“Hồi ức Thế Hùng” những dấu ấn thời gian thực và đúng

Tác phẩm ghi lại những ký ức về các văn nghệ sĩ, những người có uy tín và được công chúng yêu mến, đồng thời thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với tài năng và đức độ của họ.

Cuốn sách “ Hồi ức Thế Hùng”  (Nhà xuất bản Hội Nhà văn) vừa ra mắt bạn đọc và được bạn đọc đón nhận với sự trân trọng bởi “Hồi ức Thế Hùng” một cuốn hồi ký của tác giả Thế Hùng – Tiến sĩ Mỹ học, nhạc sĩ, họa sĩ, giảng viên đại học đã có được và đưa đến bạn đọc về những đoạn đời đã qua với những văn nghệ sĩ, những người có uy tín, những người được công chúng trân quý với những tri ân về tài năng đức độ của họ.

Cái lạ của cuốn sách này như nhà thơ Bằng Việt đã nhận xét “đây là một cuốn hồi ký rất hiện đại, một cuốn hồi ký thông minh là một cuốn hồi ký có trách nhiệm với đời.

Đọc “Hồi ức Thế Hùng” với 2 phần chính.

Phần 1: Hồi ức của tác giả từ thời thơ bé đến lúc trưởng thành, xây dựng sự nghiệp.

Phần 2: Hồi ức về những văn nghệ sỹ lớn, những “cây cao bóng cả” và những người bạn nổi tiếng, có nhiều thành tựu trong các lĩnh vực. Đó là 53 nhân vật là chỗ thân quen với tác giả. Từ Văn Cao, Hoàng Cầm, Phùng Quán, Nguyễn Tuân, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Gia Trí, Hoàng Vân, Trần Quốc Vượng, Doãn Hoàng Giang, Xuân Diệu…đến các văn nghệ sĩ đương đại, là những người anh, người bạn thân thiết với tác giả như Bằng Việt, Trần Tiến, Nguyễn Cường, Phó Đức Phương, Phú Quang, Nguyễn Trọng Tạo, Nguyễn Thụy Kha, Dương Trung Quốc.

Đọc và chiêm nghiệm từng dòng trong “Hồi ức Thế Hùng” người đọc đã thấy tác giả Thế Hùng viết về hồi ức của bản thân, của một cá nhân nhưng qua đó tái hiện được nhiều giai đoạn biến động của lịch sử dân tộc, của đất nước (chiến tranh, hòa bình, thời bao cấp, thời kỳ đổi mới, thời kỳ hiện đại…). Qua một người nhưng hiện lên cuộc đời, số phận, thân phận của nhiều người. Qua những câu chuyện của tác giả tự sự về mình, thấy được cuộc đời, số phận của tác giả, thấy được chân dung của một con người tài hoa, đa tài, thông minh, hiếu học, đam mê, ý chí, nghị lực, chịu khó, không ngại khổ, giàu lòng tự trọng, giàu tình yêu thương, hiếu thảo, ân nghĩa… khiến người đọc rất nể phục và yêu quý.

Các nhân vật được viết trong cuốn sách: Tầm cỡ, nổi tiếng, có sức ảnh hưởng tới cả một thời kỳ, một giai đoạn của lịch sử văn nghệ. Là những thế hệ vàng trong một giai đoạn đầy biến động của đất nước, tạo nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca, hội họa, âm nhạc… Nhiều chi tiết hay, ấn tượng, độc đáo, quý giá về các nhân vật và về chính tác giả khiến người đọc thích thú, bất ngờ và càng thêm cảm phục, yêu mến các nhân vật nhiều hơn. Cách đặt tên của mỗi bài viết: Rất độc đáo, đặc sắc, thu hút, gây hứng thú muốn đọc, muốn tìm hiểu ngay, mỗi bài có một tên gọi rất thú vị, vừa nói được chất riêng, vẻ riêng của mỗi người, không ai giống ai, khai thác mỗi nhân vật, mỗi câu chuyện ở các góc nhìn, các lĩnh vực khác nhau. Đó là tư duy của một người trí tuệ, là thói quen và kinh nghiệm giật tít của một nhà báo.

