“Cơn sốt” AI tạo sinh thúc đẩy các Big Tech đầu tư hàng tỷ USD vào startup

Có thể thấy, khoản đầu tư 2,75 tỷ USD của Amazon vào công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo Anthropic chính là thương vụ mạo hiểm lớn nhất của Amazon đồng thời là ví dụ mới nhất về cơn sốt vàng AI đang thúc đẩy những công ty công nghệ lớn nhất “mở hầu bao”.

Anthropic chính là nhà phát triển đằng sau mô hình AI Claude và cạnh tranh với ChatGPT từ OpenAI do Microsoft hậu thuẫn. Cùng với Meta và Apple thì tất cả họ đều đang chạy đua để có thể tích hợp AI tạo sinh vào danh mục sản phẩm cũng như tính năng rộng lớn của mình để có thể đảm bảo được rằng họ không bị tụt lại phía sau trong một thị trường được dự đoán sẽ đạt mức doanh thu 1.000 tỷ USD trong thời gian một thập kỷ. 

PitchBook cho biết, vào năm 2023, các nhà đầu tư đã bơm tổng cộng 29,1 tỷ USD vào gần 700 thương vụ AI tạo sinh, so với năm trước tăng 260% về giá trị. 

Và một phần đáng kể ở trong số tiền đó mang tính chiến lược, trong đó là đến từ các công ty công nghệ chứ không phải các nhà đầu tư mạo hiểm hay là các tổ chức khác. 

Ông Fred Havemeyer - người đứng đầu bộ phận nghiên cứu phần mềm và AI ở Macquarie cho hay, nỗi sợ bị bỏ lỡ chính là một yếu tố thúc đẩy các quyết định của họ. Ông nói rằng: “Họ chắc chắn không muốn bỏ lỡ đi cơ hội trở thành một phần của hệ sinh thái AI. Tôi chắc chắn nghĩ rằng có FOMO ở trên thị trường này”. 

Những khoản đầu tư khổng lồ là cần thiết bởi việc xây dựng cũng như đào tạo các mô hình AI nổi tiếng vô cùng tốn kém, đòi hỏi hàng nghìn con chip chuyên dụng mà cho đến thời điểm hiện tại phần lớn là đến từ Nvidia.

Ông lớn Meta cũng đang phát triển mô hình riêng có tên là Llama cho biết họ đang chi hàng tỷ USD cho những bộ xử lý đồ họa của Nvidia. Đây là một trong nhiều công ty đã góp phần giúp cho nhà sản xuất chip này tăng doanh thu trong năm vừa qua lên mức hơn 250%. 

Dù đi theo con đường tự phát triển hay là đầu tư, chỉ có một số lượng hữu hạn các công ty có đủ khả năng tham gia vào thị trường. Bên cạnh việc phát triển chip, ông lớn Nvidia cũng nổi lên như một trong những nhà đầu tư hàng đầu tại Thung lũng Silicon đã mua cổ phần ở một số công ty AI mới nổi, một phần là cách để có thể đảm bảo công nghệ của họ được triển khai một cách rộng rãi. Cũng tương tự, Microsoft, Google và Amazon đôi khi cũng cung cấp tín dụng đám mây như một phần đầu tư của họ. 

Tuần qua, thỏa thuận giữa Amazon và Anthropic được công bố cho thấy, họ sẽ hợp tác chặt chẽ với nhau theo nhiều cách khác nhau. Theo đó, Anthropic sẽ sử dụng Dịch vụ web của Amazon đối với nhu cầu điện toán cũng như chip của Amazon. Những mô hình của Anthropic sẽ được Amazon phân phối đối với khách hàng của Amazon.

Ghi nhận, Microsoft đã bắt đầu kinh doanh đầu tư vào AI tạo sinh trước đó thông qua việc đầu tư 1 tỷ USD vào Open AI trong năm 2019. Quy mô đầu tư của Microsoft tính từ đó cũng đã tăng lên khoảng 13 tỷ USD. Microsoft cũng sử dụng rất nhiều mô hình của OpenAI và cung cấp những mô hình nguồn mở trên đám mây Azure của họ. 

Hiện nay, Alphabet đang đóng vai trò là nhà đầu tư và người xây dựng. Công ty đã tái tập trung phần lớn hoạt động phát triển sản phẩm vào AI tổng hợp cũng như mô hình Gemini để có thể bổ sung các tính năng vào việc tìm kiếm, tài liệu, bản đồ,... Vào năm ngoái, Google đã cam kết đầu tư 2 tỷ USD vào Anthropic sau khi xác nhận trước đó rằng họ đã nắm giữ 10% cổ phần của công ty khởi nghiệp cùng với một hợp đồng đám mây lớn giữa hai công ty.

