GenAI, Blockchain, IoT là những công nghệ quan trọng trong hệ sinh thái Đổi mới Sáng tạo Việt Nam

Việt Nam có thứ hạng tốt về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu

Chỉ số Đổi mới sáng tạo - Global Innovation Index (viết tắt GII) là chỉ số đánh giá năng lực và kết quả đổi mới của các nền kinh tế thế giới do Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới - World Intellectual Property Organization (viết tắt WIPO), Đại học Cornell (Hoa Kỳ) và Viện INSEAD hợp tác thực hiện hàng năm từ năm 2009.

Theo ông Nguyễn Mạnh Cường - Phó chánh Văn phòng Bộ - Giám đốc văn phòng Phía Nam Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết các bảng xếp hạng uy tín của thế giới đều đánh giá Việt Nam là quốc gia có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động bậc nhất khu vực. Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới (WIPO), năm 2023 còn ghi nhận Việt Nam ở vị trí 46/132 quốc gia, nền kinh tế về Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII).

Bên cạnh đó, Việt Nam là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua.

Ông Cường nhận định trong năm vừa qua, Chính phủ đã có những sự quan tâm cũng như thúc đẩy nhất định dành cho lĩnh vực đổi mới sáng tạo bằng các chính sách hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp, đẩy mạnh chuyển đổi số nhanh chóng.

"Chúng ta có lợi thế về nhân lực trẻ, được đánh giá cao. Đây là một trong những yếu tố quan trọng, là tiềm lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo của đất nước. Ngoài ra, độ mở của đất nước cũng đạt mức cao trong khu vực, hội nhập sâu giúp chúng ta có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo phát triển nhanh". Ông Cường nhấn mạnh.

Tuy nhiên bên cạnh tiềm năng cũng như sự thúc đẩy hỗ trợ mạnh mẽ từ chủ trương, ông Cường cũng có những nhận định sâu sắc về các thách thức lớn đối với hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. "Đầu tiên là nguồn nhân sự chất lượng cao. Thứ hai là việc vòng đời công nghệ diễn ra rất nhanh, Việt Nam cần phải có nguồn lực đủ sức theo kịp tốc độ đổi mới sáng tạo đó. Và cuối cùng là vấn đề nguồn vốn, vì cuộc chơi công nghệ cần rất nhiều tiền mới có thể cạnh tranh với sản phẩm quốc tế". 

GenAI, blockchain, IoT là những yếu tố quan trọng trong hệ sinh thái công nghệ mới

Chia sẻ trong sự kiện khoa học công nghệ Vietnam Technology Day diễn ra mới đây, TS. Lê Khánh Duy - Trưởng Nhóm Nghiên cứu Tương tác Người-Máy, Đại học Khoa Học Tự Nhiên nhận định những công nghệ mới như GenAI, lBockchain, IoT đang thổi làn gió mới vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Trí tuệ nhân tạo AI đang là công cụ giúp tối ưu về năng suất, đưa ra gợi ý, thay thế các tác vụ khác, công việc lặp đi lặp lại và giúp tối ưu hoạt động. AI sẽ đóng vai trò trợ lý, còn nhân tố ra quyết định cuối cùng phải là con người. Công nghệ AI trở thành một phần trong cuộc sống của con người, từ việc nhỏ tới việc lớn AI phát huy lợi ích của mình một cách triệt để.

Đề cập đến Blockchain, TS Duy nhận định rằng blockchain sẽ giải quyết bài toán quan trọng nhất của xã hội hiện nay là bài toán về lòng tin, minh bạch. Mọi thứ như hợp đồng kinh doanh, lao động trước đây đều bắt buộc ký hợp đồng giấy. Việc này mất thời gian nhưng đảm bảo niềm tin. Sau này chuyển đổi số, chúng ta dùng hợp đồng điện tử, nhưng vẫn chưa thực sự được ứng dụng rộng rãi dù giúp tiết kiệm thời gian vì thực tế nhiều người vẫn chưa tin vào tính an toàn của hợp đồng điện tử. Nhưng với blockchain, tính bảo mật, công khai, minh bạch là rõ ràng, mọi người có thể tin tưởng nhau mà không cần thông qua trung gian, điều này giúp hiệu suất hoạt động cao hơn rất nhiều.

Nhiều chuyên gia nhận xét với công nghệ mới như GenAI, Blockchain, thời cuộc đã đặt chúng ta xuất phát điểm cùng thế giới. Cơ hội chia đều cho tất cả.

Trong lĩnh vực blockchain, Việt Nam đã có một khởi động tốt khi có những dự án dẫn dắt xu hướng toàn cầu. Đưa ra ví dụ về Sky Mavis - cha đẻ của GameFi nổi tiếng - Axie Infinity, từng được xem là kỳ lân của Việt Nam. Chưa đầy 3 năm đã vượt ngưỡng 1 tỷ USD, trong đó có 3/5 đồng sáng lập là người Việt Nam.

Các chuyên gia đều đồng lòng nhận định rằng lĩnh vực đổi mới sáng tạo thì yếu tố then chốt vẫn là ở con người và giáo dục chính là nền tảng cung cấp cho xã hội những lớp nhân sự tài năng, có thể nắm bắt được những công nghệ mới của thế giới./.