Ví dụ: Mẹ ơi cho con được đổ bô hầu mẹ, Cây đa khốn khổ và nỗi đau, Gian nan đường học, Đời tôi lấy miệng nuôi thân, lấy óc nuôi sự nghiệp, Khúc hoan ca hội họa, Đòi lại “ con” cho ca sĩ Trung Đức, Nhạc ơi 50 triệu cho 3 ca khúc, Hoàng Cầm, giọt nước mắt thi nhân, Quang Dũng, người viết sử Tây Tiến bằng thơ; Giáo sư, nhạc sĩ Chu Minh “ Em chỉ mong bác sống mãi để chửi em; Thầy tôi – nhạc sĩ Hoàng vân - Ánh xạ mây vàng trên bầu trời nhạc Việt; Đệ nhất say là Hoàng Trung Thông, Phù thủy Doãn Hoàng Giang; Khóc một dòng sông( với nhạc sĩ Phó Đức Phương); Gã du ca Trần Tiến; ; “ Cao bồi” ; Nguyễn Cường, sống nhờ vào nửa bát cơm của bạn; Dương Trung quốc- Giáo sư quốc dân; Nhà báo Nguyễn Thế Khoa- người ghét Thế Hùng nhất hành tinh; Sử nhạc Việt hỏi Nguyễn Thụy Kha; Khí phách hiên ngang ông đồ nghệ; Vua báo thị trường; Nhạc sĩ Phú quang chuyện bây giwof mới kể; AHLĐ, nhà văn Minh Chuyên và âm mưu rạch bụng; Đêm về anh tiết canh em; Bùi Việt Hưng, thi sĩ, họa sĩ của ánh sáng; Danh họa Nguyễn Gia Trí, người thay đổi thân phận sơn mài Việt nam; Nguyễn Tuân “ Sao không vẽ người ăn mày”?; “Chửi” Lưu Công Nhân…

Ngôn từ: Chắt lọc, xúc tích, nhiều hàm nghĩa, chứa nhiều lượng thông tin, là cốt chữ chứ không phải là xác chữ, cách sử dụng ngôn từ độc đáo, hài hước, hóm hỉnh. Đúng như những gì tác giả Thế Hùng đã nói: “Chữ là ngọc của não. Tôi đã dùng những viên ngọc ấy để gắn lên 56 chân dung các “kì nhân”, những người hiếm trong thiên hạ trên một góc bức tranh lịch sử”.

Cách diễn đạt riêng, giọng văn riêng: Phong phú, hấp dẫn, mạch lạc, vừa tự nhiên vừa lôi cuốn, đậm chất tự sự, giàu chất thơ, trữ tình, chính luận. Lúc trang trọng khi viết về những nhân vật bề trên, lúc xúc động nghẹ ngào khi viết về quê hương, người thân và những năm tháng gian khổ của cuộc đời, lúc lại gần gũi, hài hước, hóm hỉnh,  bỗ bã, suồng sã, thân mật, giọng điệu có lúc tưng tửng, tếu táo nhưng vẫn rất hợp lý mỗi khi kể, viết về các nhân vật bạn bè thân thiết. Vì có thời gian tiếp xúc và làm việc cùng các nhân vật, là cháu, là em, là bạn thân thiết với họ nên mới có những câu chuyện, những kỷ niệm chỉ tác giả mới biết, nghe, thấy, có nhiều tình cảm, sự gắn bó và thân mật nên ông mới có một giọng văn riêng, các xưng hô riêng không phải ai cũng làm được. Ông viết giọng văn thân tình, gần gũi, đôi khi dám xưng hô là ông, tôi, thằng, lão, mày, tao… mà vẫn được chấp nhận, qua đó càng làm cho câu chuyện trở nên thú vị, hấp dẫn.

Khi viết những dòng hồi ức về quê hương, gia đình, bố mẹ, về bản thân, anh em bạn bè, tác giả lại điểm thêm vào đó những câu thơ, đoạn thơ, bài thơ hay bài hát do mình sáng tác. Điều đó càng tăng thêm sự xúc động trong lòng người đọc, càng cho thấy sự đa tài và tâm hồn yêu quê, dạt dào cảm xúc của tác giả. Và thêm nữa, trong cuốn sách, ở mỗi bài viết, có tất cả 800 bức ảnh tư liệu quý thuyết phục với độc giả về những nhân vật có thật, những câu chuyện có thật và mốt quan hệ có thật của tác giả với các nhân vật. Qua đó lại càng có sự cộng hưởng, bồi đắp cảm xúc và tình cảm của người đọc. Bài viết vì thế lại càng sâu hơn, xúc động và hấp dẫn, đong đầy cảm xúc hơn. Người đọc cũng vì thế mà yêu quý và khâm phục tác giả nhiều hơn.

