Ứng dụng công nghệ là yêu cầu tất yếu giúp doanh nghiệp đồ uống phát triển bền vững

Doanh nghiệp đồ uống và hướng đi phù hợp trong bối cảnh mới

Với chủ đề “Sản xuất thông minh – Vị ngon lành mạnh; Tiết kiệm năng lượng – Bảo vệ môi trường”, các doanh nghiệp đồ uống trong và ngoài nước đã chia sẻ thông tin về xu hướng cũng như quá trình đổi mới công nghệ sản xuất tại “Hội thảo phát triển công nghiệp đồ uống” ngày 26/4.

Theo PGS, TS Nguyễn Văn Việt - Chủ tịch Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA), ngành đồ uống với các ngành hàng chủ yếu là rượu, bia và nước giải khát đang đứng trước các xu thế mới sau khi người tiêu dùng trải qua đại dịch COVID-19. Ngành hàng này đã có sự chuyển mình mạnh mẽ trong điều kiện “bình thường mới”, trước những đòi hỏi khắt khe hơn từ người tiêu dùng, từ nhu cầu thị trường và từ các yêu cầu về bảo vệ môi trường hướng tới phát triển bền vững.

Để có thể trụ vững trên thị trường, doanh nghiệp cần tối ưu hóa các chi phí để hướng tới việc cải cách mạnh mẽ quy trình sản xuất, mạnh dạn đầu tư vào các hệ thống mới, tiên tiến, hiện đại với quy trình giám sát chặt chẽ.

Làm sao để có được những công nghệ sản xuất tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường, đưa ra thị trường các sản phẩm được khách hàng tin dùng luôn là mục tiêu quan trọng cho doanh nghiệp.

“Việt Nam đã ban hành luật bảo vệ môi trường và yêu cầu về nghĩa vụ tái chế bao bì đối với ngành đồ uống. Vì vậy, xu hướng tìm kiếm và sử dụng các loại vật liệu thân thiện với môi trường, giảm thiểu rác thải nhựa và đẩy mạnh mô hình kinh tế tuần hoàn sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp mà còn góp phần bảo vệ môi trường; tạo dựng niềm tin với các cơ quan quản lý Nhà nước và người tiêu dùng”, ông Việt nói.

Bức tranh về ngành công nghiệp đồ uống

Bà Chu Thị Vân Anh – Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký VBA cho biết, thị trường Đồ uống toàn cầu, doanh thu dự kiến tăng từ 2.765 tỷ € năm 2024 lên 3.503 tỷ € năm 2028. Châu Á - Thái Bình Dương và Trung Đông/Châu Phi là những khu vực có tốc độ tăng trưởng tiêu thụ nước giải khát nhanh nhất.

Hiện nay, xu hướng tiêu dùng toàn cầu ưu tiên các sản phẩm có bao bì bền vững, thân thiện với môi trường, chú trọng các sản phẩm tốt cho sức khỏe, ít đường, không cồn và sử dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa sản xuất.

Tại Việt Nam, thị trường đồ uống được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng vượt trội trong 5 năm tới. Ngành đồ uống đóng góp gần 2% vào GDP, chiếm 5,6-6% tổng giá trị sản xuất ngành công nghiệp, đóng góp trên 60 nghìn tỷ đồng (gần 3%) vào tổng thu ngân sách nhà nước, thu hút đầu tư FDI và tạo hàng triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp trong chuỗi cung ứng.

Đây là ngành có nhiều tiềm năng tăng trưởng nhờ dân số đông, thu nhập tăng và văn hóa ẩm thực đa dạng. Ngành bia có sự tăng trưởng sau giai đoạn khó khăn, trong đó khu vực nông thôn có mức tăng trưởng tốt. Ngành nước giải khát cũng duy trì tăng trưởng tốt, tổng tiêu thụ đạt 4,658 tỷ lít, tăng 4,8% so với năm 2023. Ngành rượu gặp nhiều thách thức do sức mua giảm và cạnh tranh từ rượu lậu, rượu giả.

Năm 2024, bức tranh ngành đồ uống toàn cầu, trong đó có Trung Quốc, cho thấy sự dịch chuyển lớn sang các sản phẩm phục vụ sức khỏe. Tổng sản lượng đồ uống đạt 188 triệu tấn, tăng 7,5% so với cùng kỳ, trong đó các nhóm đồ uống hỗ trợ dinh dưỡng như nước khoáng, đồ uống trà giàu hoạt chất sinh học và đồ uống chuyên biệt chiếm tỷ trọng ngày càng cao.

Đồ uống trà - vốn nổi tiếng với lợi ích chống oxy hóa, tăng cường miễn dịch và hỗ trợ chuyển hóa - tăng trưởng 10,5%. Đồ uống chuyên biệt cho thể thao, lao động trí óc và tăng cường thể lực ghi nhận mức tăng mạnh 18%. Nước uống đóng chai chiếm 48,5% thị phần, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nước sạch và an toàn, nhất là trong bối cảnh môi trường sống và thói quen dinh dưỡng thay đổi nhanh chóng.

