Con người cần làm chủ và khai phá những tiềm năng của công nghệ

Ai liệu có thay thế những công việc của con người ?

Theo ông Lê Hồng Việt, Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud chia sẻ tại Hội thảo AI và quản trị doanh nghiệp diễn ra ngày 4/5, trong năm 2023, thị trường AI toàn cầu đạt 196 tỷ USD; tăng trưởng hàng năm 37,3%. Dự báo tăng trưởng của trí tuệ nhân tạo giai đoạn 2023-2030 khoảng 20 lần so với con số tăng trưởng gần 200 tỷ USD của năm ngoái. Cơ hội cho các doanh nghiệp phát triển AI rất lớn, vì AI được mong muốn đem lại hiệu quả rất lớn về tăng trưởng doanh thu cũng như giúp giảm chi phí cho doanh nghiệp.

Theo khảo sát của McKinsey, hơn 10% doanh nghiệp được hỏi kỳ vọng tăng trưởng doanh số 6-10% và trên 10%. Đặc biệt, công ty trong lĩnh vực nguồn nhân lực, thường nghĩ đến AI thay thế con người trong một số tác vụ, tuy nhiên, AI cũng tạo ra rất nhiều công việc khác.

Theo ông Lê Hồng Việt, AI tạo sinh là mảng công nghệ được đầu tư mạnh mẽ nhất trong năm 2023, khoảng 25 tỷ USD đã được đầu tư vào các công ty có công nghệ tạo ra AI tạo sinh. Đầu tư cho startup toàn cầu giảm, chỉ riêng đầu tư cho AI tạo sinh tăng trưởng mạnh 75% so với trước.

AI tạo sinh tạo phát triển mạnh mẽ hơn về tự động hóa. Theo khảo sát của McKinsey, các công việc văn phòng trong doanh nghiệp như thư ký, trợ lý, những công việc liên quan phân tích… thì tỷ lệ được tự động hóa thời gian tới tăng, trong đó 20% được thay thế bởi AI tạo sinh.

Trước làn sóng AI, nhà lãnh đạo phải trở thành người tiên phong ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác quản trị, vận hành doanh nghiệp của mình. Ông Hoàng Nam Tiến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT nhấn mạnh về những điều kiện cần đối với các lãnh đạo:“Thứ nhất là nhà lãnh đạo ngày nay phải am hiểu công nghệ. Ngày xưa mù chữ là không biết chữ, còn ngày nay mù chữ là không hiểu về công nghệ. Công nghệ ở đây là Dữ liệu lớn và Trí tuệ nhân tạo. Nhà lãnh đạo tương lai cần kinh nghiệm, trực giác sắc bén và hiểu về data-driven business (sử dụng dữ liệu để quyết định nhanh chóng và chính xác).

Thứ hai là nhà lãnh đạo cần thay đổi tư duy về việc ứng dụng AI trong sản xuất doanh nghiệp. Cuối cùng thì nhà lãnh đạo bắt tay thực hiện và tạo động lực thay đổi cho toàn doanh nghiệp”.

Ông Hoàng Nam Tiến cho rằng giải pháp cốt lõi cho các doanh nghiệp muốn phát triển trong tương lai là xây dựng một hệ thống lớn dữ liệu người dùng (Big Data). Để làm được điều này, các nhà lãnh đạo có thể dùng chính AI để tổng hợp dữ liệu. 

Những bước phát triển như vũ bão của AI

Cũng theo ông Tiến, theo dự đoán của IMF, gần 40% việc làm trên toàn thế giới có thể bị ảnh hưởng bởi sự phát triển của AI. Sinh viên có thể bị thất nghiệp ngay khi chưa tốt nghiệp.

Tốc độ tiến hóa của AI ngày càng nhanh, có thể tự học, tự sinh dữ liệu. Những điều đã biết về robot đã quá cũ, sẽ có một thế hệ robot mới ra đời khi Elon Musk dự định tạo ra thế hệ robot nhận thức. Dự kiến, năm 2027, sản phẩm robot Girlfriend của Elon Musk sẽ ra đời. Thế hệ người máy nhận thức này có thể làm nhiều lĩnh vực khác nhau một cách xuất sắc.

