Cuộc đua công nghệ AI đang “nóng lên” ở Châu Á

AI nổi lên như một công nghệ thú vị trong giới kinh doanh

Trí tuệ nhân tạo (AI) đã nổi lên như một công nghệ mới có sức hấp dẫn, thú vị trong giới kinh doanh. Chính sự nhiệt tình đối với công nghệ này, đặc biệt mạnh mẽ ở thị trường Châu Á - nơi cuộc áp dụng AI đã trở thành một mệnh lệnh chiến lược. 

Từ các tập đoàn cho đến các xưởng nhỏ ở làng mạc thì các doanh nghiệp đang rất háo hức tích hợp những giải pháp AI có mức độ phức tạp khác nhau vào trong công việc của mình với niềm tin rằng công nghệ này có thể sẽ nâng cao đáng kể năng suất cũng như giúp cho họ có được vị thế mạnh mẽ hơn ở trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt ở trên thị trường.

Mặc dù vậy thì điều thường bị bỏ qua là chi phí nhân lực cùng những hậu quả không lường trước, chúng có thể phá hỏng đi chính mục đích sử dụng AI để có thể đạt được hiệu suất cao hơn. Nếu như không xem xét một cách cẩn thận những hoạt động tích hợp AI của mình thì các công ty có thể sẽ phải đối mặt với những tổn thất tài chính cũng như uy tín đáng kể khi mà các quy định về AI và dữ liệu được sửa đổi và mở rộng. 

Điểm đầu tiên cần phải lưu ý đó là các nhà lãnh đạo doanh nghiệp thường đánh giá thấp vai trò của con người trong việc khởi tạo cũng như duy trì hệ thống AI. Việc điều chỉnh AI một cách hiệu quả để có thể phù hợp với bối cảnh hoạt động cụ thể cần đến sự can thiệp đáng kể của nhân viên là con người. Con người phải chịu gánh nặng về thu nhập, dán nhãn cũng như làm sạch dữ liệu để có thể huấn luyện hệ thống AI. 

Và nhân viên con người cũng được giao nhiệm vụ chuyển các mục tiêu kinh doanh sang những định dạng mà AI có thể hiểu được. Bên cạnh việc thiết lập ban đầu, thường sẽ cần có sự giám sát một cách liên tục của con người để có thể sửa lỗi cũng như đưa ra phản hồi để điều chỉnh hệ thống AI. Khối lượng công việc này không chỉ thuộc về các chuyên gia AI mà còn là cả những nhân viên bình thường hay phải tương tác với AI trong công việc của họ. 

Cũng trong hai tháng điều tra thực địa ở thị trường Trung Quốc vào năm 2023, có nhiều nhân viên được phỏng vấn cho biết họ đã mất một khoảng thời gian đáng kể để sản xuất dữ liệu dành riêng cho hệ thống AI. Ví dụ như các chuyên gia nhân sự đã nói về việc phải dành hàng giờ để thu thập cũng như số hóa dữ liệu nhân viên để có thể đào tạo các mô hình AI nhằm mục đích sàng lọc các ứng viên tiềm năng.

Một kỹ sư phần mềm tại Thâm Quyến kể về một dự án dự kiến sẽ kéo dài bảy ngày. Tuy nhiên cô cùng với các đồng nghiệp của mình cần thêm thời gian hai ngày để tạo ra dữ liệu AI có thể hiểu được. Cuối cùng đó chính là những cải tiến về năng suất được hứa hẹn từ hệ thống AI hầu như không được thể hiện rõ ràng ngay lập tức được. 

Và AI cũng có thể làm chậm đi hoạt động nếu như hệ thống chưa đạt hiệu suất tối ưu. Điều này cũng có thể buộc nhân viên phải dành thời gian đáng kể để hỗ trợ AI thay vì thực hiện những nhiệm vụ theo kế hoạch. 

Chính sự chênh lệch giữa chi phí và lợi ích nhận được từ AI có thể sẽ gây khó khăn đặc biệt cho những công ty có quy mô nhỏ. Họ cũng có thể đối mặt với nguy cơ cạn kiệt tài nguyên khi vội vàng nhảy vào cơn sốt AI nếu như chưa tính đến chi phí cần thiết để có thể đạt được chức năng tối ưu thông qua công nghệ này. 

Và điểm thứ hai cần lưu ý đó là các doanh nghiệp thường không đánh giá đầy đủ mức độ phức tạp trong phản ứng của con người đối với AI. Thay vì làm việc một cách chăm chỉ, nhanh nhạy hơn dưới sự giám sát năng suất của AI thì một số nhân viên lại phát triển những chiến lược đối phó nhằm lợi dụng hệ thống để thu về lợi ích cho mình. 

Điều này đặc biệt đúng với những giải pháp AI ít phức tạp hơn - chúng thường đạt được mục tiêu này tuy nhiên lại gây thiệt hại cho mục tiêu khác, làm cản trở lợi ích lâu dài của doanh nghiệp. 

