Nhận diện môi trường đầu tư công: Góc nhìn từ các gói thầu tỷ lệ tiết kiệm dưới 1% tại xã Nguyệt Đức

Mới đây, dư luận không khỏi “giật mình” bởi thông tin một số gói thầu do UBND xã Nguyệt Đức tổ chức mời thầu lại có một “kịch bản” hết sức “lạ lùng”. Đó là “điệp khúc” chỉ có một nhà thầu “quen mặt” tham dự và trúng thầu cứ lặp đi lặp lại, khiến dư luận không khỏi hoài nghi về tính minh bạch tại các cuộc đấu thầu này. Đáng chú ý, một số nhà thầu từng tham gia cũng khẳng định rằng, những hoài nghi của dư luận là hoàn toàn có cơ sở, bởi nhà thầu “thân hữu” này thường trúng thầu rất sát giá với mức tiết kiệm siêu thấp…

UBND xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc – đơn vị chủ đầu tư các dự án đang có dấu hiệu bất thường.

Chỉ trong thời gian ngắn từ tháng 03/2021 đến tháng 10/2021, chưa đến nửa năm Công ty TNHH HDC Vĩnh Phúc (Công ty HDC) liên tiếp trúng các gói thầu do UBND xã Nguyệt Đức làm chủ đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, trong hồ sơ dự thầu (HSDT) của công ty đang có dấu hiệu bất thường. Năng lực nhà thầu liệu có đảm bảo được hay không, khi các dự án đang có dấu hiệu chậm tiến độ, cán bộ và công nhân thuê khoán lại người địa phương…

Công ty TNHH HDC Vĩnh Phúc có địa chỉ tại thôn Phố Lồ, xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc là nhà thầu “thân hữu” của UBND xã Nguyệt Đức khi trúng liên tiếp 06 dự án và có tỉ lệ tiết kiệm thầu rất thấp.

Gói thầu “khủng”, giảm giá “hạt tiêu”

Ngày 30/03/2021, ông Tạ Hồng Thắng – Chủ tịch UBND xã Nguyệt Đức ký quyết định số 268/QĐ-UBND về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Nhà ăn, nhà nghỉ bán trú trường Tiểu học xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, giá trúng thầu 9.760.000.000 vnđ (tiết kiệm 35 triệu đồng), thi công trọn gói trong 300 ngày.

Tiếp theo ngày 11/05/2021, ông Thắng tiếp tục ký quyết định số 403/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Nhà rèn luyện thể chất trường THCS Nguyệt Đức, xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, giá trúng thầu 5.100.000.000 vnđ (tiết kiệm 38 triệu đồng), thi công trọn gói trong 300 ngày.

Quyết định số 614/QĐ-UBND và quyết định số 671/QĐ-UBND do ông Tạ Hồng Thắng – Chủ tịch UBND xã Nguyệt Đức ký phê duyệt cho công ty HDC trúng thầu, đến nay dự án sắp đến hạn bàn giao công trình.

Hơn nữa, ngày 9/8/2021, ông Thắng ký Quyết định số 614/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Cải tạo, nâng cấp các tuyến đường giao thông đô thị Đinh xá 1, Đinh Xá 2, Đinh Xá 3 xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc, giá trúng thầu 7.955.000.000 vnđ (tiết kiệm 14 triệu đồng), thi công trọn gói trong 260 ngày.

Chưa dừng lại ở đó, ngày 30/08/2021, ông Thắng – ký quyết định số 671/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Cải tạo, nâng cấp các tuyến đường giao thông đô thị Đinh Xá 4, Đinh Xá 5 xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, giá trúng thầu 5.600.000.000 (tiết kiệm 6 triệu đồng), thi công trọn gói trong 260 ngày.

Dự án: Nhà rèn luyện thể thao xã Nguyệt Đức và Nhà rèn luyện thể chất trường THCS Nguyệt Đức sắp đến hạn bàn giao dự án nhưng vẫn đang ngổn ngang liệu có kịp tiến độ dự án hay không?

Và vẫn kịch bản cũ ngày 22/09/2021, ông Thắng – ký quyết định số 753/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Nhà rèn luyện thể thao xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, giá trúng thầu 7.031.000.000 vnđ (tiết kiệm 8 triệu đồng), thi công trọn gói trong 300 ngày.