Theo đó, robot này có thể quan sát, tự học. Chúng quan sát thợ cắt tóc, lái xe, thợ xây, bác sĩ… rồi nạp liên tục dữ liệu kiến thức tốt nhất trên thế giới, trên internet. Không quá 30 phút, chúng bắt đầu làm việc tốt hơn chúng ta.

"Con người mất hơn 1 triệu năm để đi trên 2 chân. Chỉ hơn 1 năm robot đã phát triển thế này", ông Hoàng Nam Tiến nhấn mạnh.

Elon Musk cam kết giá thành sử dụng 1 giờ lao động của robot không quá 2,5 USD, sẽ phục vụ chu đáo, không một lời phàn nàn, chửi mắng.

Trước làn sóng AI, 2,7 triệu công nhân Việt Nam trong dệt may, da giày, điện tử… có khả năng mất việc. Robot đang ngày càng nhiều hơn, giá rẻ hơn và thay thế công việc của họ. Ngay như một công ty của Việt Nam là FPT Smart Cloud hiện có hơn 3.000 con bot và gần 500 con thu tiền.

"Chúng ta biết trí tuệ nhân tạo. Đây là tương lai trong vòng không quá 10 năm tới. Khi các hệ thống AI sử dụng toàn bộ dữ liệu do con người làm ra. Nhưng AI đã có khả năng tự sinh ra dữ liệu, thuật toán và sẽ quyết định nó sẽ làm gì. Nhiều khi kết quả của Chat GPT vô cùng bất ngờ với người lập trình ra nó", ông Tiến nói.

Nhưng bên cạnh đó, có hàng trăm triệu công việc mới sinh ra khi làm chủ được AI. Khi siêu AI ra đời, chúng ta vẫn có thể làm chủ nếu mỗi ngày chúng ta tự học để thay đổi mình.

Nếu tự tư duy mình là cỗ máy thì AI sẽ thay thế mình. Còn nếu xem AI là cỗ máy thì con người là người lái cỗ máy đó, khi mình là người điều khiển máy thì sẽ tạo năng suất cao hơn. Sai lầm lớn nhất trong ứng dụng AI là không ứng dụng AI. "AI là thứ bây giờ không thể không có. Tự loại khỏi cuộc chơi sẽ trở thành sai lầm lớn nhất. 

Mặt khác, chúng ta đang quá lạm dụng các hệ thống AI và để lộ dữ liệu. "Một kỹ sư phần mềm lấy yêu cầu của khách hàng dán lên Chat GPT để nhận đoạn code. Điều này vô cùng nguy hiểm vì lộ thông tin. Hoặc lấy báo cáo tài chính dài 300 trang giấy của công ty đưa lên ChatGPT. Sau đó, AI giúp họ có được báo cáo xuất sắc, nhưng lại để lộ dữ liệu rất lớn. Trong các trường học, giáo viên cũng đang khủng hoảng khi sinh viên, học sinh làm bài tập, kể cả đồ án, báo cáo khoa học bằng Chat GPT.

Ông Hoàng Nam Tiến nhận định, Việt Nam chưa có luật pháp về AI vì luật pháp bao giờ cũng đi chậm hơn thực tiễn cuộc sống. Nhưng cần đặt vấn đề nghiêm túc ngay từ bây giờ. Chúng ta không cấm AI vì bế quan tỏa cảng. Hiểu biết đến đâu đặt barie ở đấy và luôn đặt vấn đề sẵn sàng thay đổi. 

Lợi ích của AI trong cuộc sống của con người là vô tận. Công nghệ AI có thể cải thiện mối quan hệ với mọi người, tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và thậm chí nâng cao khả năng sáng tạo trong mọi lĩnh vực. Các cá nhân muốn cạnh tranh trong thời đại kỹ thuật số ngày nay phải tận dụng công nghệ AI để cải thiện kiến thức và kĩ năng. Dù là ai đi chăng nữa, đã đến lúc bạn nên cân nhắc đầu tư vào công nghệ AI và bắt đầu sử dụng sức mạnh của chúng để đưa sự nghiệp của mình lên một tầm cao mới./.