Hàng tỷ cổ phiếu sẽ được “bơm” ra thị trường chứng khoán khi mùa Đại hội cổ đông đang đến gần

Thời gian gần đây, thị trường chứng khoán ngày càng khởi sắc và phục hồi. Vì thế, những hoạt động phát hành và tăng vốn của doanh nghiệp cũng ngày càng ‘nóng’ theo.

Thống kê sơ bộ cho thấy, có đến 15 doanh nghiệp trên sàn chứng khoán hiện đang có kế hoạch phát hành thêm gần 8,5 tỷ cổ phiếu ra thị trường. Các kế hoạch phát hành và tăng vốn ngày càng nhiều khi mùa Đại hội cổ đông đang đến gần.

Mới đây nhất, tài liệu họp Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 của Hòa Phát cho thấy, HĐQT công ty đã đề xuất phương án thưởng cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 10%, tương ứng 100 cổ phiếu HPG sẽ nhận thêm 10 cổ phiếu mới. Theo dự kiến, công ty này sẽ phát hành tổng cộng hơn 581 triệu cổ phiếu, vốn điều lệ cũng sẽ tăng lên mức 63.692 tỷ đồng.

Tương tự, 2 công ty chứng khoán là Vietcap và FPTS cũng đã có tờ trình tăng vốn trong tài liệu Đại hội đồng cổ đông thường niên 2024 diễn ra trong thời gian tới. 

Một số trường hợp khác đáng chú ý là HSC tiến hành ‘tung’ ra 69 triệu cổ phiếu để trả cổ tức, đồng thời chào bán 228,6 triệu cổ phiếu cho các cổ đông hiện hữu. Ngoài ra, HAGL cũng chào bán riêng lẻ tổng cộng 130 triệu cổ phiếu. Còn lại, hầu hết các kế hoạch đều đã được Đại hội đồng cổ đông và HĐQT thông qua từ trước nhưng doanh nghiệp vẫn chưa triển khai, mà dự kiến sẽ thực hiện trong thời gian tới. 

Nhóm tài chính (gồm ngân hàng và chứng khoán) cũng gây chú ý khi có nhiều động thái về việc phát hành cổ phiếu. Tiêu biểu là 2 ‘ông lớn’ ngành ngân hàng là Vietcombank và VietinBank. Cả 2 ngân hàng này đều dự kiến sẽ sử dụng toàn bộ lợi nhuận còn lại sau khi trích quỹ năm 2022 để tiến hành chia cổ tức bằng cổ phiếu cho các cổ đông. Theo dự kiến, Vietcombank sẽ phát hành thêm tổng cộng 2,17 tỷ cổ phiếu, còn 1,16 tỷ cổ phiếu mới là số lượng mà VietinBank sẽ phát hành.

Ví dụ tiêu biểu của ngành chứng khoán là SSI và VNDirect cũng đang có kế hoạch tăng vốn thông qua việc phát hành cổ phiếu thưởng và chào bán cho các cổ đông hiện hữu, ngoài ra còn chào bán cổ phiếu riêng lẻ và ESOP. Đáng chú ý, các cổ đông của SSI đã gần như thông qua kế hoạch này hồi cuối năm ngoái, trong khi kế hoạch của VNDirect cũng đã được Đại hội đồng cổ đông thường niên 2023 thông qua.

Thực tế cho thấy, nhu cầu nâng cao năng lực về vốn là điều vô cùng quan trọng đối với nhóm tài chính. Các công ty chứng khoán cần phải liên tục tăng vốn với mục đích mở rộng quy mô hoạt động, chiếm thị phần và cải thiện năng lực cho vay ký quỹ (margin), thậm chí là tự doanh. Ngoài ra còn có những câu chuyện có liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp. 

Còn đối với ngành ngân hàng, việc sở hữu vốn điều lệ lớn hơn có thể cho phép các doanh nghiệp tăng quy mô tài sản, từ đó nâng cao năng lực tài chính, đồng thời mở rộng hoạt động kinh doanh và đảm bảo an toàn hệ thống… Đề án tái cơ cấu hệ thống của những tổ chức tín dụng gắn liền với xử lý nợ xấu đến năm 2025, toàn ngành ngân hàng phấn đấu đạt tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu trong khoảng 11-12%. Theo dự báo của Fitch Ratings, hệ thống ngân hàng cần phải bổ sung thêm khoảng 10,7 tỷ USD vốn.

Áp lực lên thị trường chứng khoán

Thị giá cổ phiếu khó có thể duy trì ở mức cao, chủ yếu là do những hoạt động chia tách cổ phiếu và tăng vốn đang diễn ra ngày càng phổ biến. Bên cạnh đó, nhóm tài chính còn mang nặng tính chu kỳ, khó có thể duy trì được đà tăng xuyên suốt trong một thời gian dài. Chính vì thế, nhóm tài chính hoàn toàn ‘bốc hơi’ trong câu lạc bộ cổ phiếu sở hữu thị giá 3 chữ số trên sàn chứng khoán.

Tuy nhiên, nhóm này lại hoàn toàn áp đảo trong danh sách những cái tên sở hữu vốn điều lệ lớn nhất sàn chứng khoán. Theo thống kê, toàn sàn thời điểm hiện tại đang có 46 doanh nghiệp có vốn điều lệ ở mức trên vạn tỷ đồng (khối lượng lưu hành ở mức trên 1 tỷ cổ phiếu). Chiếm đến gần một nửa là những ngân hàng và các công ty chứng khoán với 21 đại diện.

Tính riêng trong nhóm phi tài chính, thời điểm hiện tại Hòa Phát đang là doanh nghiệp sở hữu vốn điều lệ lớn nhất với hơn 58.000 tỷ đồng. Tính trên phương diện toàn sàn chứng khoán, vốn điều lệ của Hòa Phát chỉ thua kém VPBank, theo sau là loạt doanh nghiệp khủng sở hữu vốn Nhà nước như GVR, BSR, Viettel Global, PV Power và PV Gas; tiếp đến là Vietnam Airlines, ACV, Vinamilk, VEAM, Sabeco, Petrolimex, Vinalines, EVNGENCO 3, Becamex IDC và PV Oil.

Bên cạnh ‘ông lớn’ ngành thép Việt, nhóm doanh nghiệp tư nhân sở hữu vốn điều lệ trên vạn tỷ đồng chỉ đếm trên đầu ngón tay, bao gồm Vingroup, Vinhomes, Vincom Retail, Novaland, Thế Giới Di Động, Masan, Masan Resources, FPT và HAGL Agrico. Xét ở góc độ nào đó, một số cổ phiếu trong nhóm kể trên có thể được xếp vào loại ‘quốc dân’ khi sở hữu lượng cổ đông lớn và giao dịch các phiên luôn sôi động. 

Thực tế cho thấy, việc chia tách cổ phiếu và phát hành, tăng vốn là những hoạt động chính đáng của các doanh nghiệp. Điều đáng nói, một lượng lớn cổ phiếu được ‘bơm’ ra thị trường cũng ít nhiều gây áp lực lên thị trường./.