Gen Z rút ra được bài học gì khi nhìn lại câu chuyện tài chính của mình?

Thế hệ Gen Z khao khát làm giàu sớm nhưng lại phải đối mặt với một năm 2023 đầy thử thách, những trăn trở về tiền bạc khiến họ bối rối và dễ bị nhấn chìm trong các cuộc khủng hoảng. Có người đã nếm trải thất bại, nhưng cũng có người hái quả ngọt khi biết thay đổi để thích nghi.

Những cú vật lộn với tiền bạc sẽ luôn đi cùng những bài học giúp Gen Z trưởng thành hơn. Có được, có mất và có những cú vấp ngã để đời. Hãy cùng lắng nghe câu chuyện của những Gen Z dưới đây để thấy họ đã được và mất điều gì khi nhìn lại câu chuyện tài chính của mình.

23 tuổi đạt mức thu nhập 100 triệu/tháng và bài học rút ra

Khởi điểm từ dân văn phòng chỉ kiếm 8-10 triệu đồng/tháng, vậy làm sao để trong năm 2023, Nguyễn Thị Ý Nhi (23 tuổi, Content Creator & Freelancer) đã đạt được mức thu nhập chạm mốc 100 triệu đồng/tháng?

Ý Nhi chia sẻ, đầu tiên chính là gia tăng nguồn thu nhập tối đa. Năm 2023 khó nhất là kiếm tiền, vậy nên cô nàng ý thức được việc không thể chỉ phụ thuộc vào 1 công việc duy nhất. Không thể dồn hết tất cả chi tiêu vào 1 nguồn thu nhập, Ý Nhi cho biết, đỉnh điểm có khoảng thời gian cô nàng làm 4 công việc cùng lúc: Chuyên viên sale, Influencer Executive, Chăm sóc khách hàng và Sáng tạo nội dung. 

Ý Nhi đã dành thời gian 2 năm để học hỏi, không ngại thử sức ở những cơ hội mới, làm việc ở nhiều vị trí khác nhau cùng lúc để phát triển kiến thức, kỹ năng. Ngoài ra, cô nàng cũng tích cực kết nối các mối quan hệ trong ngành để mở rộng cơ hội nhận được các job tốt hơn.

Nhờ sự cố gắng, nỗ lực, Ý Nhi đã gặt hái khá nhiều quả ngọt. Trong đó, cột mốc đáng nhớ nhất là đã tiết kiệm và dành tặng bố mẹ 200 triệu để phụ giúp việc sửa nhà. Bên cạnh đó, cô nàng Gen Z này vẫn có thêm 1 khoản tiết kiệm để có thể sống thoải mái ít nhất trong nửa năm mà không cần làm việc. 

“Mình mua được 2 món đồ công nghệ để phục vụ cho công việc là Laptop (20 triệu) và iPad (20 triệu). Lần đầu tiên mình dám chi tổng cộng 45 triệu cho gói tập gym trong gần 1 năm”, Ý Nhi chia sẻ.

Tiếp đến là thay đổi tư duy đầu tư. Theo đó, Ý Nhi đã hiểu sâu sắc hơn cũng như thay đổi tư duy mạnh mẽ về đầu tư vào con người. Từ đầu năm 2023, do quá chú trọng vào công việc, nên đến giữa năm, sức khỏe của cô gái trẻ kém đi rất nhiều. Từ đó, Ý Nhi hiểu được hậu quả của việc đánh đổi sức khỏe lấy tiền sẽ đem lại hệ lụy như thế nào. 

Nhận ra việc đốt sức lấy tiền quá mức khiến bản thân khó mà đi đường dài, nên cô nàng đã dành thời gian 2-3 tiếng hàng ngày đi tập gym, ăn uống lành mạnh. “Nhờ đó, mình kéo năng suất công việc lên khiến thu nhập ngày một tốt hơn. Mình thấm thía nhất một lời khuyên của Tony Robbins là “Thành công phải được tập trung vào thân trước rồi mới tới tâm và trí”, Ý Nhi tâm sự.

Tổng kết năm 2023, Ý Nhi cho biết: Đây là một năm có nhiều chuyển biến và đầy dấu ấn riêng biệt!

