Chuyên gia SGI Capital: Môi trường đầu tư đã kém thuận lợi hơn, nhà đầu tư cần kỷ luật và kiên nhẫn khi lựa chọn cơ hội xuống tiền

Trong báo cáo mới đây của SGI Capital đánh giá thị trường chứng khoán toàn cầu tháng 4/2024 có diễn biến đồng pha, cụ thể, chỉ số S&P giảm 4,16%, Stoxx 50 giảm 3,19%, Kospi mất 1,99%, chỉ số Nikkei 225 giảm 4,86%, VN-Index giảm 5,81% còn Shanghai Composite tăng 2,09%.  

Về bối cảnh thế giới, trong 2 năm qua, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thành công khi hút về hơn 1.600 tỷ USD, qua đó đưa quy mô bảng cân đối giảm 18% về tương đương mức đầu năm 2021 để kiềm chế lạm phát mà chưa gây ra đổ vỡ lớn cũng như ảnh hưởng tới tăng trưởng. Tuy vậy, lạm phát vẫn dai dẳng tăng trong 3 tháng và còn cách khá xa so với mục tiêu 2%.

Bên cạnh đó, xu hướng tăng lương trung bình đang chậm lại và thị trường việc làm suy yếu có thể giúp CPI hạ nhiệt. Đồng thời, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 3,9% đã khiến Fed quyết định thu hẹp QT và loại bỏ kịch bản tăng lãi suất trong cuộc họp vừa qua.

SGI Capital cho biết, khả năng dòng tiền đổ vào các tài sản rủi ro có thể đã đạt đỉnh trên khắp toàn cầu (bao gồm cả Việt Nam) khi đón trước khả năng Fed sớm hạ lãi suất dù thanh khoản thực tế không dư thừa. Trên thực tế, lãi suất điều hành của Fed vẫn tiếp tục neo cao tạo áp lực lên lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và kéo lợi tức trái phiếu chính phủ của các nước khác lên mức cao của 10 năm. Điều này đã tạo áp lực outflow của các tài sản rủi ro như chứng khoán và tiền ảo.

Nền kinh tế Trung Quốc vẫn cho thấy sự phục hồi chậm dù việc bơm tiền đã diễn ra liên tục suốt 2 năm qua và đang có dấu hiệu không hấp thụ được vốn, kéo theo các chỉ số tiêu dùng và sản xuất công nghiệp nguội dần trở lại. Trong khi thị trường bất động sản vẫn tiếp tục suy giảm quý thứ 10 liên tiếp. Thay vào đó, dòng tiền chảy mạnh vào đầu cơ hàng hóa và các ETF vàng khiến giá vàng tăng cao.

Nhìn tới cuối năm, SGI Capital cho rằng cân bằng giữa thất nghiệp và lạm phát của Mỹ tiếp tục là yếu tố quan trọng nhất cần được nhà đầu tư theo dõi kỹ lưỡng. Nhiều số liệu của tháng 4 cho thấy tăng trưởng kinh tế Mỹ đang suy yếu ở cả khối dịch vụ và sản xuất. 

Lạm phát giảm cùng thất nghiệp tăng sẽ khiến Fed tự tin hạ lãi suất vào cuối năm và thị trường chứng khoán đang chào đón điều này. Tuy nhiên, nếu thất nghiệp tiếp tục tăng nhanh vượt ngưỡng 4,2%, nhiều khả năng sẽ đưa nền kinh tế Mỹ rơi vào suy thoái. Khi đó, chứng khoán và các tài sản rủi ro mang tính chu kỳ cao sẽ bị bán mạnh. Hiện tại, thị trường chứng khoán Mỹ vẫn đang ở vùng định giá cao và bối cảnh vĩ mô không quá thuận lợi cho xu hướng tăng.

Việc tìm kiếm cơ hội đầu tư hấp dẫn trở nên khó khăn hơn

Với thị trường Việt Nam, chênh lệch lãi suất của Việt Nam với Mỹ và các quốc gia xung quanh ở mức âm kỷ lục đã tiếp tục gây áp lực lên tỷ giá. Mức độ mất giá của VND chỉ ở mức trung bình so với các nước xung quanh, nhưng bắt đầu vượt ngưỡng kỳ vọng của Ngân hàng Nhà nước. 

Những công cụ điều hành về lãi suất ngắn hạn, bán ngoại tệ can thiệp hay đấu giá vàng miếng đang được Ngân hàng Nhà nước thực hiện và bước đầu đã giúp hạ nhiệt tỷ giá chợ đen và tỷ giá trong hệ thống ngân hàng, giảm bớt mong muốn đầu cơ.

Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương các quốc gia xung quanh vẫn thận trọng không đi sớm hơn Fed, thậm chí Indonesia còn vừa tăng lãi suất để bảo vệ tỷ giá. Tại Việt Nam, áp lực lên tỷ giá và giá vàng vẫn có thể dai dẳng nếu mức lãi suất tiền gửi thấp của hiện tại tiếp tục kích thích nhu cầu tích trữ vàng và ngoại tệ.

Thêm vào đó, các dữ liệu vĩ mô tháng 4 vừa qua cũng cho thấy về tổng thể nền kinh tế Việt Nam vẫn trong giai đoạn hồi phục với tốc độ chậm. Áp lực lạm phát và tỷ giá có thể khiến lãi suất tăng nhẹ và thanh khoản không còn dồi dào, qua đó cản trở đà hồi phục của tổng cầu.

