Có hay không, việc chính quyền Sầm Sơn “bật đèn xanh” cho “quây” thầu, “thông” thầu?

Có ý kiến cho rằng, sai số đó là sự cố tình của chủ đầu tư, nhằm loại bỏ những nhà đầu tư am hiểu về dự án hoặc đã tham gia trong khâu lập dự án. Điều đó giải thích vì sao, có nhà đầu tư vừa thành lập vài ngày, đang còn trứng nước, nhưng lại trúng thầu chứ không phải là các doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực xây dựng.

Bài cùng chủ đề:
>>> Sầm Sơn (Thanh Hóa): Nhiều chi tiết sai lệch trong hồ sơ mời thầu Dự án khu dân cư Đồng Xuân
>>> Sầm Sơn (Thanh Hóa): Bất chấp quy định, doanh nghiệp thành lập 13 ngày vẫn trúng thầu 600 tỷ

Chúng tôi đã có chuyên đề khảo sát thực trạng trên tại một số địa bàn, nhận diện rõ những sai phạm và chồng chéo từ trong công tác quản lý nhà nước, đến từng dự án cụ thể, đặc biệt, sai phạm thường xảy ra ngay từ khâu lập dự toán, đánh giá năng lực nhà thầu và phát hành hồ sơ mời thầu. Việc Hồ sơ mời thầu Dự án khu dân cư Đồng Xuân, phường Bắc Sơn, TP Sầm Sơn (Thanh Hóa) là một ví dụ điển hình. Kinh doanh và Phát triển điện tử đã phản ánh vấn đề này tại 2 bài viết: “Sầm Sơn (Thanh Hóa): Nhiều chi tiết sai lệch trong hồ sơ mời thầu Dự án khu dân cư Đồng Xuân” và “Sầm Sơn (Thanh Hóa): Bất chấp quy định, doanh nghiệp thành lập 13 ngày vẫn trúng thầu 600 tỷ”.

Theo đó, hồ sơ mời thầu dự án Khu dân cư Đồng Xuân vừa phát hành đã bộc lộ nhiều vấn đề bất cập, như sai lệch thông tin, không khớp các số liệu… khiến doanh nghiệp hoang mang, người dân thắc mắc, nếu phải chi khoản tiền phát sinh do sai lệch hồ sơ thầu này, liệu doanh nghiệp chịu hay ngân sách nhà nước sẽ phải gánh. Không chỉ vậy, việc sai lệch nghiêm trọng của hồ sơ thầu đã vi phạm khoản 3 Điều 17 của Luật Đấu thầu. Sai phạm này dẫn đến hậu quả như phải thay đổi mục tiêu, phạm vi đầu tư đã ghi trong hồ sơ mời thầu quy định tại khoản 2 Điều 17 của Luật Đấu thầu.

Cùng với đó, thời gian qua, một số doanh nghiệp chỉ mới thành lập mấy ngày, nhiều tiêu chí không đủ điều kiện để tham gia dự thầu, có dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng về đấu thầu, nhưng đã trúng sơ tuyển gói thầu thuộc dự án Khu dân cư Đồng Xuân do UBND TP Sầm Sơn và Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng (QLDAĐTXD) TPSầm Sơn làm chủ đầu tư, đã khiến dư luận nghi ngờ rằng, có hay không hiện tượng UBND TP Sầm Sơn “đạo diễn”, “bật đèn xanh” để doanh nghiệp không đủ điều kiện được trúng thầu?

Đơn tố cáo ông Lương Tất Thắng, Chủ tịch UBND TP. Sầm Sơn.

Đơn vị trúng thầu là những “con nợ”

Như Kinh Doanh và Phát Triển điện tử đã thông tin, trong 8 công ty liên danh trúng thầu có nhiều công ty mới thành lập ít ngày. Các công ty sơ sinh này lại liên danh với các doanh nghiệp nợ đầm đìa, vốn chủ sở hữu không quá 50 tỷ.

Cụ thể: Liên danh 1: Công ty CP xây dựng và du lịch Như Vũ, đang cầm cố tài sản vay nợ khoản tiền 30 tỷ tại 1 ngân hàng có chi nhánh tại Thanh Hóa, hợp đồng vay này hết hạn vào tháng 10/9/2020. Như vậy đến thời điểm trên, Công ty CP xây dựng và du lịch Như Vũ đứng đầu liên danh 1 sẽ thâm hụt vốn 30 tỷ khi không được đáo hạn, và đương nhiên không đủ tài chính thực hiện dự án.

