Cùng với sự phát triển cũng như yêu cầu trong thời kỳ mới, Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau cũng từng bước tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị phục vụ công tác quản lý, giảng dạy và học tập.
Vì thế, quản lý và nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu là vô cùng quan trọng trong điều kiện hiện nay tại Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau.
Thực trạng công tác quản lý đấu thầu trong những năm qua tại Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau: Công tác lập và phê duyệt kế hoạch đấu thầu
Công tác lập và phê duyệt kế hoạch đấu thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau hiện nay có đầy đủ căn cứ, đấu thầu tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành.
Về việc phân chia gói thầu, số lượng gói thầu được chia trong các dự án tương đối lớn, các gói thầu tư vấn (nói chung) áp dụng hình thức chỉ định thầu vẫn chiếm tỷ lệ không nhỏ, hình thức đấu thầu rộng rãi được áp dụng chủ yếu với các gói có yêu cầu cao về kỹ thuật có tính đặc thù của Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau mà chỉ có nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu.
Các gói thầu đã được xác định chính xác khối lượng công việc và được áp dụng hình thức hợp đồng trọn gói. Đối với các gói thầu không thể xác định chính xác khối lượng công việc được áp dụng hình thức hợp đồng theo đơn giá điều chỉnh. Thời gian thẩm định và trình duyệt kết quả đấu thầu khá nhanh.
Về hình thức lựa chọn nhà đấu thầu
Giai đoạn 2018 - 2022, Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau đang sử dụng ba hình thức đấu thầu là đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh và chỉ định thầu.
Đối với đấu thầu rộng rãi và chào hàng cạnh tranh, các gói thầu tại Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau đều được đăng tải thông tin và kết quả trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Một số gói thầu được áp dụng hình thức đấu thầu qua mạng.
Đối với các gói thầu sử dụng hình thức đấu thầu là chỉ định thầu, đây là gói thầu có giá trị nằm trong hạn mức chỉ định thầu quy định tại Điều 54, Nghị định 63/NĐ-CP. Thông tin kết quả lựa chọn nhà thầu của các gói thầu được Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau đăng tải đầy đủ trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.
Phương pháp lập và đánh giá hồ sơ mời thầu
Các gói thầu được tổ chức đấu thầu tại Sở GD&ĐT tỉnh Cà Mau chủ yếu là các gói thầu tuyển chọn nhà thầu cung cấp thiết bị giáo dục, nhà thầu tư vấn thiết kế, nhà thầu về tư vấn giảng dạy, nhà thầu về mua sắm thiết bị giảng dạy... Việc lập hồ sơ mời thầu đã thực hiện theo quyết định phê duyệt dự án, tuân thủ theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt và các quy định, chính sách của Nhà nước.
Đơn vị đã xây dựng thang bảng điểm và tiêu chí đánh giá trong hồ sơ mời thầu để làm căn cứ đánh giá hồ sơ dự thầu. Hồ sơ dự thầu được đánh giá ở các mặt từ kinh nghiệm và nhân sự của nhà thầu, phương pháp luận thi công và giá đề xuất thực hiện gói thầu.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện gói thầu, Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau cần sát sao trong việc kiểm tra các điều kiện đã được đưa ra trong hồ sơ dự thầu. Đảm bảo nhà thầu thực hiện đúng theo cam kết trong hồ sơ dự thầu.
 |
| Các em học sinh Trường THCS Tân Lợi, huyện Thới Bình háo hức trở lại trường ngày đầu năm học. (Ảnh chụp sáng ngày 30/01/2023). |
Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu tại Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau
Nhìn chung, hiện nay công tác đấu thầu dự án đầu tư xây dựng, cung cấp hàng hóa và dịch vụ tại Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau đang thực hiện đúng theo quy định của Nhà nước. Quá trình mời thầu diễn ra nghiêm túc, đảm bảo yêu cầu minh bạch, công khai trong quá trình phát hành hồ sơ. Việc lựa chọn nhà thầu đảm bảo chính xác, khách quan, đúng quy định ban hành.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện tổ chức đấu thầu, Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau còn gặp phải một số khó khăn vướng mắc về nhân sự, về kỹ thuật thông báo thông tin mời thầu, chất lượng lập hồ sơ mời thầu, hiệu quả công tác chấm thầu, kiểm tra, giám sát,…
Một là, nâng cao chất lượng đội ngũ quản lý liên quan đến công tác đấu thầu.
Nâng cao năng lực của chuyên gia xét thầu, chuyên nghiệp hóa hoạt động đấu thầu là một trong những nội dung quan trọng đáp ứng quá trình chuẩn hóa cán bộ. Bởi trong quá trình lập hồ sơ mời thầu rất cần kinh nghiệm của cán bộ thẩm định. Từ đó sẽ một phần nâng cao hiệu quả công tác chấm thầu, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về đấu thầu của Nhà nước.
Hai là, nâng cao hiệu quả công tác chấm thầu, chấp hành nghiêm chỉnh các quy định về đấu thầu của Nhà nước.
Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau phải chi tiết các tiêu chuẩn đánh giá hồ sơ dự toán trong hồ sơ mời thầu đến mức cụ thể bao gồm tiêu chí đánh giá, nội dung các tiêu chí, tỉ trọng của từng nội dung. Các tiêu chí không được đưa ra một cách hời hợt, không chú trọng dẫn tới khúc mắc khó hiểu cho nhà thầu.