Vượt qua “bão sa thải”

Không phải ai cũng có những điểm sáng về tài chính trong năm 2023 như cô nàng Ý Nhi. Tuy nhiên, với Nga Phùng (25 tuổi, đang làm Freelancer & Content Creator) hay Mai Huyền (23 tuổi, là công việc Marketing Executive) tuy chỉ là những thay đổi nhỏ nhưng đủ để giúp họ chống chọi với “cơn bão sa thải” hay thất nghiệp trong năm vừa qua.

Đối với Nga Phùng, 2023 cũng là năm đầu tiên cô nàng dũng cảm nghỉ việc văn phòng. Được biết, trước đó, Nga Phùng làm công việc văn phòng với thu nhập 6-7 triệu đồng/tháng và khả năng quản lý tài chính kém.

Vào chính thời điểm thu nhập ngày càng siết, công việc cũng gặp nhiều trục trặc, Nga Phùng đã quyết định xin nghỉ và làm tự do, viết lách, kiếm tiền online. Cô bạn ý thức được phải trau dồi và học hỏi nhiều kỹ năng chuyên môn cũng như thay đổi tư duy kiếm tiền. Đến hiện tại, mức thu nhập của Nga đã dao động trong khoảng 20 triệu đồng/tháng.

“Dù không có những kết quả to lớn như mọi người, nhưng mình vẫn tự hào khi bản thân tự chi trả mọi chi tiêu, giúp đỡ gia đình, sắm 1 ít đồ đạc cho ba mẹ, lên đời điện thoại. Lần đầu tiên trong năm, mình có 2 chuyến du lịch xa và có tiền tiết kiệm”, Nga Phùng chia sẻ.

Theo đó, số tiền tiết kiệm được trong năm 2023 của Nga Phùng đã cao gấp 4 lần so với năm trước. Một năm vừa qua, Nga cũng đã có những thay đổi nhỏ nhưng tích cực. Cô nàng đã có kế hoạch rõ ràng cho từng vấn đề tiết kiệm và đầu tư, áp dụng đúng các phương pháp quản lý tài chính, biết cách tạo ra 1-2 nguồn thu nhập thụ động.

Nga Phùng hào hứng chia sẻ: “Năm 2023 như 1 bước khởi đầu đầy rực rỡ của mình, là bước chuyển mình trơn tru nhất suốt những năm qua”. Còn với Mai Huyền, cô bạn đã chuyển từ việc làm tự do 100% sang vừa làm văn phòng vừa làm công việc tự do bán thời gian. 

“Đây là keyword mình đã đúc kết được trong năm 2023: Sự linh động và phù hợp, chấp nhận bỏ đi sự tự do để thích nghi với thời cuộc”, Mai Huyền chia sẻ.

Bên cạnh đó, thay vì cứ ngồi im và nhìn tài chính cá nhân lên xuống thất thường, Mai Huyền đã quyết định từ Đà Nẵng vào TP.HCM để làm việc full-time, duy trì một nguồn thu nhập cố định. Đến hiện tại, Mai Huyền vẫn duy trì 4 công việc liên tục: Công việc full-time và 3 dự án freelance. Thu nhập mỗi tháng trung bình khoảng 20-25 triệu đồng.

Đúc rút lại năm vừa qua, Mai Huyền cho biết: “Với mình, 2023 là một năm thú vị, tất cả đều chậm rãi để có thể nhìn lại bản thân nhiều hơn”.

Thay đổi tư duy kiếm tiền

Chính sự khó khăn về tài chính của năm qua đã khiến Phúc Nguyễn (23 tuổi, Marketer full stack) đổi sang phương án “phòng thủ” nhiều hơn. Có nghĩa là thay vì tập trung kiếm tiền như trước, Phúc đã hiểu rõ về khả năng kiểm soát rủi ro tài chính của mình.

“Có lúc công ty startup bị phá sản nợ lương thì mình khá khủng hoảng tài chính. Giai đoạn này phải xoay vòng tiền liên tục vì đang gánh các khoản chi tiêu khá nặng. Cách giải quyết không có gì khác ngoài đối mặt và list ra các khoản gấp/ không gấp”, Phúc cho hay.

Tiếp theo, Phúc Nguyễn lập ra các khoản thu - chi dự kiến sau đó lên kế hoạch xoay vòng tiền. Thời điểm nợ lương, Phúc đã phải vay tiền người thân để xoay xở. Vì thế, Phúc đã lên một kế hoạch trả nợ rất sát sao cũng như chuẩn bị sẵn một khoản dự phòng cho trường hợp rủi ro, khi cần có thể xoay vòng gấp.