Gần đây nhất là ngày 20/10/2021, ông Thắng – ký quyết định số 811/QĐ-UBND phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu dự án: Xây dựng mới nhà điều hành, các phòng học bộ môn; Cải tạo, nâng cấp sân vườn, các hạng mục phụ trợ và cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 2 tầng 04 phòng học trường tiểu học xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc, giá trúng thầu 12.346.000.000 vnđ, thi công trọn gói trong 400 ngày. Mặc dù gói thầu có giá trị hơn chục tỷ đồng, nhưng tỷ lệ giảm giá, tiết kiệm ngân sách nhà nước qua đấu thầu chỉ vỏn vẹn có 09 triệu đồng, một mức tiết kiệm siêu thấp (~0.08%).

Dự án: Xây dựng mới nhà điều hành, các phòng học bộ môn; Cải tạo, nâng cấp sân vườn, các hạng mục phụ trợ và cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 2 tầng 04 phòng học trường tiểu học xã Nguyệt Đức tiết kiệm thầu vô cùng thấp ~ 0.08%

Để tìm hiểu rõ hơn vấn đề này, Phóng viên (PV) đã liên hệ làm việc với UBND xã Nguyệt Đức. Ông Thắng – Chủ tịch UBND xã cho biết: “Tôi sẽ trả lời bằng văn bản”. Thế nhưng, đến nay đã hơn một tuần trôi qua PV chưa hề nhận được bất cứ sự phản hồi, cũng như văn bản nào từ phía chính quyền xã.

Công trình có đảm bảo chất lượng?

Theo khảo sát của PV tại dự án: Xây dựng mới nhà điều hành, các phòng học bộ môn; Cải tạo, nâng cấp sân vườn, các hạng mục phụ trợ và cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 2 tầng 04 phòng học trường tiểu học xã Nguyệt Đức xảy ra nhiều tồn tại trong quá trình đấu thầu và thi công.

Dự án: Xây dựng mới nhà điều hành, các phòng học bộ môn; Cải tạo, nâng cấp sân vườn, các hạng mục phụ trợ và cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 2 tầng 04 phòng học trường tiểu học xã Nguyệt Đức, không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật có liên quan trong việc thi công xây dựng và chất lượng thi công không được đảm bảo.

Cụ thể, đối với hồ sơ dự thầu của Công ty HDC có dấu hiệu cung cấp tài liệu dự thầu không đúng sự thật, những nhân sự thi công trực tiếp là một tổ thợ được thuê khoán bên ngoài, không có đủ năng lực chuyên môn, không ký hợp đồng lao động với nhà thầu. Những nhân sự này không có tên trong danh sách nhân sự mà Công ty HDC đã kê khai để tham gia đấu thầu.

Trao đổi với PV, anh Tính người được thuê khoán lại dự án cho biết: “Tôi nhận khoán lại dự án cho công ty Khánh Anh, tổ thợ này là của tôi. Giám sát công trình vừa đi đâu rồi không có mặt tại đây”?

Ghi nhận tại công trường, Công ty HDC đã không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật có liên quan trong việc thi công xây dựng và chất lượng thi công không được đảm bảo. Các biện pháp an toàn lao động, phòng cháy chữa cháy, vệ sinh môi trường không được nhà thầu này thực hiện đầy đủ.

Bên cạnh đó, công trường thi công có dấu hiệu cắt xén một số hạng mục như biển bảng dự án, biển bảng an toàn lao động. Ngoài ra, đơn vị giám sát và chỉ huy trưởng tại công trường thường xuyên vắng mặt.

Thiết nghĩ, mục tiêu của việc đấu thầu là tìm được nhà thầu thỏa mãn các yêu cầu về kỹ thuật, chất lượng với chi phí thấp nhất, mang lại lợi ích cho chủ đầu tư cũng như tiết kiệm tối đa ngân sách cho Nhà nước.

Thế nhưng nhiều năm qua, hàng trăm nghìn tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách nhà nước và các nguồn vốn khác đã được huy động để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện phát triển kinh tế xã hội… lại đang bộc lộ nhiều điểm bất thường khi nhiều gói thầu thường xuyên có mức tiết kiệm nguồn vốn đầu tư “siêu thấp”, thậm chí là không đáng kể, hay có chăng cũng chỉ mang tính tượng trưng gây thất thoát lớn cho Nhà nước. Dư luận băn khoăn cho rằng, tại sao một “kịch bản” thầu có thể liên tục được lặp đi lặp lại? Có hay không việc “bao thầu” của công ty HDC Vĩnh Phúc khi tỉ lệ tiết thầu lại vô cùng thấp đến như vậy? Và Công ty có đáp ứng đủ năng lực để thực hiện các gói thầu này hay không?

Thủy Tiên