Doanh nghiệp rộng đường tham gia phát triển nhà ở xã hội

Tại Hội nghị Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Gặp mặt Hội viên năm 2025 - sự kiện thường niên do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) tổ chức ngày 9/5 tại Hà Nội, bà Tống Thị Hạnh - Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) nhấn mạnh: bất động sản là một trong những trụ cột của nền kinh tế quốc dân. Không chỉ giữ vai trò thu hút nguồn lực đầu tư, thị trường này còn đóng góp vào việc hình thành các tài sản cố định có giá trị lâu dài, từ đó trở thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, hỗ trợ quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa và góp phần định hình diện mạo đô thị hiện đại.

Theo bà Hạnh, thị trường bất động sản còn tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ tới nhiều lĩnh vực khác như tài chính - tiền tệ, xây dựng, vật liệu, logistics… Nhờ đó, sự phát triển ổn định và bền vững của thị trường này luôn gắn bó chặt chẽ với chuyển động chung của toàn nền kinh tế, trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị phát triển bền vững.

Thời gian qua, nền kinh tế Việt Nam nói chung và thị trường bất động sản nói riêng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do tác động kép từ yếu tố trong nước và quốc tế. Áp lực từ lạm phát, lãi suất, tín dụng bị siết chặt, cùng những biến động kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng nặng nề đến năng lực sản xuất - kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trong ngành.

Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc đến lĩnh vực bất động sản bằng việc liên tục rà soát, điều chỉnh và bổ sung các cơ chế, chính sách pháp luật quan trọng. Đồng thời, Chính phủ và các bộ ngành đã triển khai hàng loạt giải pháp hỗ trợ đồng bộ, nhằm từng bước tháo gỡ vướng mắc, khôi phục niềm tin của thị trường và hướng đến mục tiêu phát triển an toàn, lành mạnh và bền vững.

Cũng tại hội nghị, bà Tống Thị Hạnh đánh giá cao vai trò của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam với tư cách là tổ chức xã hội - nghề nghiệp hoạt động tự nguyện, quy tụ các doanh nghiệp, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực đầu tư, quản lý, khai thác và kinh doanh bất động sản. Hiệp hội đã đóng vai trò cầu nối quan trọng giữa các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp.

"Thời gian qua, Hiệp hội đã phát huy vai trò chủ động trong việc tham gia góp ý, đề xuất xây dựng chính sách, đặc biệt là trong lĩnh vực pháp luật về nhà ở và bất động sản. Không chỉ dừng lại ở tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật, Hiệp hội còn tích cực tổng hợp, phản ánh các khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn thi hành, từ đó kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý theo hướng khả thi, minh bạch, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển ổn định, bền vững", bà Hạnh ghi nhận.

Liên quan đến phát triển nhà ở xã hội, bà Tống Thị Hạnh cho biết: Trước nhu cầu ngày càng cấp thiết, đặc biệt đối với người thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp, Đảng và Chính phủ đã thể hiện rõ sự quan tâm đặc biệt đến phân khúc này. Bộ Xây dựng đã trình Quốc hội Nghị quyết thí điểm phát triển nhà ở xã hội, với nhiều giải pháp đột phá nhằm tháo gỡ điểm nghẽn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, sớm đáp ứng nhu cầu bức thiết của người dân.

Hàng loạt cải cách toàn diện đã được đề xuất và triển khai, từ công tác quy hoạch, thiết kế, lựa chọn nhà thầu đến xác định giá bán, giá thuê. Nhiều thủ tục hành chính rườm rà đã được cắt giảm đáng kể; trong đó, các quy trình liên quan đến đầu tư xây dựng, phòng cháy chữa cháy, lựa chọn nhà thầu… được đơn giản hóa theo hướng tinh gọn nhưng vẫn đảm bảo yêu cầu kiểm soát chất lượng.

Tuy vậy, bà Hạnh cho rằng để phân khúc nhà ở xã hội thực sự bứt phá, các doanh nghiệp cần nâng cao năng lực quản trị, tài chính và chất lượng sản phẩm. Dự án không chỉ cần đảm bảo tiến độ mà còn phải đáp ứng các tiêu chí về chất lượng và giá thành hợp lý, phù hợp với khả năng chi trả của người dân có thu nhập trung bình và thấp.

