Dự thảo giá điện lần 2: Dùng nhiều, giá điện sinh hoạt sẽ đắt gấp đôi

Cơ cấu giá bán lẻ điện theo dự thảo của Bộ Công Thương sẽ được chia thành 4 nhóm đối tượng khách hàng, bao gồm giá bán lẻ điện cho các ngành sản xuất, cơ sở lưu trú du lịch; giá bán lẻ điện cho khối hành chính sự nghiệp; giá bán lẻ điện sinh hoạt và giá bán lẻ điện cho kinh doanh.

Đối với giá bán lẻ điện sinh hoạt, dự thảo lần thứ 2 gần như không có gì thay đổi so với dự thảo lần đầu. Theo đó, biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt vẫn được chia làm 6 bậc, bậc thấp nhất là 0-50 số điện, bậc cao nhất là từ 401 số điện trở lên.

Cụ thể, nếu sử dụng từ 0-50 số điện sẽ có mức giá điện thấp nhất là 1.549 đồng/số điện, còn nếu sử dụng trên 400 số điện/tháng sẽ chịu mức giá cao gần gấp đôi, là 2.701 đồng/số điện.

Dự thảo của Bộ Công Thương đưa ra nhiều kịch bản về rút ngắn các bậc của giá điện. Kịch bản 1A là rút từ 6 bậc còn 3 bậc, trong đó bậc thấp nhất giữ nguyên, từ 50 số điện đầu tiên với mức giá 1.484 đồng/số). Bậc 2 là từ 51-300 số điện với mức giá 1.768 đồng/số. Bậc 3 là từ 301 số điện trở lên chịu mức giá 2.559 đồng/số.

Bộ Công Thương đánh giá ưu điểm phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu. Nhược điểm là 14 triệu hộ sử dụng từ 51-100 số điện một tháng và hộ dùng 101-200 số điện/tháng sẽ phải trả tăng thêm khoảng từ 10.000-12.000 đồng/tháng.

Kịch bản 2A là giảm từ 6 bậc còn 4 bậc, trong đó, bậc thấp nhất vẫn là 50 số điện đầu tiên có giá điện là 1.484 đồng. Bậc 2 là 51-200 số điện phải chịu giá 1.668 đồng. Bậc 3 là từ 201-400 số điện với mức giá 2.327 đồng. Bậc 4 là từ 401 số điện trở lên, với mức giá 2.587 đồng.

Ưu điểm phương án này là dễ hiểu do giảm từ 6 bậc còn 4 bậc. Nhược điểm là 8,5 triệu hộ sử dụng điện từ 51-100 số và từ 201-300 số phải trả tăng thêm khoảng 3.000-7.000 đồng/tháng.

Kịch bản 2B do Bộ Công Thương đưa ra khác biệt hơn cả, khi xác định bậc thấp nhất là 100 số điện đầu tiên, thay vì 50 số điện như hiện nay. Theo đó, mức giá cho 100 số điện đầu tiên là 1.506 đồng/số. Còn bậc cao nhất vẫn là 401 số trở lên với giá bán điện là 2.587 đồng/số điện.

Bộ Công Thương cho rằng, nếu thực hiện phương án này thì tiền ngân sách hỗ trợ hộ nghèo và hộ chính sách sẽ tăng thêm khoảng 258 tỷ đồng/năm do giá điện của bậc 1 được điều chỉnh tăng.

Trong các kịch bản mà Bộ Công Thương đưa ra, Hội Nông dân Việt Nam ủng hộ kịch bản 1A, tức là rút gọn từ 6 bậc xuống còn 3 bậc.

Lý do được đơn vị này đưa ra là bởi việc điều chỉnh giá điện sinh hoạt sẽ ảnh hưởng mạnh đến các đối tượng có thu nhập thấp, trong đó chủ yếu là các đối tượng hộ nghèo, hộ chính sách xã hội và các hộ nông dân. Cho nên kịch bản 1A sẽ không bị tác động nhiều đến các đối tượng nói trên, đồng thời sẽ khuyến khích các nhóm khách hàng sản xuất, cơ sở lưu trú du lịch, kinh doanh, sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả hơn.

Trong khi đó, cả Bộ Công Thương lẫn Tập đoàn Điện lực Việt Nam đều cho rằng, về lý thuyết, khi điều chỉnh số bậc thang điện sinh hoạt sẽ không làm thay đổi giá bán lẻ điện bình quân cho sinh hoạt nên không làm ảnh hưởng đến cơ cấu giá bán lẻ điện sinh hoạt của các nhóm khách hàng khác.

Tuy nhiên, khi thực hiện điều chỉnh số bậc sinh hoạt tại phần lớn các kịch bản tính toán đều làm tăng số tiền từ ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội.

Vì vậy, trước mắt cả Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực đều kiến nghị tạm thời giữ nguyên cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho sinh hoạt để tránh xáo trộn trong việc thực hiện.

Nguyễn Duyên