Cũng trong nhóm Liên danh 1 này, ông Lê Nhữ Sinh, Giám đốc và là cổ đông chính của Công ty CP Đầu tư phát triển dịch vụ kỹ thuật Việt Nam, đang cầm cố 1 tài sản vay nợ 600 triệu đồng, từ tháng 12/2019 đến nay vẫn chưa trả được số tiền gốc, vẫn đang trả lãi. Hạn vay đến tháng 12/2020. Dù vậy, công ty này đang đăng ký vốn 528 tỷ và vừa thành lập được 14 ngày đã liên danh dự thầu?

Liên danh 2: Công ty CP thương mại du lịch và xây dựng Long Châu vay nợ 9 tỷ khi bắt đầu tham gia dự thầu tháng 4/2020, sang đến tháng 5/2020, dư nợ tăng lên 16 tỷ, và đến 06/2020 đã tăng khoản vay nợ lên 30 tỷ. Hợp đồng vay này hết hạn vào tháng 25/3/2021.

Đặc biệt, công ty Long Châu được góp vốn bằng các cổ đông chính đang vay nợ đầm đìa tại ngân hàng với các khoản nợ bằng toàn bộ vốn điều lệ của công ty. Cụ thể, bà Vũ Thị Tờ, cổ đông đại diện 30,4% của Công ty Long Châu đang cầm cố 10 tài sản đảm bảo, vay nợ dài hạn tại các tổ chức tín dụng đến tận năm 2030, số tiền vay tới tháng 3/2020 là con số khổng lồ 86 tỷ, đến tháng 6/2020 vẫn nợ dài hạn 70 tỷ.

Như vậy, Công ty Long Châu và bà Vũ Thị Tờ đang cầm cố hết 12 tài sản tại Ngân hàng và đang vay nợ tổng cộng 100 tỷ, vượt quá cả vốn điều lệ công ty. Với các khoản trả lãi và gốc hàng tháng lên đến 2 tỷ đồng. Toàn bộ các khoản vay dài hạn đến năm 2030 này không được hạch toán vào báo cáo tài chính xác định vốn chủ sở hữu. Như vậy có thể dễ dàng nhận thấy, đây là hành vi gian lận năng lực tài chính để tham dự thầu.

Liên danh 3: Công ty CP đầu tư 8888, ông Trịnh Thế Minh cổ đông lớn số 1 góp vốn 33,4% đang vay cầm cố tài sản cá nhân tại Ngân hàng từ tháng 8/2019 với số tiên 1,65 tỷ, trả cả gốc và lãi, đến tháng 7/2020 vẫn còn nợ 1,25 tỷ.

Công ty TNHH Đức Trang vay nợ ngắn hạn trên 29 tỷ từ tháng 07/2019, trả lãi và gốc đến tháng 5/2020, trong thời gian xét thầu, tháng 6/2020 vẫn không trả được hết nợ, phải chấp nhận tiếp tục đáo hạn 1 hợp đồng vay ngắn hạn 21 tỷ cho đến tháng 6/2021.

Công ty TNHH xây dựng thương mại Vân Tùng, vay 21 tỷ từ tháng 7/2019, đến tháng 6/2020 vẫn còn dư nợ vay 17 tỷ, đáo hạn hợp đồng cầm cố mới sẽ hết hạn vào 20/06/2020. Trong công ty này, cổ đông Lê Thị Yến vay cá nhân bằng thế chấp tài sản khoản vay 4 tỷ từ tháng 8/2019 đến nay vẫn không trả được số tiền gốc. Hợp đồng tín dụng ngắn hạn 1 năm đến tháng 4/2021 hết hạn.

Nhân sự của 3 Liên danh trúng thầu đều là “người một nhà”

Trong đơn tố cáo cũng cho thấy, cả 3 nhóm liên danh của đơn vị trúng thầu này thuộc 8 công ty của gia tộc bà Vũ Thị Tờ, bao gồm các công ty của chồng là Nguyễn Sinh Châu, con trai Nguyễn Vũ Long, con gái Nguyễn Thị Vân Anh, em trai, con rể, cháu rể… Trong đó, bà Nguyễn Thị Vân Anh, con gái ông Nguyễn Sinh Châu, Giám đốc Công ty Long Châu là Kế toán trưởng kiêm cổ đông sáng lập nắm giữ 89% cổ phần của Công ty cổ phần Xây dựng và du lịch Như Vũ, trong Liên danh Công ty CP Xây dựng và du lịch Như Vũ – Công ty CP xây dựng và du lịch Minh Thành – Công ty CP đầu tư phát triển dịch vụ kỹ thuật Việt Nam lại có cổ phần của Công ty CP thương mại du lịch và xây dựng Long Châu, trong Liên danh Công ty CP thương mại du lịch và xây dựng Long Châu – Công ty CP Đầu tư phát triển công nghệ Phương Anh.

