Công ty cổ phần Traphaco: Con đường vận dụng và phát triển

Thị trường dược phẩm Việt Nam có mức tăng trưởng cao nhất Đông Nam Á, khoảng 16% hàng năm. Năm 2013 tổng giá trị tiêu thụ thuốc là 3,3 tỷ USD, dự báo sẽ tăng lên khoảng 10 tỷ USD vào năm 2020. Trong khi đó các doanh nghiệp dược phẩm Việt Nam mới phát triển sau năm 1990, có tuổi đời khá trẻ so với thế giới. Hiện có 178 doanh nghiệp sản xuất thuốc, trong đó có 98 doanh nghiệp sản xuất tân dược, 80 doanh nghiệp sản xuất đông dược và 30 cơ sở sản xuất thuốc y học cổ truyền. Hệ thống phân phối thuốc rộng khắp cả nước với trên 2.200 đơn vị và 43.000 cơ sở bán lẻ. Dù vậy, Việt Nam vẫn chưa có một nền công nghiệp dược hiện đại, chưa đáp ứng đủ nhu cầu thị trường và chưa có công nghiệp sản xuất nguyên liệu dược. Các doanh nghiệp dược Việt Nam đa số sản xuất thành phẩm từ nguyên liệu nhập, hiện mới có một nhà máy sản xuất nguyên liệu kháng sinh tổng hợp của Mekophar, sản lượng thiết kế khoảng 200 tấn amoxicillin và 100 tấn ampicillin mỗi năm, chỉ đủ cho nhu cầu của bản thân doanh nghiệp.

Trong bức tranh toàn cảnh của ngành công nghiệp dược Việt Nam nổi bật một thương hiệu lấy nguồn dược liệu là nền tảng phát triển.

Công ty Dược và thiết bị vật tư y tế giao thông vận tải, thành lập ngày 16/5/1994 tên giao dịch là TRAPHACO. Tháng 1/2000, Công ty cổ phần Dược và thiết bị vật tư y tế giao thông vận tải chính thức hoạt động theo mô hình công ty cổ phần. Đến ngày 5/7/2001 Công ty cổ phần Dược và thiết bị vật tư y tế GTVT đổi tên thành Công ty cổ phần TRAPHACO, với mục đích kinh doanh đa ngành nghề phù hợp với xu hướng nền kinh tế mới. Lĩnh vực kinh doanh chính: Dược phẩm, Dược liệu, Hóa chất, Vật tư và thiết bị y tế, Thực phẩm, rượu, bia, nước giải khát, Mỹ phẩm, Tư vấn, Dịch vụ khoa học kỹ thuật, Chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực Y, Dược và Kinh doanh xuất nhập khẩu.

Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển Công ty cổ phần TRAPHACO Vinh dự được tặng thưởng “Huân chương Lao động hạng Ba” của Chủ tịch nước (2002). Danh hiệu “Doanh nghiệp vì sự tiến bộ của phụ nữ” – giải thưởng KOVALEVSKAIA cho tập thể khoa học nữ TRAPHACO (2005).

Từ năm 2007 đến nay TRAPHACO đã đạt được rất nhiều thành tích:

Ngày 27/11/2007, Công ty cổ phần TRAPHACO kỷ niệm 35 năm thành lập và tự hào đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì do Chủ tịch nước trao tặng cho Công ty & hạng Ba cho Công đoàn Công ty.

Năm 2009, 10 năm cổ phần hóa doanh nghiệp hoạt động hiệu quả. TRAPHACO được công nhận là thương hiệu nổi tiếng Nhất ngành Dược Việt Nam, TOP 100 Sao Vàng đất Việt.

Năm 2010, TRAPHACO là đơn vị duy nhất của Việt Nam được nhận Giải thưởng WIPO do Tổ chức SHTT thế giới trao tặng. TOP 100 Sao Vàng đất Việt. Và đặc biệt ngày 10/12/2010 TRAPHACO đã vinh dự tổ chức Lễ đón nhận Danh hiệu Anh hùng Lao động cho thành tích của quá trình phát triển giai đoạn (2000 – 2009).

Năm 2011 TRAPHACO vinh dự được nhận giải thưởng TOP 100 Sao Vàng đất Việt, đặc biệt là giải thưởng “TOP 10 Doanh nghiệp tiêu biểu trách nhiệm xã hội”.

Ngày 19/6/2012, TRAPHACO đã được trao tặng chứng nhận “TOP 50 công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam”. Ngày 04/10/2012, TRAPHACO đã nhận được quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước.

Năm 2013 TRAPHACO nằm trong TOP 10 Doanh nghiệp tiêu biểu trách nhiệm xã hội (Giải thưởng Sao vàng Đất Việt) và TOP 10 Thương hiệu nổi tiếng nhất Việt Nam.