Đọc “Hồi ức Thế Hùng” người đọc như thấy được một cách rõ nét một phong cách rất riêng, lối đi riêng và cách khai thác rất riêng bởi những góc cạnh của từng trang sách được ông miệt mài viết, cặm cụi tư duy hơn một năm trời đằng đẵng. Bởi thế Thế Hùng viết về các nhân vật bằng góc nhìn và lối đi riêng, độc đáo, rất riêng, khó trùng lặp với bất cứ một tác giả nào, không giống với lối viết thông thường đi từ tên tuổi, quê quán, sự nghiệp, quá trình sáng tác hay phong cách, những thành tựu nổi bật… không giống những tác giả khác viết về chân dung nhân vật. Ông khai thác họ ở những điểm hấp dẫn nhất, ấn tượng nhất mà chỉ ở ông mới viết được. Đó là những câu chuyện có thật, những mối quan hệ có thật, rất hiểu, rất rõ về các nhân vật. Vì thế cách viết của ông cũng độc đáo, thân mật nhưng vẫn không làm giảm đi sức hấp dẫn của nhân vật, mà ngược lại còn làm cho các nhân vật trở nên gần gũi, đời thường nhưng vẫn không kém phần chói sáng, lớn lao. Điều đó không phải ai cũng làm được.

Ông không viết chân dung nhân vật theo tuần tự như những người khác đã viết, mà ông viết về họ ở những lát cắt, những kí ức, những câu chuyện đáng nhớ nhất, những điểm thú vị nhất, nổi bật nhất, thể hiện được tài năng, cuộc đời, số phận, dấu ấn ở mỗi nhân vật đó, mà vẫn làm bật lên phong cách riêng của họ. Phong cách viết của ông rõ ràng, mạch lạc như chính con người ông vậy. Thế Hùng viết về các nhân vật bằng góc nhìn và cảm nhận của một người có chiều sâu trong suy nghĩ và nhận thức, bằng sự hiểu biết, tài hoa, phong phú trên nhiều lĩnh vực nên mỗi bài viết hàm chứa nhiều lượng kiến thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau như triết học, mỹ học, hội họa, âm nhạc, thơ ca, báo chí, …Vì vậy luôn hấp dẫn, thú vị và lôi cuốn người đọc. Cách mở đầu mỗi bài viết, mỗi câu chuyện cũng rất độc đáo, bất ngờ, thú vị, không bài nào giống bài nào, mỗi bài một cách, mỗi bài một vẻ thu hút riêng, mang lại những khám phá bất ngờ riêng. Bài nào cũng đáng đọc, làm người đọc hứng thú muốn khám phá, muốn tìm hiểu ngay. Sự háo hức đón chờ của bạn đọc mỗi ngày trên mạng là một minh chứng tiêu biểu cho điều đó.

Cái lạ cái khác biệt trong hồi ký được đặt tên “Hồi ức Thế Hùng” là những bài viết về các nhân vật lịch sử, những nhân vật chính nhân mà Thế Hùng riêng có với tình cảm, tình yêu lớn lao, sự tôn vinh của ông dành cho các nhân vật:

Với các bậc tiền bối: Ông luôn dành một tình cảm yêu quý, trân trọng, kính trọng và biết ơn. Ông nghĩa tình trước sau với họ như Văn Cao, Hoàng Cầm, Nguyễn Đình Thi, Phùng Quán…

Với các bạn bè thân thiết: Mỗi bài viết ông đều thể hiện một tình cảm, tình yêu vô bờ, những mỗi người ông đều dành một cách thẻ hiện riêng. Thế Hùng luôn yêu bạn và tôn vinh bạn: Dương Trung Quốc là người ông quý nhất; Minh Chuyên là người ông nể, trọng, phục nhất; Trần Tiến là người ông yêu nhất, trăn trở nhất; Thế Khoa là người ông thương nhất, lo nhất; Nguyễn Cường là người ông tự hào nhất...

Với những người bạn, người em: Ông đều yêu mến, phát hiện và tìm ra được những điểm giá trị nhất trong con người, cuộc sống, sự nghiệp của họ để ghi nhận, tôn vinh.

Đọc và cảm nhân “ Hồi ức Thế Hùng” người đọc đã thấy, đã cảm nhận, đã được thụ hưởng những giá trị về văn hóa, lịch sử, hội họa, triết học, mỹ học từ các bài viết ở “ Hồi ức Thế Hùng” hơn nữa người đọc được tiếp cận và cảm thụ nhiều lượng kiến thức khác nhau ở nhiều lĩnh vực khác nhau, đầy ăm ắp về thơ,ca nhạc họa, mỹ học, triết học, văn học, sử học, phê bình văn học, mỹ thuật… Cuốn sách không chỉ là một nguồn tư liệu hiếm hoi mà còn mang nhiều  giá trị như chính con người tác giả: đa tài, đa tình, hào hoa, trí tuệ, lịch làm, hết lòng vì nghệ thuật và cuộc đời…

Tác giả Thế Hùng từng tâm sự rằng mình không biết viết văn, không biết các thao tác hành văn và diễn đạt hoặc phạm các lỗi chính tả nhưng qua cuốn hồi ức ông lại trở thành một nhà văn thực thụ bởi chính những giá trị mà cuốn sách mang lại.

“Hồi ức Thế Hùng” là một cuốn sách hay, có giá trị và rất đáng trân trọng./.