Bà Lê Thị Yến, Kế toán trưởng của Công ty CP Đầu tư phát triển công nghệ Phương Anh trong Liên danh Công ty CP thương mại du lịch và xây dựng Long Châu – Công ty CP Đầu tư phát triển công nghệ Phương Anh lại nắm giữ khoảng 29% cổ phần của Công ty TNHH xây dựng thương mại Vân Tùng trong Liên danh Công ty CP đầu tư 8888 – Công ty TNHH xây dựng thương mại Vân Tùng – Công ty TNHH Đức Trang.

Như vậy, cả 8 công ty nêu trên đều có chủ sở hữu và cổ đông sáng lập là vợ chồng bà Vũ Thị Tờ, chồng là Nguyễn Sinh Châu, con trai Nguyễn Vũ Long, con gái Nguyễn Thị Vân Anh.

Có hay không việc lãnh đạo thành phố Sầm Sơn “đạo diễn sân sau”?

Với những nhân sự chồng chéo, tài sản vay nợ khắp nơi, gian lận tài chính, sở hữu đan xen trong các công ty khác nhau của 3 Liên danh kể trên, các nhà đầu tư đã sắp đặt, thông thầu khi tham gia dự sơ tuyển lựa chọn nhà đầu tư dự án Khu dân cư Đồng Xuân, phường Bắc Sơn, thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

Cũng theo đơn tố cáo gửi các cơ quan chức năng và báo chí về vụ việc trên, ông Lương Tất Thắng, Chủ tịch UBND TP. Sầm Sơn đã chỉ đạo Ban QLDADTXD TP Sầm Sơn đưa các yếu tố không có trong quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, cho phép doanh nghiệp mới thành lập được dùng kết quả kiểm toán độc lập để chứng minh vốn chủ sở hữu trong 7 ngày, nhằm lách luật cho các nhà đầu tư địa phương. Nhưng trong mẫu ban hành kèm theo hồ sơ mời thầu do chính Ban QLDADTXD TP. Sầm sơn ban hành lại yêu cầu có “Báo cáo kiểm toán năm gần nhất” (trang 38). Như vậy rõ ràng có mâu thuẫn và sai phạm trong quy định mời thầu.

Dù lách luật, nhưng UBND TP.Sầm Sơn lại quên mất là trong mẫu ban hành kèm theo hồ sơ mời thầu do chính Ban QLDADTXD TP.Sầm sơn Ban hành lại yêu cầu có “ Báo cáo kiểm toán năm gần nhất” (trang 37- 38 ).

Dư luận đang đặt câu hỏi, liệu dự án trên có xảy ra hiện tượng “sân sau, sân trước”, “chỉ điểm” cho nhà thầu trong quá trình đấu thầu hay không? Có hay không hành vi “bảo kê”, “chống lưng” cho sai phạm từ các cấp chính quyền thành phố Sầm Sơn để nhà thầu vô tư “múa gậy vườn hoang”, thách thức pháp luật, kỉ cương, phép nước?

Đề nghị UBND tỉnh Thanh Hoá, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 – Bộ Công an), Cục Quản lý đấu thầu (Bộ KH&ĐT), Công an tỉnh Thanh Hoá, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hoá, cần sớm vào cuộc để làm rõ những khuất tất tại gói thầu Dự án Khu dân cư Đồng Xuân, kịp thời xử lý nghiêm, tránh dư luận xấu, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật, tiềm ẩn nguy cơ gây ảnh hưởng chất lượng công trình khi đi vào sử dụng.

Bên cạnh đó, hiện tượng “quân xanh”, “quân đỏ”, “sân sau”, “sân trước” trong đấu thầu còn xảy ra rất nhiều, vì còn nhiều chủ đầu tư hoặc móc ngoặc với nhà thầu, hoặc nhắm mắt làm ngơ để tạo ra “mảnh đất” thiếu cạnh tranh lành mạnh, minh bạch trong đấu thầu. Rất cần sự giám sát, kiểm tra, thanh tra của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về đấu thầu, thực hiện nghiêm ngặt và đúng quy định để loại bỏ hiện tượng này.

Đồng thời, để minh bạch vấn đề xây dựng cơ bản, các dự án đều phải được công khai, đấu thầu rộng rãi, lựa chọn nhà thầu đủ năng lực, hoạt động chất lượng, uy tín, chi phí thấp nhất, tiết kiệm cho ngân sách, ngăn cản lợi ích nhóm giữa đơn vị tổ chức đấu thầu và nhà thầu.

Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần xem xét lại quy trình đấu thầu đã được làm đúng, đủ, công khai, minh bạch hay chưa? Cũng như cần nêu tên nhà thầu vi phạm pháp luật. Những thông tin về các nhà thầu này cần phải được công khai rộng rãi, phải được lọc ra để cơ quan quản lý dễ dàng nhận diện.

NHÓM PHÓNG VIIÊN