Điểm danh 5 xu hướng thanh toán hàng đầu tác động đến Châu Á trong năm 2024

Xu hướng trong năm 2024 chỉ ra rằng, những thay đổi quy định về mặt pháp lý đang đóng vai trò quan trọng ở trong việc định hình bối cảnh thanh toán tại Châu Á. Nhờ vào việc các Chính phủ và tổ chức tài chính thích ứng với môi trường chuyển đổi, những thay đổi này có tác động đến quá trình phát triển cũng như ứng dụng các hệ thống thanh toán mới. Những hành động pháp lý dự kiến sẽ có thể đẩy nhanh hơn nữa việc áp dụng các phương thức thanh toán mới, đảm bảo tuân thủ được các quy định pháp luật nhưng vẫn thúc đẩy lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

Tại Châu Á, các xu hướng thống trị ở trong quá khứ vẫn được tiếp tục trong năm 2024 gồm các công ty công nghệ lớn đã phát triển dịch vụ thanh toán dựa trên ví điện tử, cho phép người dùng có thể thanh toán bằng điện thoại thông minh qua mã QR, NFC. Các ví điện tử này đều được liên kết với tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng. Và các công ty công nghệ cũng đang đổi mới bằng cách vừa là đối tác phân phối lại vừa là đối thủ cạnh tranh tiềm tàng đối với những tổ chức thanh toán ở hiện tại. Những siêu ứng dụng có khả năng tích hợp tài chính nhúng đã là một trong những phương thức thanh toán thống trị ở trên khắp Châu Á - ngay cả trước năm 2024.

Những xu hướng thanh toán khác ở Châu Á xuất hiện trước năm 2024 gồm sự xuất hiện của mô hình mua trước trả sau (BNPL) giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp; tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Trung ương (CBDC) cùng với sự phổ biến của các mô hình hạ tầng IT ngân hàng như một dịch vụ dựa trên đám mây đã giúp phần nào định hình những gì mà chúng ta chờ đợi cho năm 2024.

Vậy, đâu là 5 xu hướng thanh toán quan trọng tại Châu Á trong năm 2024, các xu hướng này sẽ tạo ra sự khác biệt thế nào?

Đảm bảo an toàn giao dịch bằng việc áp dụng Token và Blockchain

Có thể thấy, thị trường Token hóa và hệ thống tài chính phi tập trung (DeFi) dựa trên Blockchain đang tạo ra được sức hút đáng kể ở trong lĩnh vực thanh toán. Thị trường Token hóa toàn cầu được Fortune Business Insights định giá là 2,39 tỷ USD trong năm 2022 và dự kiến sẽ mở rộng lên con số 9,82 tỷ USD trong năm 2030 với tốc độ CAGR là 19,6%.

DeFi cũng áp dụng công nghệ Blockchain làm giảm nhu cầu về trung gian để từ đó giảm thiểu được phí xử lý thanh toán. Và thị trường Blockchain toàn cầu cũng đang tăng trưởng nhanh chóng ở trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng.

Nghiên cứu của The Business Research Company cho thấy, thị trường DeFi dự kiến sẽ tăng lên con số 3,07 tỷ USD vào năm 2023. Đến năm 2027, thì thị trường này cũng được dự đoán sẽ đạt 19,27 tỷ USD đồng thời mở rộng với tốc độ CAGR hơn 58% từ năm 2023-2027.

Khi mà việc áp dụng mã token tiếp tục được phát triển để tăng cường tính bảo mật thì các công ty cũng đã bắt đầu tích cực khám phá những ứng dụng DeFi một cách thực tế hơn. Theo đó, các NHTM đang đi đầu trong phong trào này, phát triển token tiền gửi tương ứng số tiền gửi hiện có mà các ngân hàng này đang nắm giữ.