Năm 2014 TRAPHACO đạt danh hiệu “TOP 15 Thương hiệu mạnh 2013”.

Năm 2015, TRAPHACO đạt danh hiệu Top 15 Thương hiệu mạnh Việt Nam 2014, Danh hiệu Ngôi sao thuốc Việt, xếp hạng Top 50 Công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam. Kiên trì theo đuổi chiến lược “Con đường sức khỏe xanh”, Công ty Cổ phần Dược phẩm Traphaco lần thứ 3 được tôn vinh “TOP10 Trách nhiệm xã hội” của Giải thưởng Sao vàng Đất Việt năm 2015.

Theo báo cáo của IMS, thị phần của TRAPHACO chiếm khoảng 1,2% thị trường dược phẩm Việt Nam, xếp thứ 14 trong số 20 công ty có doanh thu đứng đầu. Trong nhóm hàng OTC, thị phần của TRAPHACO chiếm 3,3% và xếp thứ 3 về doanh thu, với 2 sản phẩm chủ lực đứng đầu nhóm tác dụng là hoạt huyết dưỡng não (đứng số 1 trong nhóm thuốc về thần kinh) và Boganic (đứng số 1 trong nhóm thuốc về gan mật).

Để đạt được những thành tựu như ngày hôm nay lãnh đạo và tập thể công nhân viên Công ty cổ phần TRAPHACO đã biết vận dụng và tuân thủ những chính sách thiết thực, kịp thời của Đảng và Chính phủ trong việc hỗ trợ doanh nghiệp dược nhằm nâng cao thị phần của hàng Việt trên thị trường. Ngành công nghiệp dược Việt Nam chỉ mới đáp ứng được khoảng 50% nhu cầu sử dụng thuốc tân dược của người dân và 50% còn lại phải nhập khẩu, chưa kể nhập khẩu nguyên liệu đầu vào và các hoạt chất để sản xuất thuốc. Tổng giá trị nhập khẩu thuốc năm 2013 trên 1,8 tỷ USD, trong khi năm 2008 con số này chỉ mới 864 triệu USD, tăng hàng năm trong giai đoạn 2008-2013 là 18%. Thấy trước được vấn đề này lãnh đạo công ty đã có những bước đi lâu dài. Công ty đã mạnh dạn đầu tư 3 nông trường trồng các loại thảo dược quý cung cấp nguồn nguyên liệu thảo dược cho sản xuất các sản phẩm thuốc làm từ dược liệu đang rất được ưa chuộng và dần chiếm lĩnh thị trường.

Ngày 29/3/2007 Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định về việc phê duyệt Đề án “Phát triển công nghiệp Dược và xây dựng mô hình hệ thống cung ứng thuốc của Việt Nam giai đoạn 2007 – 2015 và tầm nhìn đến năm 2020”. Đề án đã tạo hành lang pháp lý cho ngành Dược phát triển đơn cử như Quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa và các hoạt động liên quan trực tiếp đến mua bán hàng hóa của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam ban hành ngày 12/02/2007 nhằm bảo hộ sản phẩm thuốc nội địa.

Quyết định số 1621/QĐ-TTg ngày 18/09/2013 về việc phê duyệt “Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp hóa chất Việt Nam đến năm 2020, có tính đến năm 2030”, ban hành ngày 18/9/2013 nêu rõ với nhóm sản phẩm hóa dược, phấn đấu đến năm 2020, đầu tư công nghệ hiện đại, đổi mới trang thiết bị và quản lý nhằm đáp ứng về cơ bản nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp dược.

Quyết định về việc ban hành kế hoạch hành động của Chính phủ về phát triển Y, Dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2020 ban hànhày ng 30/11/2010, quyết định đề ra Mục tiêu đến năm 2015, phấn đấu 100% tỉnh, thành phố xây dựng và kiện toàn bệnh viện y, dược học cổ truyền theo hướng bệnh viện đa khoa; đến năm 2020, 100% viện có giường bệnh, bệnh viện đa khoa, chuyên khoa có Khoa Y, Dược cổ truyền; 100% Phòng khám đa khoa và trạm y tế xã, phường, thị trấn có Tổ Y, Dược cổ truyền do thầy thuốc y, dược cổ truyền của trạm y tế phụ trách. Đến năm 2015, 100% bệnh viện y dược cổ truyền được đầu tư các thiết bị y tế hiện đại trong chuẩn đoán, điều trị theo tiêu chuẩn hạng bệnh viện của Bộ Y tế. Một mục tiêu khác là đến năm 2020, 100% viện có giường bệnh, bệnh viện đa khoa, chuyên khoa. Đây là cơ hội, là thị trường rộng mở cho TRAPHACO trong sản xuất và tiêu thụ thuốc dược liệu.

