Đề xuất tháo gỡ vướng mắc, mở ra kỷ nguyên mới cho báo chí phát triển

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận tại hội thảo "Hoàn thiện pháp luật để báo chí phát triển trong kỷ nguyên số", PGS.TS Lê Hải Bình - Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí không chỉ là yêu cầu tất yếu từ thực tiễn, mà còn mang ý nghĩa kiến tạo, mở đường cho báo chí bước vào “hành trình 100 năm mới”.

Thứ trưởng Lê Hải Bình khẳng định, việc hoàn thiện Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) lần này nhằm tạo dựng một không gian pháp lý đầy đủ, rõ ràng; thiết lập cơ chế vận hành linh hoạt, đồng thời bảo đảm quyền hành nghề của đội ngũ người làm báo trong thời đại số. Các nội dung then chốt đang được lấy ý kiến gồm: Phát triển kinh tế báo chí, chuyển đổi số và mô hình tổ hợp truyền thông.

Ông Lê Hải Bình cũng lưu ý, quá trình xây dựng luật cần bám sát các nghị quyết, chỉ đạo của Đảng, quy định pháp luật hiện hành và xuất phát từ thực tiễn, nhằm đảm bảo tính khả thi và kịp thời điều chỉnh những vấn đề phát sinh trong hoạt động báo chí.

Đóng góp ý kiến tại hội thảo, ông Nguyễn Thanh Lâm - Tổng Giám đốc Đài Truyền hình Việt Nam đánh giá cao sự rõ ràng của Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi). Ông cho rằng, dự thảo đã có sự kế thừa và thể chế hóa nhiều văn bản dưới luật, đồng thời có sự phân định quản lý hợp lý giữa các cơ quan, mở điều kiện cho báo chí hoạt động đa nền tảng.

Tuy nhiên, ông Lâm cũng kiến nghị cần làm rõ hơn về mô hình kinh doanh báo chí trong môi trường số, đặc biệt là vai trò đầu tư của Nhà nước vào hạ tầng công nghệ thông tin và cách thức mua dịch vụ công trên các nền tảng số. Đồng thời, cần rà soát lại cơ chế tổ chức và vận hành mô hình đơn vị sự nghiệp công lập đối với cơ quan báo chí, để bảo đảm hiệu quả và phù hợp với xu thế phát triển hiện nay.

Ông Phạm Mạnh Hùng - Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho rằng, Luật Báo chí (sửa đổi) chính là chìa khóa để mở ra một kỷ nguyên phát triển mới cho báo chí Việt Nam. Vì vậy, tư duy trong quá trình thiết kế và hoàn thiện luật cần mang tính đổi mới, chủ động thích ứng với những biến đổi nhanh chóng của môi trường truyền thông số.

Ông Hùng cũng nhấn mạnh vai trò của việc tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong quá trình xây dựng luật, nhưng cần tiếp cận một cách khách quan để nhận diện rõ thách thức, cơ hội và vị thế hiện tại của báo chí Việt Nam.

Ông Phùng Công Sưởng - Tổng Biên tập Báo Tiền Phong cho rằng, Luật Báo chí (sửa đổi) cần tập trung tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế tài chính, mô hình tổ chức và quyền tự chủ của cơ quan báo chí. Điều này sẽ giúp báo chí Việt Nam phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại và hội nhập quốc tế.

Ông Nguyễn Tiến Bình - Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam cho rằng: Dự thảo Luật Báo chí cần quy định rõ các đơn vị, tổ chức kinh doanh sản phẩm sử dụng nội dung báo chí phải thỏa thuận và làm việc với cơ quan báo chí sở hữu nội dung đó. Đây là cách để các tòa soạn có thể thu về nguồn thu hợp pháp từ sản phẩm của mình, thay vì để người dùng "đọc miễn phí" như hiện nay.

Theo ông Bình, thực tế trước đây, việc đọc báo gắn liền với mô hình thu phí. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, xu hướng báo chí miễn phí trên nền tảng số đã khiến giá trị của nội dung báo chí bị đánh đồng, ảnh hưởng đến nguồn thu và khả năng duy trì hoạt động chuyên nghiệp của các cơ quan báo chí.

Nhà báo Nguyễn Tiến Bình cũng đề xuất cần có một cơ quan trung gian báo chí, đóng vai trò là cầu nối tiếp nhận và xử lý thông tin, phản ánh từ người dân. Hiện nay, mỗi tờ báo có tôn chỉ, mục đích riêng nên không phải nội dung phản ánh nào cũng phù hợp để đăng tải. Việc thành lập một đầu mối trung gian sẽ giúp người dân dễ tiếp cận hơn với báo chí, đồng thời tạo điều kiện để các cơ quan báo chí khai thác thông tin một cách hiệu quả và đúng định hướng.

Các đại biểu tại hội thảo cũng đã thảo luận và đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc khác liên quan đến các vấn đề như đơn vị chủ quản, quyền tự chủ, tổ chức mô hình hoạt động phù hợp với bối cảnh chuyển đổi số...

Phát biểu kết luận, Thứ trưởng Thường trực Lê Hải Bình bày tỏ sự trân trọng và đánh giá cao những ý kiến đóng góp tâm huyết của các đại biểu. Ông khẳng định, các ý kiến sẽ được tổng hợp, nghiên cứu kỹ lưỡng để tiếp tục hoàn thiện Dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) một cách sát thực và khả thi nhất.

Thứ trưởng cũng đề nghị các đơn vị liên quan khẩn trương nghiên cứu, chuẩn bị tổ chức hội thảo tiếp theo nhằm làm rõ thêm những nội dung quan trọng còn đang được lấy ý kiến, từ đó tiến tới xây dựng một hành lang pháp lý hiện đại, đồng hành và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền báo chí cách mạng Việt Nam trong kỷ nguyên số./.