Lấy ví dụ ở Trung Quốc, hệ thống quản lý AI thường được sử dụng để giám sát hoạt động cũng như phân công nhiệm vụ, đánh giá hiệu suất của nhân viên. Và sau đó thì một số nhân viên đã học cách thể hiện những hành vi làm hài lòng AI. Một người được phỏng vấn lưu ý rằng anh ấy ưu tiên những nhiệm vụ ngắn hạn và dễ định lượng để có thể đảm bảo đánh giá hiệu suất thuận lợi từ hệ thống AI.

Nhân viên cũng rất nỗ lực để có thể đảm bảo công việc của họ được hệ thống ghi nhận. Một công nhân nói về việc bản thân dành nhiều thời gian để viết nhật ký công việc, cập nhật hồ sơ lên hệ thống về công việc của mình hơn là việc thực hiện các nhiệm vụ. Kiểu phát triển này có thể cản trở sự tăng trưởng lâu dài của doanh nghiệp. 

AI có thể sẽ dẫn đến những rủi ro mới về tuân thủ

Tiếp theo đó là việc vội vã hướng đến AI có thể sẽ dẫn đến những rủi ro mới về tuân thủ cũng như bảo mật dữ liệu cho doanh nghiệp. Để có thể khai thác một cách tối đa tiện ích từ chức năng AI thì các công ty được khuyến khích thu thập nhiều dữ liệu để có thể đào tạo mô hình - đây là việc mà đôi khi có thể liên quan đến những chiến thuật giám sát, thu thập dữ liệu thông qua xâm nhập. 

Những giải pháp tuyển dụng cũng được hỗ trợ bởi AI thường thu thập dữ liệu cá nhân có độ nhạy cảm cao từ các ứng viên, trong đó có lịch sử tín dụng cùng với hồ sơ sức khỏe. Trong một số trường hợp thì các bài đăng trên mạng xã hội cũng được AI phân tích để có thể tạo ra những thông tin chi tiết. 

Những hành vi này có thể sẽ vi phạm Luật Bảo vệ thông tin cá nhân năm 2021 của Trung Quốc. Trong đó phân loại thông tin sinh trắc học và hồ sơ sức khỏe y tế, thông tin tài khoản tài chính đó là dữ liệu nhạy cảm. Theo đó, các công ty có thể bị phạt lên đến 50 triệu NDT (6,9 triệu USD) hoặc là 5% doanh thu tạo ra trong năm trước bởi vì xử lý sai dữ liệu đó.

Và các công ty cũng có thể sẽ phải chịu trách nhiệm về những hành vi không phù hợp theo như yêu cầu mới của Trung Quốc về tính minh bạch, bảo mật cũng như độ chính xác của dữ liệu. Nhà điều hành ứng dụng gọi xe Didi Global của Trung Quốc chính là một ví dụ cho trường hợp này. Công ty đã dựa vào thuật toán AI để kết nối khách hàng cũng như tài xế, tính toán giá cước cũng như tối ưu hóa các tuyến đường. Vào hồi năm 2022, Didi đã bị phạt 8 tỷ NDT bởi vì vi phạm pháp luật, trong đó công ty đã thu thập 65 tỷ thông tin hành khác bao gồm cả khuôn mặt, địa chỉ nhà cũng như số điện thoại của họ. 

Các công ty cũng thiếu cơ sở hạ tầng máy tính đủ mạnh mẽ để có thể bảo vệ dữ liệu cá nhân được lưu trữ có thể dễ dàng bị vi phạm những đạo luật về dữ liệu. Vào năm 2019, một cơ sở dữ liệu chứa hồ sơ của 33 triệu người tìm việc Trung Quốc, trong đó có bao gồm thông tin liên hệ, lịch sử công việc cũng như tiền lương đã bị rò rỉ. Sau đó một năm, Văn phòng Ủy viên Thông tin Vương quốc Anh cũng đã phạt hãng hàng không Cathay Pacific Airways của Hong Kong (Trung Quốc) số tiền 500.000 bảng Anh (tương đương 630.000 USD). Nguyên nhân là vì không bảo mật đầy đủ dữ liệu khách hàng trước các tin tặc. 

Trong khi nỗi lo sợ bị tụt hậu lại so với những đối thủ về áp dụng AI có thể khiến cho các doanh nghiệp nản lòng, việc cài đặt vội vàng những hệ thống AI cũng có thể gây sự tổn hại không kém. Đã có nhiều biến số ảnh hưởng đến việc liệu rằng hệ thống AI có thực sự phù hợp với một công ty hay là không. Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp cũng cần nhận thức được những hậu quả khó lường cùng với rủi ro về pháp lý từ công nghệ này. Những phí tổn thất từ AI có thể vượt qua được lợi ích mà các doanh nghiệp có thể sẽ nhận được./.