Bùng nổ tăng trưởng trên thị trường Data Center và Cloud Việt Nam 

Trong quá trình định hình hạ tầng số thì hạ tầng viễn thông băng rộng, hạ tầng Internet kết nối vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud) và trung tâm dữ liệu (Data Center-DC) là những yếu tố hết sức quan trọng. Thị trường Việt Nam được nhận định sẽ có nhiều tiềm năng để phát triển DC và Cloud với tốc độ nhanh nhất tại ASEAN. Các chuyên gia dự đoán trong vài năm tới, thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam sẽ bùng nổ với quy mô lớn, dự kiến đến năm 2030 đạt 1,26 tỷ USD, trung bình tốc độ tăng trưởng kép gần 11%...

Theo Research and Markets, trong giai đoạn từ 2022-2028, thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam sẽ có những bước đột phá khi tốc độ CAGR đạt 10,68%, năm 2022 là 561 triệu USD sau đó sẽ tăng lên 1,037 tỷ USD vào năm 2028.

Mới đây, tại Hội nghị Data Center & Cloud Infrastructure Summit, Giám đốc Viettel IDC Hoàng Văn Ngọc đánh giá, trong năm 2024, tổng dung lượng thị trường trung tâm dữ liệu toàn cầu sẽ đạt khoảng 321 tỷ USD, còn tốc độ tăng trưởng bình quân đạt khoảng 7,3%. Trong đó, Châu Á - Thái Bình Dương (APAC) được đánh giá là khu vực tiềm năng nhất với tốc độ phát triển trung tâm dữ liệu vượt trội hơn hẳn so với những khu vực khác trên thế giới.

Dự kiến năm 2028, quy mô của APAC có trị khoảng 30 tỷ USD cùng tốc độ tăng trưởng kép đạt 18,9%. Khu vực này được đánh giá là một trong những thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất trên thế giới. Thậm chí sự phát triển còn diễn ra đồng đều ở cả hai thị trường sơ cấp và thứ cấp.  Đặc biệt, trong vài năm trở lại đây, thị trường đã chứng kiến sự dịch chuyển từ sơ cấp (các nước phát triển) sang các thị trường thứ cấp (các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam). Trong vài năm tới các chuyên gia dự báo những thị trường như Việt Nam, Philippines, Indonesia, Malaysia, Thái Lan đều có sự bùng nổ mạnh mẽ với trung tâm dữ liệu.

Theo ông Ngọc, Việt Nam đang là quốc gia có nhiều động lực để thị trường bất dữ liệu phát triển như: nguồn lao động dồi dào, chi phí xây dựng rẻ, hành lang pháp lý và sự hỗ trợ của Chính phủ đối với chương trình chuyển đổi số tích cực… Tuy nhiên, thị trường Việt Nam vẫn tồn tại một rào cản lớn khiến lĩnh vực trung tâm dữ liệu chưa bùng nổ như kỳ vọng là sự mất ổn định kết nối cáp quang biển và thiếu nguồn điện.

Thị trường trung tâm dữ liệu bùng nổ

Một số nghiên cứu dự báo cho thấy đến năm 2030 thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam sẽ giữ tốc độ tăng trưởng hai con số (khoảng 11-12%). Trong đó, bốn nhà cung cấp lớn uy tín trên thị trường bao gồm Viettel, VNPT, FPT, CMC, những nhà cung cấp này sẽ chiếm tỷ trọng 97% thị trường.

Riêng thị trường điện toán đám mây (Cloud), sau một thời gian phát triển mạnh mẽ thì đã chững lại trong giai đoạn 2022, 2023. Nguyên nhân chính là những doanh nghiệp, tổ chức sau khi thực hiện chuyển dữ liệu lên đám mây thì lại chuyển sang xu hướng tối ưu chi phí mà đó lại là xu hướng trước mắt. Dự đoán đến quý 4/2024 và đầu năm 2025 thị trường sẽ phục hồi và phải đến năm 2026 thì tốc độ tăng trưởng mới đi lên.

Việt Nam đang trở thành quốc gia có tốc độ tăng trưởng thị trường điện toán đám mây cao nhất khu vực Đông Nam Á. Dự báo trong 5-10 năm nữa tốc độ tăng trưởng thị trường điện toán đám mây của Việt Nam sẽ chạm mức 19 đến 20 %. Dự kiến đến năm 2025 quy mô thị trường đạt khoảng 768 triệu USD và 1,2 tỷ USD vào năm 2030.

Đến năm 2025, chương trình chuyển đổi số quốc gia sẽ được phát triển với ba trụ cột chính là phủ số, kinh tế số và xã hội số. Trong đó, chiến lược dịch chuyển lên mây sẽ là vấn đề trọng yếu. Đây cũng là cơ hội lớn để lĩnh vực trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây của Việt Nam bứt phá vươn tầm thế giới. Các chuyên gia nhận định, một trong những xu hướng sẽ làm thay đổi cuộc chơi số trong năm 2024 là phát triển công nghệ theo hướng bền vững. Theo như nghiên cứu của Gartner, trong năm 2024 phát triển công nghệ bền vững sẽ là một trong mười xu hướng chiến lược hàng đầu trên thị trường. 

