115.000 tỷ đồng trái phiếu bất động sản đáo hạn trong năm 2024

Theo số liệu thống kê và tổng hợp của Bộ Xây dựng cho thấy, trong quý I/2024 số lượng trái phiếu phát hành đã giảm 36% so với cùng kỳ năm ngoái. Bên cạnh đó, áp lực đáo hạn trái phiếu đối với các doanh nghiệp đang tương đối lớn.

Cụ thể, trong năm 2024 ước tính sẽ có khoảng 279.219 tỷ đồng trái phiếu đến thời điểm đáo hạn. Trong đó, chủ yếu là trái phiếu thuộc nhóm ngành bất động sản khi chiếm đến 115.663 tỷ đồng, tương đương 41.4% trên tổng số lượng trái phiếu đáo hạn. Lũy kế trong quý đã có 14 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị 13.060 tỷ đồng và 2 đợt phát hành ra công chúng trị giá 2.650 tỷ đồng. 

Theo dữ liệu báo cáo các tháng trong quý I/2024 của Hiệp hội trái phiếu doanh nghiệp (VBMA) tổng hợp từ HNX và SSC, tháng 1 trên thị trường đã có 2 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với tổng giá trị 1.650 tỷ đồng và 1 đợt phát hành ra công chúng trị giá 2.000 tỷ đồng.

So với tháng 12/2023, giá trị phát hành ra thị trường đã giảm mạnh từ mức trung bình khoảng 43.000 tỷ đồng, tương đương với việc giảm mạnh 91%. Bên cạnh đó, những doanh nghiệp đã mua lại tổng cộng 7374 tỷ đồng trái phiếu, giảm 31,1% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, 7 doanh nghiệp thông báo chậm thời gian trả gốc và lãi với tổng giá trị khoảng 8.432 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu). Đồng thời, có 5 mã trái phiếu được gia hạn thời gian trả lãi, gốc để tạo điều kiện cho doanh nghiệp.

Trong tháng 2/2024 trên thị trường có 3 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với tổng giá trị khoảng 1.165 tỷ đồng. So với mặt bằng chung trong năm 2023 thì giá trị phát hành trong tháng 2 vẫn khá thấp. Trong đó, các doanh nghiệp đã mua lại trái phiếu trước hạn tổng cộng 2.056 tỷ đồng, giảm 68% so với cùng kỳ năm 2023.

Đồng thời, 7 doanh nghiệp cũng thông báo chậm thời gian trả lãi và gốc với tổng số tiền lên đến khoảng 6.213 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu). Ngoài ra, có thêm 24 mãi trái phiếu cũng đã được gia hạn thêm thời gian để trả lãi và gốc, cũng như nới thời hạn mua lại trái phiếu trước hạn. 

Trong tháng 3/2024 trên thị trường có tổng cộng có 7 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ có giá trị 8.745 tỷ đồng. Đồng thời, số lượng trái phiếu được các doanh nghiệp mua lại trước hạn khoảng 8.031 tỷ đồng, giảm 72% so với cùng kỳ năm 2023.

Ngoài ra, 7 doanh nghiệp cũng thông báo thời gian chậm thanh toán gốc, lãi với tổng giá trị lên đến 4.851 tỷ đồng (gồm lãi và dư nợ còn lại của trái phiếu). Bên cạnh đó, có 27 mã trái phiếu được gia hạn thêm thời gian để chi trả lãi, gốc cũng như nới thời hạn mua lại trái phiếu trước hạn.

Trước đó, Bộ Tài chính đã thông báo và công bố có 92 doanh nghiệp bất động sản sẽ đến hạn đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị khoảng 99.500 tỷ đồng trong năm 2024.

Trong danh sách được Bộ Tài Chính đề cập đến là những doanh nghiệp có nợ trái phiếu đáo hạn nghìn tỷ đồng như: Công ty Cổ phần Đầu tư Golden Hill hơn 5.760 tỷ đồng, Công ty TNHH Đầu tư và phát triển đô thị Hưng Yên 7.200 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Đầu tư kinh doanh và phát triển đô thị Ngôi Sao Phương Nam 4.695 tỷ đồng, Công ty TNHH Bất động sản Lan Việt 4.100 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nam An 4.700 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Phát triển bất động sản Nhật Quang 2.150 tỷ đồng... Bên cạnh đó, còn có những doanh nghiệp cũng sẽ phải thanh toán trái phiếu đáo hạn từ hàng trăm tỷ đồng trở lên.

TS Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính, ngân hàng đánh giá, mặc dù đã hết quý I nhưng thị trường nói chung vẫn khá ảm đạm. Tình trạng mất cung cầu hiện diện khiến cho tính thanh khoản chưa được cải thiện, tiềm lực tài chính của các doanh nghiệp vẫn còn yếu… Chính điều này khiến cho các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc thanh toán trái phiếu đáo hạn.

Đặc biệt, với những doanh nghiệp bất động sản vẫn đang phải chờ đợi thị trường tăng bật trở lại, những tín hiệu khởi sắc chưa rõ ràng nên không thể thúc đẩy hoạt động mua bán tăng nhanh. Bên cạnh đó, người mua vẫn đang chờ đợi đến khi 3 bộ luật sửa đổi được áp dụng thì mới quyết định xuống tiền.

Thời gian qua, mặc dù đã có những doanh nghiệp phát hành các lô trái phiếu mới nhưng số lượng này rất ít. Trong khi đó, áp lực đáo hạn trái phiếu từ nay đến cuối năm với các doanh nghiệp địa ốc vẫn là một bài toán lớn được đặt ra.

Nếu như trái phiếu đáo hạn của nhóm bất động sản trong năm nay khoảng 115.000 tỷ đồng, thì đứng ở vị trí tiếp theo là nhóm tổ chức tài chính với hơn 81 nghìn tỷ (chiếm 29% trên tổng số lượng trái phiếu đáo hạn).

Tuy nhiên, những số liệu trên được đưa ra là chưa tính những khoản đáo hạn lần 2 đã được gia hạn trước đó. Vì thế, thực tế sẽ có những trường hợp áp lực đáo hạn cao hơn so với con số được thống kê. Vì thế, các doanh nghiệp vẫn đang phải nỗ lực xoay sở để có thể giải quyết được những vấn đề tài chính hiện diện./.