Ngày nay khi khoa học công nghệ phát triển với những bước tiến vượt bậc, các nước công nghiệp đã tiên phong trong công cuộc hóa dược. Với tiềm lực về kinh tế cũng như trí lực của những nước đang phát triển như chúng ta hiện nay, việc đầu tư công nghệ, trí óc để tìm ra được một chất mới hay sản xuất ra một loại thuốc là điều không khả thi. Nắm bắt được thực tiễn này, với tầm nhìn chiến lược TRAPHACO đã tiên phong xây dựng vùng trồng dược liệu theo GACP-WHO và đã xây dựng được trên 2.000 ha vùng trồng dược liệu cho hơn 10 loại dược liệu chủ lực tại 28 tỉnh thành trên toàn quốc. Theo Nghị định số 210/2013/NĐ-CP về chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Doanh nghiệp trồng cây dược liệu sẽ được hưởng các ưu đãi như miễn, giảm tiền sử dụng đất, miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước của Nhà nước, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, phát triển thị trường và áp dụng khoa học công nghệ. Những chính sách kịp thời này có tác dụng khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, tận dụng được nguồn nguyên liệu sẵn có mà quý báu khi được thiên nhiên ưu đãi cho Việt Nam.

Quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu năm 2020 và định hướng đến năm 2030 ban hành ngày 30/10/2013 của Chính phủ đã tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp Dược Việt Nam phát triển. Quy định nêu rõ Nhà nước tập trung đầu tư vốn cho công tác nghiên cứu khoa học, trong đó đặc biệt chú trọng đầu tư:

• Xây dựng các phòng thí nghiệm phục vụ cho các nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực dược phẩm bao gồm những nghiên cứu thuộc Chương trình nghiên cứu khoa học công nghệ trọng điểm quốc gia phát triển công nghiệp hóa dược đến năm 2020, những nghiên cứu phục vụ sản xuất nguyên liệu làm thuốc;
• Hỗ trợ chuyển giao công nghệ sản xuất các loại nguyên liệu làm thuốc, các dạng bào chế đòi hỏi kỹ thuật cao thông qua nhiều hình thức như mua bằng phát minh, sáng chế, hợp tác liên doanh…;
• Đào tạo, nâng cao năng lực và trình độ chuyên môn cho cán bộ làm công tác nghiên cứu khoa học công nghệ trong lĩnh vực dược phẩm.

Trên cơ sở các chính sách của Nhà nước về lĩnh vực Dược quy định tại Luật Dược, các cơ sở kinh doanh thuốc đã được hưởng các chính sách khuyến khích, ưu đãi đầu tư. Tính đến năm 2012, có 66 doanh nghiệp sản xuất thuốc trên tổng số 108 doanh nghiệp sản xuất thuốc được khảo sát có đủ điều kiện được hưởng ưu đãi đầu tư, chiếm tỷ lệ 61,7% số doanh nghiệp được khảo sát. Phần lớn các doanh nghiệp đủ điều kiện hưởng ưu đãi đã được hưởng ưu đãi với tỷ lệ 92,5%. Ưu đãi các doanh nghiệp được hưởng chủ yếu là ưu đãi về thuế (96,7%).

Traphaco là một trong số ít doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư nghiên cứu theo hướng khác biệt hóa trong hướng đi để tạo ra sự đột phá trong tăng trưởng, trở thành thương hiệu dẫn đầu trong ngành Dược Việt Nam. Từ một vài chế phẩm ban đầu, trong 10 năm trở lại đây, trung bình mỗi năm, công ty đưa ra thị trường 10 sản phẩm mới. Từ 103 sản phẩm năm 1999, đến năm 2009, công ty đã có trên 200 sản phẩm đăng ký lưu hành trên thị trường, trong đó có hơn 70% sản phẩm có nguồn gốc thảo dược. Thương hiệu TRAPHACO đã được đăng ký bảo hộ tại 10 quốc gia trên thế giới và là doanh nghiệp duy nhất của Việt Nam được Tổ chức SHTT Thế giới trao tặng Giải thưởng WIPO vào tháng 4/2010. TRAPHACO cũng là thương hiệu duy nhất của ngành dược nhiều năm liên tiếp nằm trong Top 100 thương hiệu đạt giải Sao vàng Đất Việt, 13 năm liên tục đạt Hàng Việt Nam chất lượng cao. Năm 2008, TRAPHACO được công nhận là “Thương hiệu nổi tiếng nhất ngành Dược Việt Nam”.

Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, TRAPHACO đã biết vận dụng những chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Chính phủ để đẩy mạnh phát triển, đưa tên tuổi TRAPHACO trở thành một trong những nhãn hiệu tin dùng hàng đầu Việt Nam.

ThS. Vũ Thị Thuận

Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần TRAPHACO