Mặt khác, các tiêu chuẩn, yêu cầu kỹ thuật đưa ra trong hồ sơ mời thầu phải đảm bảo được xây dựng rõ ràng, chi tiết để chủ đầu tư có khả năng lựa chọn được các loại vật tư vật liệu, thiết bị đạt tiêu chuẩn kỹ thuật như hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt nhưng lại không được có tính chất hạn chế nhà thầu.
Đặc biệt khi có Chỉ thị số 47/CT-TTg 2017 ngày 27.12.2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn ngân sách nhà nước, không cho phép bên mời thầu yêu cầu nhân sự thực hiện gói thầu phải được đóng bảo hiểm xã hội, phải là nhân sự đang ký hợp đồng với nhà thầu, thiết bị thi công phải thuộc sở hữu của nhà thầu mà không được đi thuê, đã thực hiện hợp đồng tương tự trên một địa bàn cụ thể,... hoặc quy định năng lực, kinh nghiệm của nhà thầu cao hơn mức yêu cầu của gói thầu…
Nội dung trên của Chỉ thị đã khiến nhiều nhà thầu yếu kém, không đủ năng lực, chây ì nợ tiền bảo hiểm tham gia dự thầu mà khi bị chủ đầu tư đánh giá là không đủ điều kiện thì sẽ yêu cầu làm rõ, hoặc khiếu kiện.
 |
| Trung tâm giáo dục thường xuyên Tỉnh Cà Mau |
Ba là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các nhà thầu tham gia đấu thầu.
Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau cần tổ chức quản lý chặt chẽ việc thực hiện hợp đồng của các nhà thầu, không được để cho tình trạng chi phí phát sinh hay tiến độ công việc bị kéo dài, hoặc chất lượng công trình bị giảm sút so với thiết kế. Đặc biệt đây là những dự án sử dụng chủ yếu là vốn ngân sách nhà nước, các dự án phục vụ cho chính giáo dục và đào tạo, chất lượng các khoản đầu tư ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn của cán bộ, giáo viên, học sinh.
Bốn là, nâng cao chất lượng công tác thẩm định và trách nhiệm của cán bộ thẩm định kết quả đấu thầu.
Mặc dù đấu thầu rộng rãi có nhiều ưu điểm đối với Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau trong quá trình thực hiện gói thầu nhưng trong một số trường hợp đặc biệt gói thầu của Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau là những công trình, hạng mục giáo dục, công việc đặc biệt quan trọng và có cả sự phức tạp trong khâu thực thi. Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau cần mạnh dạn nghiên cứu để trình người quyết định đầu tư vận dụng các quy định của pháp luật sử dụng hình thức lựa chọn nhà thầu hợp lý hơn, đó là hình thức đấu thầu hạn chế hoặc chỉ định thầu. Đây là hình thức mà Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau có thể tiết kiệm được thời gian trong việc tiếp nhận, xem xét đánh giá các hồ sơ dự thầu, hồ sơ sơ tuyển để đảm bảo cho dự án được thực hiện đúng tiến độ, tiết kiệm được thời gian.
Năm là, áp dụng hình thức đấu thầu qua mạng đối với tất cả các gói thầu của Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau.
 |
Mặc dù Nhà nước đã có hướng dẫn cụ thể, khuyến khích và đưa ra lộ trình đối với các chủ đầu tư, ban quản lý dự án phải áp dụng hoàn toàn hình thức đấu thầu qua mạng đối với các gói thầu trong tương lai.
Các cán bộ của Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau đang công tác trong lĩnh vực liên quan về đấu thầu đều thấy rõ hiệu quả to lớn của hình thức mời thầu qua mạng như: tăng cường tính khách quan, minh bạch và không hạn chế số lượng nhà thầu tham dự mỗi gói thầu do việc thông báo mời thầu được công khai đến tất cả các nhà thầu trên toàn quốc; tăng cường tính chính xác và đúng đắn, giảm thiểu mọi hình thức tiêu cực trong đấu thầu do việc đánh giá hồ sơ dự thầu và quyết định lựa chọn nhà thầu được giám sát khách quan của tất cả các nhà thầu trên hệ thống và các cán bộ phụ trách mạng đấu thầu quốc gia; giảm tải áp lực lưu trữ hồ sơ dự thầu theo thời gian của tất cả các nhà thầu tham dự gói thầu vì tất cả hồ sơ dự thầu được lưu trữ vĩnh viễn trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, chủ đầu tư chỉ lưu trữ một bộ hồ sơ của nhà thầu trúng thầu; tránh gây thất lạc và sai sót trong việc bảo quản, lưu trữ hồ sơ, đảm bảo chất lượng cho quá trình thanh tra, kiểm toán tại đơn vị.
Tổ chức công tác đấu thầu là công việc hết sức quan trọng, quyết định đến việc chọn ra được một nhà thầu có trình độ, có chuyên môn tốt nhất mà chi phí bỏ ra là thấp nhất. Tại Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau hiện nay, công tác tổ chức đấu thầu có một số ưu điểm là thời gian lập và phê duyệt kế hoạch đấu thầu khá nhanh, linh hoạt,… Tuy nhiên, hình thức và phương thức lựa chọn nhà thầu còn hạn chế. Cần phát triển hơn nữa hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh để đảm bảo tính công khai, minh bạch và khách quan trong đấu thầu.
Bên cạnh đó, căn cứ vào các quy định của pháp luật về đấu thầu, việc linh hoạt trong phương án tiến hành lựa chọn nhà thầu căn cứ vào tiến độ cụ thể của từng dự án cũng góp phần giúp Sở GD&ĐT Tỉnh Cà Mau tăng hiệu quả trong quản lý vốn đầu tư công và quản lý, hoàn thành dự án đảm bảo chất lượng, tiến độ đã được phê duyệt.