TS. Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nhận định, đất nước đang bước vào một giai đoạn phát triển mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, với nhiều chuyển biến mạnh mẽ cả về tư duy lẫn hành động. Điều này được thể hiện rõ nét qua việc ban hành các nghị quyết quan trọng như Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hay Nghị quyết 68 về thúc đẩy kinh tế tư nhân - một động lực chiến lược của nền kinh tế.

Liên quan đến thị trường bất động sản, ba đạo luật trụ cột gồm Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ năm 2025. Đây là bước tiến lớn về mặt thể chế, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch và hiệu quả hơn trong giai đoạn tới. Đặc biệt, năm 2025 là năm cuối nhiệm kỳ 2021-2025 và là bước đệm chuẩn bị cho nhiệm kỳ 2026-2030 - nhiệm kỳ được kỳ vọng mở đầu cho một kỷ nguyên phát triển mới của đất nước, trong đó bất động sản tiếp tục giữ vai trò then chốt, đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP và cấu trúc hạ tầng đô thị quốc gia.

Đánh giá triển vọng thị trường trong bối cảnh mới, TS. Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho biết, từ đầu năm 2025, thị trường bất động sản đã ghi nhận nhiều tín hiệu phục hồi tích cực, dù tốc độ cải thiện còn khiêm tốn. Đáng chú ý là dòng vốn đang có sự chuyển động rõ rệt: dư nợ tín dụng bất động sản tính đến cuối năm 2024 đạt khoảng 3,2 triệu tỷ đồng, chiếm gần 21% tổng dư nợ toàn hệ thống; trong đó, tín dụng cho kinh doanh bất động sản tăng 18%, còn tín dụng cho vay mua nhà tăng 6,5%, đưa mức tăng trưởng tín dụng chung của toàn thị trường đạt khoảng 12%.

Hoạt động của doanh nghiệp bất động sản cũng ghi nhận những dấu hiệu khởi sắc. Trong 4 tháng đầu năm 2025, số doanh nghiệp thành lập mới đạt 1.580 đơn vị, tăng 15,1%; số doanh nghiệp quay trở lại hoạt động đạt 1.858 đơn vị, tăng tới 42%. Tuy nhiên, vốn đăng ký của doanh nghiệp mới lại giảm 10,8%, cho thấy sự thận trọng vẫn hiện hữu trong chiến lược đầu tư.

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy thị trường. Trong 4 tháng đầu năm, FDI đăng ký vào lĩnh vực bất động sản đạt 1,5 tỷ USD, chiếm 26,9% tổng vốn đăng ký, với mức giải ngân đạt 533 triệu USD (chiếm 7,9%).

Dù vậy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp vẫn đối mặt nhiều áp lực. Quý I/2025 không ghi nhận đợt phát hành trái phiếu nào từ các doanh nghiệp bất động sản - trái ngược với xu hướng phục hồi trong năm 2024. Tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2025 ước khoảng 173.000 tỷ đồng, trong đó nhóm bất động sản chiếm khoảng 93.500 tỷ đồng - tương đương 59% toàn thị trường, chủ yếu là khoản gia hạn từ các năm trước, theo số liệu từ Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA).

Về nguồn cung, dù lượng sản phẩm nhà ở thương mại mới trong quý I/2025 tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ năm trước, nhưng vẫn chỉ bằng một nửa so với quý IV/2024. Giao dịch bất động sản có dấu hiệu cải thiện, đặc biệt ở phân khúc chung cư, nhà riêng và đất nền, với số lượng giao dịch tăng gấp đôi so với cùng kỳ. Tuy nhiên, quy mô giao dịch vẫn ở mức thấp - chỉ bằng 50% so với quý liền trước, phản ánh sự phục hồi chưa thật sự ổn định.

Các động lực mới từ Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, cùng với Nghị định 35/2022/NĐ-CP về quản lý khu công nghiệp và khu kinh tế, cũng như đầu tư hạ tầng đang được đẩy mạnh, đang mở ra kỳ vọng lớn cho thị trường. Dẫu vậy, theo các chuyên gia, bên cạnh cơ hội, thị trường vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức về nguồn vốn, tâm lý nhà đầu tư, cũng như năng lực thích ứng của doanh nghiệp trong bối cảnh mới./.