Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Các loại trái phiếu doanh nghiệp

Trái phiếu doanh nghiệp là gì?

Theo khoản 1 Điều 4 Nghị định số 153/2020/NĐ-CP: “Trái phiếu doanh nghiệp là loại chứng khoán có kỳ hạn từ 01 năm trở lên do doanh nghiệp phát hành, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu với một phần nợ của doanh nghiệp phát hành.”

Như vậy, trái phiếu doanh nghiệp là sản phẩm trái phiếu có chủ thể phát hành là các doanh nghiệp, phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi nợ. Khi đến kỳ hạn, doanh nghiệp phải thanh toán cả gốc lẫn lãi cho trái chủ. Bằng việc mua trái phiếu doanh nghiệp, nhà đầu tư trở thành chủ nợ của doanh nghiệp đó, đồng thời hưởng lợi từ các khoản lãi suất định kỳ. Đây là cách thức giúp doanh nghiệp huy động vốn hiệu quả, còn nhà đầu tư thì có cơ hội gia tăng lợi nhuận một cách ổn định.

Các loại trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam

Hiện nay ở thị trường chứng khoán Việt Nam, trái phiếu doanh nghiệp được lưu hành ở 2 dạng:

• Trái phiếu doanh nghiệp niêm yết: Là trái phiếu đã được đăng ký chính thức và lưu ký tập trung tại VSD (Trung tâm lưu ký chứng khoán). Trái phiếu niêm yết được giao dịch công khai trên sàn HOSE hay HNX và cần tuân thủ quy định hoạt động được ban hành của Sở Giao dịch Chứng khoán.
• Trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết (trái phiếu OTC): Là trái phiếu chưa được đăng ký tại VSD. Giao dịch giữa các trái phiếu này chỉ được thực hiện ở thị trường OTC theo nguyên tắc thuận mua vừa bán giữa các nhà đầu tư và không chịu sự quản lý của bất kỳ bên nào.

Đặc điểm và điều khoản của trái phiếu doanh nghiệp 

• Kỳ hạn trái phiếu: Phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng vốn của từng doanh nghiệp để xác định kỳ hạn của từng đợt phát hành trái phiếu.
• Số lượng phát hành: Doanh nghiệp sẽ quyết định khối lượng trái phiếu phát hành căn cứ vào nhu cầu sử dụng vốn của doanh nghiệp.
• Đồng tiền phát hành và thanh toán trái phiếu: Với thị trường trong nước, đồng tiền phát hành, thanh toán gốc - lãi trái phiếu được quy định là Việt Nam Đồng (VNĐ). Với thị trường quốc tế, đồng tiền phát hành, thanh toán lãi gốc trái phiếu sẽ được quy định bởi thị trường nước sở tại và tuân thủ quy định pháp luật về quản lý ngoại hối.
• Mệnh giá trái phiếu: Với trái phiếu phát hành trong nước, mệnh giá trái phiếu là một trăm triệu (100.000.000) đồng Việt Nam hoặc là bội số của một trăm triệu (100.000.000) đồng Việt Nam. Với trái phiếu chào bán ra quốc tế, mệnh giá sẽ được quy định tại thị trường phát hành.
• Hình thức phát hành: Chứng chỉ, dữ liệu điện tử hoặc bút toán ghi nợ. Doanh nghiệp phát hành sẽ quyết định hình thức cụ thể của trái phiếu với mỗi đợt chào bán.
• Lãi suất danh nghĩa: Lãi suất danh nghĩa của trái phiếu được doanh nghiệp lựa chọn xác định theo ba hình thức: Lãi suất cố định cho cả kỳ hạn trái phiếu; lãi suất thả nổi; kết hợp giữa lãi suất cố định và lãi suất thả nổi trong một đợt phát hành (phụ thuộc vào tình hình tài chính và khả năng thanh toán của doanh nghiệp). Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng cần tuân thủ các quy định của Ngân hàng Nhà Nước. Nếu lựa chọn hình thức lãi suất thả nổi, doanh nghiệp cũng phải công bố thông tin làm cơ sở tham chiếu cho nhà đầu tư.
• Quyền lợi của nhà đầu tư: Trái chủ sẽ được thanh toán tiền lãi định kỳ và hoàn lại gốc khi đáo hạn trái phiếu, được hưởng đầy đủ các loại quyền lợi liên quan đến trái phiếu như: quyền chuyển nhượng, quyền tài sản, quyền cho - nhận và thừa kế.

(Tổng hợp và Căn cứ Điều 6 Nghị định 153/2020/NĐ-CP và Khoản 4 Điều 1 Nghị định 65/2022/NĐ-CP quy định điều kiện, điều khoản cơ bản của trái phiếu doanh nghiệp.)

Tại sao nên mua trái phiếu doanh nghiệp?

Việc mua trái phiếu doanh nghiệp mang lại nhiều lợi ích cho nhà đầu tư. Dưới đây là một số lý do tại sao nên mua trái phiếu doanh nghiệp.

• An toàn và ổn định: Trái phiếu doanh nghiệp mang lại nguồn thu nhập ổn định với lợi suất cố định, tạo sự an toàn cho nhà đầu tư so với cổ phiếu.
• Đa dạng hóa đầu tư: Giúp phân bổ rủi ro thông qua việc đa dạng hóa danh mục đầu tư, một cách khôn ngoan.
• Thuế và lợi ích ưu đãi: Có thể hưởng lợi từ các chính sách thuế ưa thích, giúp tối ưu hóa lợi nhuận thu về.
• Ưu tiên trong trường hợp phá sản: Trong kịch bản xấu nhất, nhà đầu tư trái phiếu được ưu tiên cao hơn trong việc trả lại vốn đầu tư.
• Dễ tiếp cận và quản lý: Là một lựa chọn đầu tư dễ tiếp cận, phù hợp với những người muốn quản lý dễ dàng hơn so với cổ phiếu.

Mua trái phiếu doanh nghiệp ở đâu?

Có nhiều cách để mua trái phiếu doanh nghiệp. Dưới đây là một số địa điểm mà bạn có thể tìm thấy và mua trái phiếu doanh nghiệp.

• Ngân hàng: Một trong những lựa chọn phổ biến, liên hệ với ngân hàng trong khu vực để tìm hiểu về các chương trình trái phiếu doanh nghiệp mà họ cung cấp.
• Công ty môi giới chứng khoán: Các công ty môi giới chứng khoán chuyên về mua bán trái phiếu doanh nghiệp, cung cấp thông tin và tư vấn cho nhà đầu tư.
• Sàn giao dịch chứng khoán: Mở tài khoản giao dịch tại sàn chứng khoán để mua trái phiếu doanh nghiệp được niêm yết.
• Quỹ đầu tư: Mua trái phiếu doanh nghiệp thông qua quỹ đầu tư, nơi có chuyên gia quản lý và tư vấn tài chính.

Trên đây là các thông tin về trái phiếu doanh nghiệp, hiểu rõ về trái phiếu doanh nghiệp sẽ hỗ trợ nhà đầu tư trong việc lựa chọn và quản lý danh mục đầu tư của mình một cách tối ưu./.