Tuy nhiên, ngành đồ uống Trung Quốc cũng phải đối mặt với những thách thức nội tại: tỷ lệ nợ trên tài sản ở mức 52,2%, tồn kho tăng 4,47% và tỷ lệ doanh nghiệp thua lỗ lên tới 21,7%. Điều đó càng thôi thúc các doanh nghiệp phải đầu tư mạnh hơn vào phân khúc sản phẩm chức năng, lành mạnh và sản xuất bền vững để giữ vững niềm tin người tiêu dùng.

Tại Nhật Bản, sức khỏe đã trở thành ưu tiên hàng đầu của ngành đồ uống từ nhiều năm nay. Tổng doanh thu năm 2023 đạt 4,45 nghìn tỷ yên, tăng 7,0%, với các sản phẩm như trà thảo mộc (23,7% thị phần), nước khoáng thiên nhiên (20,8%) và nước uống thể thao (tăng trưởng 11,2%) đều được lựa chọn rộng rãi nhờ lợi ích sức khỏe vượt trội.

Các thương hiệu lớn như Coca Cola Nhật Bản, Suntory và Asahi đồng loạt giới thiệu các loại trà thảo dược không đường hoặc chỉ sử dụng Erythritol (chất tạo ngọt an toàn) thay thế đường tinh luyện, phù hợp với nhu cầu tiêu dùng kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ bệnh mãn tính.

Bên cạnh lựa chọn sản phẩm, các sáng kiến sử dụng bao bì thân thiện môi trường như chai PET dễ tái chế chiếm 79% thị trường, cho thấy sự gắn kết giữa mục tiêu bảo vệ sức khỏe cộng đồng và giảm thiểu tác động sinh thái.

Áp dụng công nghệ mới nâng cao sản xuất, bảo vệ sức khỏe người dùng

Một trong những trọng tâm của hội thảo là nhấn mạnh vai trò của công nghệ tái chế nhựa PET cấp thực phẩm - hướng đi không thể thiếu để bảo vệ sức khỏe từ nguồn nguyên liệu.

Một nội dung trọng tâm khác được nêu bật tại hội thảo là vai trò then chốt của công nghệ tái chế nhựa PET cấp thực phẩm trong xây dựng chuỗi sản xuất an toàn. Aceretech, doanh nghiệp dẫn đầu trong công nghệ tái chế tại Trung Quốc, đã giới thiệu hệ thống tái chế chai PET đạt chuẩn thực phẩm, được chứng nhận bởi FDA Hoa Kỳ.

Thông qua công nghệ khử độc chân không VacuPure, kết hợp máy đùn trục vít đôi đồng chiều và hệ thống poly ngưng tụ ở trạng thái rắn (SSP), Aceretech loại bỏ hoàn toàn các chất ô nhiễm tồn dư trong PET tái chế, đảm bảo an toàn tuyệt đối khi tiếp xúc với thực phẩm, kể cả trong môi trường tiệt trùng và đông lạnh. Đây là bước tiến quan trọng nhằm giảm sự phụ thuộc vào nhựa nguyên sinh, đồng thời góp phần xây dựng nền sản xuất tiêu dùng tuần hoàn, thân thiện sức khỏe.

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch VBA nhấn mạnh: "Ngành đồ uống đang phải chuyển mình mạnh mẽ trước những đòi hỏi mới về sức khỏe và bảo vệ môi trường. Đổi mới công nghệ, tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải tiến vật liệu bao bì và phát triển sản phẩm lành mạnh không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu tất yếu để doanh nghiệp tồn tại và phát triển bền vững."

"Ngành đồ uống đã và đang có sự chuyển mình mạnh mẽ trong điều kiện 'bình thường mới', trước những đòi hỏi khắt khe hơn từ người tiêu dùng, từ nhu cầu thị trường và từ các yêu cầu về bảo vệ môi trường hướng tới phát triển bền vững. Các doanh nghiệp cần đổi mới công nghệ, tối ưu hóa quy trình sản xuất, cải tiến bao bì thân thiện với môi trường để nâng cao năng lực cạnh tranh".

Ông cũng cho rằng, cùng với việc chấp hành nghiêm túc các quy định như nghĩa vụ tái chế EPR, Luật Bảo vệ môi trường, ngành đồ uống cần mạnh dạn đầu tư vào sản xuất tiết kiệm năng lượng, tận dụng năng lượng tái tạo và đẩy mạnh tái chế phụ phẩm để vừa giảm chi phí, vừa tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng.

Theo lãnh đạo VBA, việc mạnh dạn đầu tư vào các công nghệ sản xuất tiết kiệm năng lượng, tái chế phụ phẩm, sử dụng năng lượng tái tạo sẽ giúp ngành đồ uống Việt Nam không chỉ hội nhập nhanh hơn với xu thế quốc tế mà còn đảm bảo phát triển dài hạn trên nền tảng bền vững.

Cũng tại Hội thảo, theo Đại diện Công ty Youngsun Intelligent (Trung Quốc) chia sẻ, công ty đã hợp tác với các thương hiệu hàng đầu như Coca-Cola, Samsung… Với giải pháp toàn diện đóng gói chất lỏng, công nghệ đóng gói dịch vụ bảo trì và vận hành từ xa, công ty có thể thúc đẩy hợp tác với doanh nghiệp đồ uống trong việc đổi mới công nghệ sản xuất./.