ em 2025.

Thông qua các phiên thảo luận đa chiều và sáng tạo, các bên cùng nhau chia sẻ trải nghiệm, đề xuất giải pháp và lan tỏa thông điệp về quyền được an toàn và khỏe mạnh trong môi trường số cho thế hệ trẻ Việt Nam.

Phát biểu khai mạc sự kiện, Bà Nguyễn Phương Linh - Viện trưởng MSD chia sẻ: “Trẻ em và thanh thiếu niên không chỉ là đối tượng cần được bảo vệ, mà còn là những người có tiếng nói, có góc nhìn và có năng lực góp phần xây dựng một không gian số lành mạnh, an toàn và văn minh. Thế giới số không chỉ là nơi tiêu thụ thông tin mà còn là nơi định hình bản sắc, kết nối cộng đồng và lan toả ảnh hưởng. Và Gen Z - thế hệ lớn lên cùng công nghệ, xứng đáng được tin tưởng, trao quyền và đồng hành đúng cách. Với cách tiếp cận Công dân số chuẩn – SNET, chúng tôi tin rằng mỗi bạn trẻ đều có thể trở thành người biết giữ an toàn cho bản thân và người khác (Safe), sử dụng công nghệ một cách thông minh (Netizen Smart), phát triển bản thân tích cực (Empowered) và hành động vì cộng đồng mạng tích cực hơn (Thoughtful & Together). Nhưng để điều đó trở thành hiện thực, gia đình - nhà trường - nền tảng công nghệ - tổ chức xã hội và chính các bạn trẻ, tất cả đều phải cùng cam kết và cùng hành động. Khi tất cả các bên cùng cam kết, trẻ em sẽ có thể tận dụng môi trường mạng để tối ưu hoá tiềm năng, trở thành những người dẫn dắt thay đổi cho một môi trường mạng an toàn, tử tế và nhân văn hơn".

Nhấn mạnh vai trò của cha mẹ trong việc đồng hành cùng con ở giai đoạn vị thành niên, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế nhấn mạnh: “Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng không chỉ là nhiệm vụ của Chính phủ, mà cần sự tham gia tích cực của mỗi gia đình, đặc biệt là phụ huynh. Cha mẹ chính là ‘vắc xin số’ đầu tiên của các con, người giúp con hình thành khả năng tự bảo vệ, nhận biết rủi ro và phát triển lành mạnh trong không gian mạng. Ngoài ra, chúng ta cũng lưu ý rằng trẻ em có quyền nhưng có cũng có bổn phận, người sáng tạo nội dung có quyền nhưng cũng cần có trách nhiệm, và tất cả các bên liên quan đều phải coi trách nhiệm bảo vệ trẻ em lên trên hết”.

Dưới góc nhìn chuyên môn về tâm lý, để thúc đẩy sức khoẻ tinh thần của trẻ em trên môi trường số (digital wellbeing), PGS.TS Trần Thành Nam cho biết: "Sức khỏe số không chỉ là việc kiểm soát thời gian dùng thiết bị, mà còn là năng lực tự điều chỉnh cảm xúc, suy nghĩ và hành vi trong môi trường mạng. Với thanh thiếu niên - thế hệ sinh ra cùng công nghệ, những áp lực từ mạng xã hội, cảm giác bị so sánh, bị bỏ rơi, hoặc mất kết nối thật có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe tinh thần. Điều đáng lo là nhiều em không nhận ra mình đang bị tổn thương, trong khi người lớn thì thường phát hiện quá muộn. Vì vậy, chúng ta cần thay đổi cách tiếp cận: không chỉ dạy con 'dùng công nghệ đúng cách', mà còn cần cùng con hiểu thế giới số như một không gian sống có cả rủi ro và cơ hội. Thanh thiếu niên cần được lắng nghe, cần kỹ năng để tự điều chỉnh, và quan trọng nhất là cần có người đồng hành, không phải để kiểm soát, mà để kết nối".

Chia sẻ về các chính sách đảm bảo an toàn và sức khoẻ số cho thiếu niên trên nền tảng TikTok, ông Đặng Kim Long - Quản lý chính sách công, TikTok Việt Nam cho biết: “TikTok đã trở thành một phần quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày của nhiều bạn trẻ, là nơi các bạn thỏa sức sáng tạo, giao lưu với bạn bè và học hỏi thêm nhiều điều thú vị. Chính vì vậy, TikTok luôn chú trọng xây dựng các biện pháp bảo vệ an toàn cho người dùng trẻ, với các chế độ mặc định phù hợp ngay từ khi tạo tài khoản, để mang lại trải nghiệm tích cực cho các bạn và sự yên tâm cho phụ huynh. Bên cạnh đó, TikTok cũng không ngừng phát triển thêm các tính năng hỗ trợ phụ huynh và người giám hộ, giúp cha mẹ dễ dàng đồng hành cùng con em mình, cũng như giới thiệu các công cụ mới giúp thanh thiếu niên hình thành thói quen sử dụng các nền tảng số một cách lành mạnh và cân bằng hơn.”

Gần 50 thiếu niên  được tham gia thảo luận về những trải nghiệm, bao gồm các khó khăn, thách thức và những lợi ích khi tham gia trên các nền tảng số, trong đó có bao gồm việc  sử dụng  nền tảng TikTok. Các em chia sẻ về niềm vui sáng tạo, giải trí, học tập từ nền tảng này, và cũng không ngần ngại đưa ra các góp ý và các yêu cầu cho nền tảng cải thiện tốt hơn việc đảm bảo các trải nghiệm an toàn, lành mạnh của các em. Các em nhấn mạnh rằng “được lắng nghe” là điều giúp các bạn cảm thấy an toàn và có trách nhiệm hơn khi sử dụng TikTok. “Chúng em không cần bị kiểm soát, chúng em cần được tin tưởng, hướng dẫn và đồng hành.”

Em N.Đ.K (16 tuổi) - đại diện Thiếu niên cho biết, em có theo dõi một số các anh chị làm nội dung video content “sạch” và bổ ích với thời lượng dài, và cũng muốn xây dựng kênh TikTok của mình, vừa thỏa mãn sở thích và cũng thư giãn, cung cấp các giá trị. Bạn cũng mong muốn phụ huynh không định kiến về các hoạt động của các bạn trên môi trường mạng.

“Sự khác biệt thế hệ khiến cha mẹ cho rằng nhiều hoạt động giải trí vui chơi của chúng em là vô bổ, tuy nhiên đối với chúng em, đó cũng là một cách để thể hiện cảm xúc, lưu giữ kỷ niệm và thậm chí là học tập, xây dựng hình ảnh và nghề nghiệp tương lai của các em”, N.Đ.K bày tỏ.

Sự kiện “Thiếu niên nói về An toàn số và Sức khỏe số” không chỉ là nơi đối thoại, mà còn là một sáng kiến mang tính thực tiễn cao trong việc thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em, nâng cao nhận thức cho phụ huynh, và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp công nghệ. Sự kiện cũng là minh chứng cho cam kết của MSD và TikTok trong việc lắng nghe người dùng trẻ, kết nối đa bên và hành động thiết thực vì một không gian mạng lành mạnh và công bằng cho tất cả./.