Trong thông báo mới nhất đưa ra sau cuộc họp ngày 20/3 (theo giờ địa phương) Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định tiếp tục giữ lãi suất ở quanh mức 5,25%-5,5%. Tuy nhiên, các dự báo cho rằng Fed có thể vẫn sẽ tiến hành 3 đợt cắt giảm lãi suất khác trong năm 2024, bắt đầu từ giữa năm và mỗi đợt khoảng 0,25%.
Theo các chuyên gia, việc Fed hạ lãi suất dự báo sẽ tạo dư địa cho điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam. Ngân hàng Nhà nước có thể linh hoạt hơn trong điều hành khi không phải chịu sức ép từ áp lực tỷ giá lên đồng USD bởi việc cắt giảm lãi suất của Fed khiến đồng USD suy yếu.
Việt Nam được hưởng lợi gì từ việc Fed hạ lãi suất?
Chia sẻ về vấn đề này, TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách Tài chính - Tiền tệ Quốc gia cho biết, việc Fed và Ngân hàng Trung ương các nước lớn hạ lãi suất có tác động rất tích cực đối với nền kinh tế Việt Nam.
Thứ nhất, áp lực tỷ giá chắc chắn sẽ giảm đi nhiều. Nguyên nhân do chênh lệch lãi suất giữa đồng USD và VND hiện đang ở mức cao do Fed giữ mức lãi suất cao kỷ lục, trong khi đó, Việt Nam đã hạ lãi suất kể từ năm ngoái. Do đó, khi chỉ số USD Index lên cao trong thời gian gần đây, tỷ giá có phần dậy sóng. Việc các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới hạ lãi suất sẽ khiến chênh lệch lãi suất của VND và USD cũng như nhiều đồng tiền nội tệ khác bớt đi và như vậy sẽ giảm áp lực về tỷ giá.
Thứ hai, chi phí huy động vốn bằng USD cho người dân, doanh nghiệp và cả Chính phủ đều giảm. Vay nợ tại Mỹ rất phổ biến, người dân, hộ gia đình chủ yếu đi vay, vậy nên khi lãi suất giảm, phục hồi tăng trưởng mạnh hơn, từ đó tiêu dùng cũng tốt lên.
Việc tiêu dùng của Mỹ và các quốc gia phát triển phục hồi trở lại là cơ hội lớn cho lĩnh vực hàng xuất khẩu của Việt Nam. Trong 2 tháng đầu năm nay, xuất khẩu đã ghi nhận sự tăng trưởng trở lại trong khi cùng kỳ năm ngoái tăng trưởng âm, đặc biệt xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Mỹ đã tăng 33,7%. Trong nửa cuối năm nay, nếu Fed hạ lãi suất sẽ là yếu tố hỗ trợ xuất khẩu của Việt Nam hồi phục mạnh hơn nữa.
Thứ ba, Fed hạ lãi suất khiến xu hướng dịch chuyển của dòng vốn đầu tư bớt xáo trộn hơn bởi lãi suất USD còn ở mức cao như thời gian qua thì dòng vốn đầu tư sẽ quay trở lại Mỹ và các nước khác nhiều hơn, trong đó có Việt Nam.
Thời gian gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành nỗ lực nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Nếu thành công, cùng với việc các ngân hàng Trung ương lớn hạ lãi suất, đây sẽ là 2 yếu tố quan trọng giúp thu hút dòng vốn đầu tư gián tiếp trong nửa cuối năm nay và cả các năm tiếp theo.
Ông Lực dự báo tăng trưởng kinh tế trong năm 2024 có thể đạt 6,0%-6,5% và lạm phát hoàn toàn trong tầm kiểm soát dưới 4%.
Trong khi đó, PGS Trương Thị Thùy Dương - Viện Nghiên cứu khoa học ngân hàng cho rằng, quyết định của Fed sẽ ảnh hưởng đáng kể đến mặt bằng lãi suất tại Việt Nam. Trước hết, việc ngừng tăng lãi suất sẽ tạo ra một môi trường lãi suất quốc tế ổn định, giảm bớt áp lực tăng lãi suất tại Việt Nam. Các ngân hàng có thêm dư địa, củng cố xu hướng giảm lãi suất huy động và cho vay.
Áp lực tỷ giá trong nửa cuối năm không lớn
Đưa ra nhận định về xu hướng lãi suất của các Ngân hàng Trung ương lớn, ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường VPBankS Research cho rằng, hầu hết các dự báo đều cho thấy trong nửa cuối năm 2024, Fed và các Ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ hạ lãi suất.
Nguyên nhân do lạm phát trên thế giới nói chung và các quốc gia này nói riêng đã có xu hướng giảm rõ ràng trong khoảng 2 năm trở lại đây khi nguồn chuỗi cung ứng được khôi phục. Tuy nhiên, mức lạm phát hiện tại vẫn đang cao hơn so với mặt bằng trước giai đoạn dịch Covid-19. Bên cạnh đó, lạm phát lõi đang giảm khá chậm dẫn đến tốc độ lãi suất của các ngân hàng Trung ương cũng chậm hơn so với kỳ vọng của giới đầu tư.
Tuy vậy, Fed và các ngân hàng trung ương các nước buộc phải hạ lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế, vấn đề là mức giảm sẽ đến đâu? Giới phân tích đang nghiêng về kịch bản Fed sẽ giảm lãi suất từ giữa năm, cùng với thời điểm hạ lãi suất của các Ngân hàng Trung ương lớn. Điều này khiến áp lực tỷ giá sẽ giảm mạnh.
Tuy nhiên, trong trường hợp nền kinh tế toàn cầu biến động, thì tỷ giá vẫn sẽ chịu áp lực tương đối lớn. Hiện tại, Fed đang duy trì mức lãi suất cao nhất lịch sử, trong khi Việt Nam đã hạ lãi suất sớm. Điều này gây ra sự chênh lệch lãi lớn cũng như gây áp lực lên tỷ giá. Ngoài ra, chênh lệch giá vàng của Việt Nam và thế giới cũng rất lớn khiến nhu cầu USD ở thị trường tự do ở mức cao, đây cũng có thể là một yếu tố tác động ngắn hạn lên tỷ giá.
Chính phủ đã đưa ra những chỉ đạo kiểm soát thị trường vàng và Ngân hàng Nhà nước hút ròng qua tín phiếu, theo đó, kỳ vọng nửa cuối năm 2024 khi Fed hạ lãi suất và ngân hàng Trung ương Châu Âu hạ lãi suất, khoảng chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và các quốc gia lớn sẽ được thu hẹp lại và áp lực tỷ giá sẽ không quá lo ngại.
Vị chuyên gia VPBankS cho biết, khi các Ngân hàng Trung ương lớn giảm lãi suất vào nửa cuối năm, áp lực tỷ giá giảm mạnh, dự báo tỷ giá USD/VND cả năm dao động trong khoảng 23.780-24.500 đồng và dự trữ ngoại hối tăng từ 100 tỷ USD lên 110 tỷ USD./.