Theo dự báo của CBInsight về các loại hình trung tâm dữ liệu, thị trường thế giới đã bắt đầu hướng đến ngày mai thông qua việc lựa chọn những vị trí, quốc gia có nền nhiệt thấp nhằm giảm năng lượng tiêu thụ, tiên phong sử dụng công nghệ và nguồn năng lượng tái tạo, áp dụng rộng rãi AI trong quá trình vận hành kết hợp với việc sử dụng các công nghệ làm mát cao cấp.

Ví dụ như Google và Facebook đã triển khai và xây dựng các trung tâm dữ liệu lớn tại Iceland, còn Microsoft đã đặt trung tâm dữ liệu dưới lòng đại dương. Những bước phát triển này được coi là sự đột phá lớn trên thế giới và hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn, xây dựng DC ngoài khơi và sử dụng toàn bộ năng lượng tái tạo.

Xu hướng phát triển Data Center và Cloud

Tại thị trường Việt Nam, những trung tâm dữ liệu vẫn đang duy trì ở mức hôm nay với những kiến trúc và thiết kế theo kiểu truyền thống, những giải pháp làm mát truyền thống và gần như sử dụng mạng lưới điện của EVN chú chưa có sự lựa chọn khác cho việc sử dụng năng lượng tái tạo.

Muốn đạt được mục tiêu kép và thực hiện cam kết tại COP26, thì hạ tầng trung tâm dữ liệu của Việt Nam sẽ phải hướng đến xu hướng ngày mai trong vòng ba đến năm năm tới và sẽ phải đạt được hướng phát triển tương lai sau thời điểm năm hai không 30.

Đại diện Viettel IDC cho biết, những yếu tố mới của đơn vị này thực hiện trong thời gian sắp tới sẽ áp dụng vào quá trình vận hành khai thác, sử dụng các công nghệ làm mát lỏng cũng như hướng đến việc sử dụng các năng lượng tái tạo khi đã có hành lang pháp lý rõ ràng được quy định. 

Ông Khương Nguyễn - Giám đốc Kinh doanh toàn quốc Climaveneta Việt Nam cho biết, trong tương lai một trong những công nghệ sẽ được áp dụng phổ biến nhất là làm lạnh bằng chất lỏng. Còn theo đại diện của phòng phát triển dữ liệu Nokia đánh giá, thị trường trung tâm dữ liệu dẫn rất lớn nhưng lĩnh vực này cũng có những đòi hỏi cao khiến cho các doanh nghiệp thực hiện rất áp lực khi phải giảm lượng khí thải carbon để đạt được tiêu chuẩn.

Trong thời gian qua, để cải thiện thị trường trung tâm dữ liệu Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp lý quan trọng như luật an ninh mạng, luật viễn thông, nghị định 13 để nhấn mạnh và chỉ ra sự quan trọng của dữ liệu, từ đó yêu cầu các tổ chức và doanh nghiệp phải thực hiện lưu trữ dữ liệu cá nhân tại Việt Nam. Những chuyên gia đánh giá việc thực hiện lưu trữ dữ liệu sẽ trở thành một động lực để thúc đẩy quá trình phát triển đối với lĩnh vực trung tâm dữ liệu cũng như điện toán đám mây trên thị trường Việt Nam. 

Ngoài ra, việc quy hoạch hạ tầng viễn thông thụ động cũng đã được nhấn mạnh và thúc đẩy thực hiện để hoàn thành vào năm 2030 trong đó có nhiệm vụ kết nối cáp quang biển và đầu tư mạng 5G.

Đối với cáp quang biển một số doanh nghiệp hàng đầu như FPT, Viettel, VNPT đã tham gia các dự án mở rộng để mang lại Sự ổn định hứa hẹn ổn định cắt tuyến kết nối vào năm 2025. Bên cạnh đó việc phát triển mạng 5G cũng sẽ trở thành động lực cho các công nghệ mới trên thị trường như AI, VR. Khi những yếu tố này được cải thiện cũng sẽ làm tăng nhu cầu sử dụng dữ liệu, lưu trữ, Trở thành động lực để đẩy mạnh sự phát triển của các dịch vụ hạ tầng số như DC và Cloud.

Công nghệ AI bùng nổ trên toàn thế giới đã thúc đẩy sự phát triển của các dịch vụ đầu tư hạ tầng tại Việt Nam. Trong tương lai, AI sẽ vẫn là yếu tố quan trọng tác động lớn đến các lĩnh vực trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây. Các chuyên gia đánh giá với tốc độ tăng trưởng nhanh chóng như hiện nay thì AI sẽ tạo ra một cuộc đua công nghệ giữa các nước trên thế giới./.