Thị trường bán dẫn có thể mang lại doanh thu 1.000 tỷ USD vào năm 2030

Mới đây, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Đại học Bách khoa Hà Nội đã tổ chức Hội thảo “Định hướng nghiên cứu khoa học công nghệ và phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp vi mạch bán dẫn Việt Nam”.

Chip bán dẫn như những “hạt gạo”, nó là chìa khóa cho công nghệ số trong tương lai

Tại hội thảo, các chuyên gia đã cùng thống nhất với nhận định, hiện nay, tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế đều được vận hành dựa trên những con chip nhỏ từ điện toán, viễn thông, ngân hàng, bảo mật cho đến vận tải, sản xuất, giải trí...

Những tiến bộ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (BigData) và viễn thông 5G, siêu máy tính, xe tự lái... cũng đều dựa vào sự phát triển đang ngày càng mạnh mẽ của ngành công nghiệp bán dẫn.

Là huyết mạch của nền kinh tế số thì ngành bán dẫn có vai trò chủ chốt, quan trọng đồng thời là tiêu điểm, thu hút được nhiều ngành công nghiệp trên thế giới. Theo như dự báo thì ngành này có thể mang đến mức doanh thu hơn 620 tỷ USD vào năm 2024 và tăng mạnh lên 1000 tỷ USD vào năm 2030 (Gartner). Và ngành này cũng được xem là phần cốt lõi trong cuộc cạnh tranh công nghệ giữa các cường quốc trong thế kỷ 21. 

Chia sẻ về điều này, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ - ông Huỳnh Thành đạt ví những con chip bán dẫn nói riêng và ngành bán dẫn nói chung như những hạt gạo bởi vì nó nuôi sống toàn bộ các lĩnh vực khác nhau ở trong kỷ nguyên công nghệ đồng thời là chìa khóa cho các công nghệ số trong tương lai.

Ngành công nghiệp bán dẫn đang có vai trò ngày càng quan trọng đối với nền kinh tế trên toàn cầu, với quy mô của thị trường toàn cầu đạt mức trên 520 tỷ USD trong năm 2023 và vẫn tiếp tục có sự tăng trưởng nhanh. Trong thời gian hơn 30 năm qua, chuỗi giá trị của ngành công nghiệp bán dẫn đã được định hình cũng như có hàng rào gia nhập cao, rất khó để cho các quốc gia đang phát triển có thể tham gia.

Tuy nhiên thì theo Bộ trưởng, với sự tái định vị chuỗi giá trị ngành bán dẫn sau dịch COVID-19 cùng với sự cạnh tranh công nghệ giữa các nền kinh tế lớn, Việt Nam được đánh giá là quốc gia có nhiều cơ hội cùng các yếu tố cần thiết để phát triển hệ sinh thái ngành công nghiệp bán dẫn, có tiềm năng nâng cao vị trí trong chuỗi cung ứng bán dẫn trên toàn cầu.

Trong thời gian qua, hành lang pháp lý nhằm tạo điều kiện cho việc ưu tiên thu hút đầu tư cũng như phát triển bán dẫn đã được quan tâm xây dựng. Theo đó thì Luật Đầu tư và Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp đã bổ sung các ưu đãi đặc biệt cho các dự án công nghệ cao, quy mô lớn và giá trị gia tăng cao, trong đó bao gồm các dự án sản xuất bán dẫn.

Bộ trưởng cũng cho biết thêm, chiến lược phát triển Khoa học công nghệ cũng như Đổi mới sáng tạo đến năm 2030 đã xác định được công nghệ sản xuất chip vi điều khiển, linh kiện bán dẫn là một trong những công nghệ lõi được định hướng phát triển trong thập kỷ tới.

Sự dịch chuyển của chuỗi cung ứng ngành vi mạch bán dẫn có cơ hội gì?

Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã và đang ngày càng thu hút được nhiều các tập đoàn lớn trong ngành vi mạch bán dẫn đến từ Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hà Lan... với khoảng trên 40 công ty. Cùng với đó, có nhiều công ty trong nước cũng đã gia nhập vào thị trường thị trường như Viettel, FPT, VNChip...

Đại diện Viettel cho biết, trong bối cảnh xu hướng của chuỗi giá trị bán dẫn đang dần dịch chuyển sang các nước Đông Nam Á, Việt Nam được đánh giá là có đầy đủ điều kiện và là yếu tố cần thiết để phát triển công nghệ bán dẫn, từ hệ thống chính trị ổn định, vị trí địa lý thuận lợi, nguồn nguyên liệu phong phú đến từ nguồn nhân lực trong lĩnh vực kỹ thuật công nghệ dồi dào và cơ sở hạ tầng số đang ngày càng phát triển.

Một số chuyên gia đưa ra dự báo quy mô ngành bán dẫn ở Việt Nam đến năm 2030 ước đạt mức 20-30 tỷ USD tuy nhiên chỉ mới có hai doanh nghiệp nội là FPT và Viettel tham gia vào thị trường này ở công đoạn đầu tiên, trên tổng số hơn 50 công ty trong ngành. 

Còn về sản xuất, Việt Nam đã có nhà máy đóng gói cũng như kiểm thử của một số tập đoàn lớn như là Intel hay Amkor, tuy nhiên chưa có bất kỳ cơ sở chế tạo nào.

Thông tin thêm về chuỗi giá trị toàn cầu ngành vi mạch bán dẫn cũng như khả năng tham gia của Việt Nam, Ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM nêu thực tế, Việt Nam có khoảng 50 doanh nghiệp làm về dịch vụ thiết kế vi mạch, trong đó phần lớn là doanh nghiệp FDI với lực lượng lao động ước mức gần 5.000 kỹ sư. Phần lớn đó là doanh nghiệp đặt ở TP.HCM.

Ở trong lĩnh vực đóng gói vi mạch, sau Intel, Amkor và Hana Micron cũng đã xây dựng nhà máy ở Việt Nam. Cùng với đó là các doanh nghiệp quan trọng nằm trong chuỗi cung ứng của các doanh nghiệp đóng gói như là  Besi bắt đầu dịch chuyển vào thị trường Việt Nam.

Từ các cứ liệu trên, Trưởng ban Quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM - ông Nguyễn Anh Thi cho biết, Việt Nam có tiềm năng tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu ngành vi mạch bán dẫn trong các công đoạn thiết kế cũng như đóng gói.

Như thế, vấn dề mang tính chiến lược đặt ra đối với Việt Nam là làm như thế nào Việt Nam có thể tận dụng được sự dịch chuyển của chuỗi cung ứng toàn cầu ngành vi mạch bán dẫn đang diễn ra một cách mạnh mẽ, khai thác hiệu quả các tiềm năng cũng như thế mạnh của mình để có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu của ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn - đây là một ngành công nghiệp có tính chiến lược cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước./.