Định hình thập kỷ tiếp theo của AI tạo sinh

Ghi nhận, trong báo cáo lợi nhuận gần đây, các nhà điều hành công nghệ đã nhắc lại sự tập trung của họ vào mô hình AI tạo sinh. 

Amy Hood - Giám đốc tài chính của Microsoft nói rằng, công ty đang tiến hành điều chỉnh lực lượng lao động hướng đến công việc ưu tiên AI mà chúng tôi đang thực hiện mà không cần bổ sung thêm lượng người vào lực lượng lao động. Và Microsoft sẽ tiếp tục ưu tiên đầu tư vào AI bởi chúng sẽ định hình trong thập kỷ tới. 

Cũng theo đó, các nhà lãnh đạo của Google, Apple và Amazon có đưa ra đề xuất với các nhà đầu tư rằng họ sẵn sàng cắt giảm chi phí ở trên diện rộng giữa các bộ phận để có thể chuyển hướng tài trợ nhiều hơn cho những nỗ lực AI. 

Và khoản đặt cược lớn nhất của Amazon là Anthropic khi đã rót tổng cộng 4 tỷ USD cho đến hiện tại. Công ty cũng đã đầu tư vào nhà phát triển nền tảng AI mã nguồn mở Hugging Face. Trong khi đó, có nhiều công ty Big Tech tiếp tục chi tiêu nội bộ để có thể phát triển mô hình của riêng họ. 

Microsoft cũng đã đầu tư vào nhiều kỹ thuật làm nền tảng cho AI thông qua bộ phận Nghiên cứu của Microsoft. Còn Amazon lại được cho là có kế hoạch đào tạo một mô hình lớn hơn và ngốn nhiều dữ liệu hơn cả GPT-4 của OpenAI.

Thời gian gần đây, các nhà nghiên cứu của Apple đã công bố chi tiết về công việc của họ ở trên MM1 - đây là một nhóm mô hình AI nhỏ để có thể nhập cả văn bản lẫn hình ảnh. Apple thì ở một vị thế khác so với những công ty công nghệ là ở chỗ họ không bán dịch vụ đám mây. Tuy nhiên thì Apple lại được cho là đang tìm kiếm các đối tác AI, trong đó bao gồm cả Google và Baidu.

Mặt khác thì các cơ quan quản lý trên toàn cầu đang siết chặt các quy định đối với Big Tech khiến cho việc  thực hiện những thương vụ M&A quy mô lớn có phần khó khăn hơn. Và ngay cả các khoản đầu tư cũng đang thu hút được sự giám sát chặt chẽ. 

Vào hồi tháng 1, Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ (FTC) đã tuyên bố sẽ tiến hành một cuộc điều tra sâu rộng về những công ty lớn nhất ở trong lĩnh vực AI, trong đó bao gồm Amazon, Alphabet, Microsoft, Anthropic cùng với OpenAI.

Chủ tịch FTC Lina Khan cũng đã mô tả cuộc thăm dò là cuộc điều tra thị trường về những khoản đầu tư cũng như quan hệ đối tác đang được hình thành giữa các nhà phát triển AI cùng với các nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn. Cơ quan quản lý có quyền yêu cầu các công ty nộp báo cáo cụ thể hoặc là trả lời những câu hỏi bằng văn bản về hoạt động kinh doanh của họ. 

Ông Daniel Newman - Giám đốc điều hành của công ty phân tích công nghệ Futurum Group cho biết: “Chúng tôi biết các cơ quan quản lý đang ngày càng tập trung vào con đường kết thúc thương mại mua lại truyền thống”. Tuy nhiên thì các chuyên gia công nghệ cũng cảnh báo rằng, các nhà đầu tư hay là công ty công nghệ cũng nên cẩn trọng trước những tác động tiềm ẩn khi mà ứng dụng công nghệ AI. 

Chuyên gia Frances Karamouzis chia sẻ rằng, khi bắt đầu phát triển và triển khai AI, các tổ chức sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức về độ tin cậy, an ninh và quyền riêng tư, rủi ro, đạo đức. 

Theo đó, Chính phủ nhiều nước đã yêu cầu các tổ chức, công ty áp dụng phương pháp đảm bảo tính đạo đức khi mà triển khai các giải pháp về AI. Có một minh chứng rõ nét, Nhà Trắng yêu cầu các công ty công nghệ hàng đầu như là Microsoft và Google cần phải có trách nhiệm pháp lý để có thể đảm bảo được an toàn cho các sản phẩm AI của họ trước khi ra mắt công chúng cũng như trong công cuộc bảo vệ xã hội trước những mối nguy hại tiềm tàng mà trí tuệ nhân tạo có thể sẽ gây ra./.