Cơ sở hạ tầng thanh toán tức thời gia tăng “chóng mặt”

Tại Châu Á, sự phát triển của hệ thống thanh toán tức thời đã đánh dấu được sự chuyển đổi cơ bản theo hướng các giao dịch tài chính được thực hiện nhanh, hiệu quả hơn. Những hệ thống này hoạt động một cách liên tục, chuyển tiền tức thời - điều này trái ngược hoàn toàn với những phương pháp truyền thống. Theo nghiên cứu Thông tin chi tiết về thị trường thanh toán tức thời toàn cầu sẽ tăng từ con số 28 tỷ USD vào năm 2023 lên mức 125,7 tỷ USD vào năm 2033 với tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) là 12,2%.

Những quốc gia như Ấn Độ đã dẫn đầu lĩnh vực này với Giao diện thanh toán hợp nhất (UPI) đạt 89,5 tỷ giao dịch tính từ năm 2016. Cũng tương tự, ở các nước khác ở Châu Á bao gồm Malaysia, Singapore, Thái Lan, Hàn Quốc thì hệ thống thanh toán dựa trên QR đang ngày càng trở nên phổ biến, cho thấy chuyển động mang tính khu vực hướng đến các phương thức thanh toán linh hoạt, thân thiện hơn với người dùng.

Và phạm vi thanh toán tức thời đang được mở rộng, không chỉ dừng lại ở các giao dịch thông thường của người tiêu dùng mà đã bao gồm những hoạt động tài chính có phần phức tạp hơn. Sự mở rộng này là bởi các cơ quan quản lý, lượng người tiêu dùng chấp nhận các hệ thống này ngày càng tăng. Việc tích hợp thanh toán tức thời vào những hoạt động tài chính hàng ngày cũng cho thấy được sự thay đổi lớn ở trong sở thích, hành vi của người tiêu dùng cũng như phản ánh nhu cầu về các phương thức giao dịch nhanh, thuận tiện hơn.

AI trong dịch vụ thanh toán có vai trò gì?

Có thể thấy, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào trong lĩnh vực thanh toán đã mang đến rất nhiều lợi ích. Và các quy trình được hỗ trợ bởi AI đã giảm thiểu được những sai sót, tăng tốc độ giao dịch ở trong công việc sử dụng nhiều lao động. Một trong những chức năng chính của AI ở trong lĩnh vực này đó là khả năng khớp các khoản thanh toán với các hóa đơn chưa thanh toán để từ đó tự động hóa việc đối chiếu thanh toán và giảm đi đáng kể những hoạt động thủ công.

Và AI cũng đóng vai trò quan trọng ở trong việc xác định những trường hợp chậm trễ thanh toán tiềm ẩn như là tranh chấp, tạo điều kiện cho việc giải quyết một cách chủ động hơn. Khả năng này của AI không chỉ đẩy nhanh được quá trình thanh toán mà nó còn nâng cao tính minh bạch của dữ liệu thanh toán, thúc đẩy các mối quan hệ đáng tin cậy ở trong kinh doanh. 

Và AI cũng có thể phát hiện những giao dịch gian lận thông qua các hệ thống tự động được hỗ trợ bởi máy học (ML), có khả năng phân tích nhanh chóng lượng dữ liệu khổng lồ để xác định được các rủi ro tiềm ẩn, các hoạt động gian lận.

Cũng trong số các xu hướng năm 2024, xu hướng này nhấn mạnh sự phụ thuộc ngày càng tăng vào AI ở châu Á để có thể nâng cao hiệu suất, hiệu quả ở trong lĩnh vực thanh toán.

Việc áp dụng tiền điện tử của ngân hàng trung ương

Tiền điện tử của ngân hàng trung ương (CBDC) đang nổi lên như một xu hướng chuyển đổi ở trong bối cảnh tài chính số. Và đến giữa năm 2023, gần 130 quốc gia, chiếm 98% GDP toàn cầu đang khám phá khái niệm CBDC. Đặc biệt, gần một nửa trong số các quốc gia này đang ở trong giai đoạn phát triển, thử nghiệm hoặc là tung ra tiền kỹ thuật số của riêng mình.

Duc cho mức độ chủ động và hăng hái khác nhau, tuy nhiên tầm quan trọng của CBDC đang ngày càng được các ngân hàng trung ương, ngân hàng thương mại thừa nhận, đặc biệt là khi mà các nền kinh tế trở nên liên kết với nhau hơn.