Về bức tranh dài hạn, tỷ lệ nợ gồm tín dụng và trái phiếu doanh nghiệp/GDP neo cao, huy động chậm hơn cho vay, tín dụng tiếp tục dồn vào bất động sản sẽ tạo sức ép lên thanh khoản và lãi suất khi áp lực tỷ giá vẫn duy trì, nợ xấu tăng và tín dụng tăng nhanh hơn huy động. Theo đó, một giai đoạn tăng trưởng tín dụng chậm lại, ưu tiên xử lý nợ xấu, đồng thời tăng chất lượng tài sản là điều cần thiết để hệ thống ngân hàng cũng như cả nền kinh tế giải quyết các mất cân đối nội tại, sẵn sàng cho một chu kỳ tăng trưởng mới.

Về giao dịch nhà đầu tư nước ngoài đã giảm đà bán ròng xuống còn 5.300 tỷ trong tháng 4 so với mức gần 11.000 tỷ của tháng 3 trước đó. Tuy nhiên, lượng bán ròng của nhà đầu tư ngoại với kế hoạch phát hành lớn từ nay đến cuối năm của doanh nghiệp niêm yết trong bối cảnh thanh khoản giảm vẫn là áp lực đối với thị trường trong những tháng tiếp theo. 

Bên cạnh đó, lượng vay margin lớn kỷ lục cũng tạo ra rủi ro tiềm ẩn nếu có biến động lớn xảy ra, đặc biệt là khi dư nợ tập trung vào nhóm chủ doanh nghiệp hay cổ đông lớn gặp khó khăn về thanh khoản và khả năng tiếp cận tín dụng.

Trong môi trường thuận lợi, tỷ giá và lãi suất ổn định trở lại sẽ là điều kiện cần đối với sự phục hồi của kinh tế cũng như sự phân hóa tích cực trong lòng thị trường chứng khoán. Dù vật, kỳ vọng tăng trưởng cũng đã phần nào phản ánh vào định giá của nhiều doanh nghiệp khiến việc tìm kiếm cơ hội đầu tư hấp dẫn trở nên khó khăn hơn.

Nhìn chung, SGI Capital cho rằng môi trường đầu tư hiện nay đã kém thuận lợi hơn so với thời điểm tháng 10/2023, qua đó đòi hỏi sự kỷ luật và kiên nhẫn trong việc lựa chọn cơ hội cũng như thời điểm giải ngân để có hiệu quả tốt nhất.

Tìm cổ phiếu có câu chuyện riêng

Có thể thấy, thị trường chứng khoán đã xuất hiện nhiều tín hiệu tiêu cực từ tháng 4 với áp lực từ bối cảnh cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, theo ông Bùi Văn Huy - Giám đốc Chi nhánh TP.HCM, Công ty Chứng khoán DSC, ở điều kiện hiện tại, nếu nhìn thoáng ra không phải không có cơ hội.

Theo vị chuyên gia, thanh khoản 15.000 tỷ đồng/phiên là thấp so với cách đây vài tháng nhưng cũng đủ để dòng tiền luân chuyển từ nhóm ngành này sang nhóm khác và tạo sóng. Với thanh khoản cùng dòng tiền không quá khỏe hiện tại, các nhóm cổ phiếu được dòng tiền lan tỏa đến cũng sẽ khắt khe hơn và phải hội tụ đủ các yếu tố như: Kết quả kinh doanh tiếp tục tăng hoặc thoát đáy, vượt đỉnh hay có sức mạnh giá tốt; các ngành nghề có xu hướng tiếp tục tích cực trong thời gian tới.

Theo đó, vị chuyên gia chỉ các các nhóm cổ phiếu như công nghệ, bán lẻ, viễn thông hay xây dựng - vật liệu sẽ có khả năng tạo sóng nhất khi các nhóm này đã chứng kiến kết quả kinh doanh tăng trưởng tốt và vượt kỳ vọng. Trong thời gian qua, các nhóm cổ phiếu này đang hút tiền khi trụ khá vững trước áp lực thị trường và khả năng sẽ trở thành nhóm dẫn dắt thị trường trong thời gian tới.

Nhóm ngân hàng mặc dù vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận nhưng mức độ tăng kém hơn so với kỳ vọng cũng như mức độ tăng giá của các cổ phiếu này trong thời gian qua. Tất nhiên, nhóm ngân hàng vẫn còn câu chuyện chia cổ phiếu thưởng và tăng vốn nên khả năng khó có thể giảm sâu, nhưng dòng tiền trong mùa hè khó cân đối được với thanh khoản của nhóm này.

Trong khi đó, bất động sản là nhóm gây thất vọng lớn khi kết quả kinh doanh vẫn rất kém và khả năng chỉ có thể dần khởi sắc vào cuối năm nay hoặc sang năm sau, thanh khoản của nhóm này cũng rất lớn nên khó tạo sóng.

Nhóm chứng khoán vẫn duy trì tăng trưởng lợi nhuận sau thuế rất tốt nhờ giá và thanh khoản thị trường đều tích cực trong quý đầu năm nay. Tuy nhiên, những thông tin chưa chắc chắn về triển khai hệ thống KRX đã gây ảnh hưởng đến nhóm ngành này, do đó nhóm chứng khoán cần vượt qua đà cản tâm lý này trong tháng 5./.