Trong năm khó khăn vừa qua, Phúc Nguyễn cũng học được bài học đắt giá về tư duy kiếm tiền: Không phải càng nhận nhiều job càng nhiều tiền. Thay vào đó, nên nâng cao năng lực chất lượng sản phẩm để đổi lấy job tốt hơn. Ví dụ job chụp ảnh đầu tiên Phúc chỉ nhận 500 nghìn/buổi, thì sau khi bỏ tiền đi học bài bản, thực hành nhiều hơn, cậu bạn đã nhận được các job có giá từ 2 triệu trở lên. Ngoài ra, thời điểm gặp khủng hoảng do công ty phá sản, Phúc cũng duy trì khoảng 5 job để có thể trả hết các khoản nợ.

2023 có thể nói là năm lao đao đối với Phúc Nguyễn, nhưng cũng chính trong những lúc cảm thấy bản thân kiệt sức, Phúc lại học được rất nhiều điều. Biết cách kiểm soát các rủi ro tài chính, tìm được định hướng cho bản thân, học thêm ngoại ngữ, phát triển nghề tay trái là media, chụp ảnh, quay dựng video, nếu thuận lợi là TVC cho các doanh nghiệp.

Cuối cùng, Phúc Nguyễn chia sẻ: “Một sự kết thúc trọn vẹn. Biết ơn tất cả những khó khăn và thử thách mà năm qua mình đã phải đối mặt. Mình đang cực kỳ chờ đón những khởi đầu mới trong năm 2024!”.

Tiết kiệm cho tương lai

Hiện nay, thế hệ Z đang ngày càng lớn mạnh và “xâm chiếm” thị trường lao động. Khi ngày càng nhiều người trong độ tuổi Gen Z có việc làm, thu nhập của nhóm này sẽ nhanh chóng tăng lên. Dự kiến đến năm 2030, thu nhập của Thế hệ Z sẽ đạt 33 nghìn tỷ USD trên toàn cầu và đến năm 2031, nó sẽ vượt qua cả số tiền mà thế hệ Millennials kiếm được trong một năm.

Ở nhiều khía cạnh, Gen Z đang trưởng thành ở thời điểm khá thuận lợi, bước vào một thị trường việc làm đang bùng nổ với mức lương tăng trưởng mạnh mẽ. Gen Z có cơ hội học hỏi từ những người lớn tuổi cũng như sử dụng vô số tài nguyên trực tuyến để kiếm tiền. Gen Z luôn nghe theo lời khuyên rằng “hãy bắt đầu kiếm tiền từ sớm”. Thế hệ này cần phát huy khả năng hiểu biết công nghệ và khai thác các nền tảng trực tuyến để gia tăng kiến thức và kỹ năng tài chính.

Một chiến lược quan trọng đó là phát triển kỹ năng quản lý tài chính cá nhân, bắt đầu từ việc thiết lập mục tiêu rõ ràng. Dù là mục tiêu mua nhà, mua xe, trả nợ hay khởi nghiệp, việc có một bản kế hoạch chi tiết sẽ giúp các bạn trẻ hướng đến những cột mốc quan trọng trong cuộc sống.

Tiếp đến, Gen Z cần học cách cân bằng giữa thu nhập, chi tiêu và tiết kiệm. Điều này bao gồm việc xây dựng một quỹ tiết kiệm khẩn cấp để sẵn sàng cho những tình huống bất ngờ, đồng thời duy trì một lối sống trong tầm kiểm soát tài chính.

Bên cạnh đó, một vấn đề không kém phần quan trọng là việc lựa chọn kênh đầu tư phù hợp. Với sở thích đầu tư đa dạng, Gen Z không ngần ngại khám phá các lĩnh vực mới như chứng khoán, tiền điện tử hay blockchain. Tuy nhiên, việc đầu tư cần được tiến hành thận trọng, dựa trên nghiên cứu kỹ lưỡng và sự phân bổ tài sản hợp lý giữa các lựa chọn rủi ro cao và thấp.

Điều cuối cùng phải nhắc đến tầm quan trọng của việc giáo dục tài chính sớm. Hãy tìm kiếm kiến thức từ những nguồn thông tin uy tín, tham gia các khóa học và tận dụng sự hỗ trợ từ các ứng dụng quản lý tài chính để từng bước trở thành những nhà đầu tư thông thái./.