Theo đó, những loại tiền kỹ thuật số này được chia thành các đồng CBDC bán lẻ và CBDC bán buôn nhằm mục đích tạo sự thuận lợi cho các giao dịch trên nhiều khu vực khác nhau của nền kinh tế. Và CBDC bán lẻ cho phép giao dịch giữa các cá nhân và tổ chức, CBDC bán buôn hướng đến các tổ chức tài chính, các tập đoàn lớn. Chính sự phát triển của loại tiền kỹ thuật số này đã cho thấy được sự thay đổi lớn hướng đến các hệ thống tài chính toàn diện, hiệu quả hơn.

Nguyên mẫu cũng như kiểm chứng mức độ khả thi của CBDC cũng đang được phát triển cho các hệ thống thanh toán dựa trên công nghệ sổ cái phân tán (DLT) gồm các giao dịch như: Thanh toán kèm thanh toán (PvP) xuyên biên giới, chuyển giao đối ứng thanh toán (DvP) ở trên thị trường bán buôn. PvP sẽ đảm bảo lần chuyển khoản thanh toán cuối cùng bằng một loại tiền tệ chỉ thực sự xảy ra sau khi quá trình chuyển khoản tương ứng bằng các loại tiền khác được hoàn tất. Trong khi đó thì DvP sẽ yêu cầu các tổ chức tài chính chỉ giao chứng khoán cho người nhận khi nhận được thanh toán.

Và Singapore là một trong các quốc gia tiến hành các thử nghiệm nâng cao về tiền kỹ thuật số, gồm CBDC bán buôn, tiền ràng buộc có mục đích (PBM) cùng với tiền ổn định (stablecoin). Quá trình này cũng sẽ được kết hợp với việc phát triển các tuyến thanh toán, thiết lập kết nối với những nước láng giềng để tạo điều kiện thanh toán tức thời theo thời gian thực. Tiến trình này cũng sẽ phản ánh xu hướng lớn ở trong việc nắm bắt các loại tiền kỹ thuật số, đổi mới hệ thống thanh toán ở trong bối cảnh tài chính toàn cầu. 

Số hóa trong việc quản lý tài khoản

Hiện nay, nhu cầu ngày càng tăng về hiệu quả, giảm chi phí, truy cập thông tin một cách nhanh chóng đang thúc đẩy các công ty thanh toán số hóa những quy trình thanh toán phải trả (AP), phải thu (AR). Những đơn vị nào áp dụng sớm đã thu lại được lợi ích đáng kể từ việc sử dụng công nghệ quét kỹ thuật số, nhận dạng ký tự quang học (OCR) để có thể xử lý hóa đơn.

Hơn thế, các giải pháp quản lý quy trình số hóa cũng đang nâng cao hiệu quả theo dõi, phê duyệt, quản lý nhà cung cấp, lọc các bên bị xử phạt để phát hiện cũng như ngăn chặn tội phạm tài chính. 

Xu hướng này cũng cho thấy được tầm quan trọng đang ngày càng tăng của các giải pháp kỹ thuật số ở trong lĩnh vực tài chính, phản ánh được sự thay đổi hướng đến các hệ thống xử lý thanh toán hiệu quả, hợp lý hơn.

Năm 2024 được đánh giá là kỷ nguyên chuyển đổi cho xu hướng thanh toán ở Châu Á

Trong năm 2024, các xu hướng cho thấy, lĩnh vực thanh toán tại Châu Á đang trên đà phát triển ở trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Xu hướng thanh toán tức thời, CBDC, mã thông báo (token), AI, số hóa quản lý tài khoản đang xác định lại bối cảnh giao dịch tài chính ở khu vực này.

Và sự chuyển đổi này không chỉ mang tính công nghệ mà nó còn mang tính văn hóa, phản ánh được sự thay đổi hướng đến những giải pháp thanh toán an toàn, hiệu quả, lấy khách hàng làm trung tâm. Chính vì thế, tương lai của thanh toán ở châu Á không chỉ hứa hẹn tiến bộ công nghệ mà còn là một kỷ nguyên mới về tính toàn diện, tài chính hiệu quả./.