Nhà đầu tư “ngóng” xu hướng bán ròng của khối ngoại “quay đầu”

Khối ngoại vẫn đang miệt mài bán ròng trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong 5 phiên giao dịch trước ngày 15/5, nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 5.000 tỷ đồng. Nhìn rộng từ đầu năm 2024, dù qua chưa đầy 5 tháng nhưng giá trị bán ròng của nhà đầu tư ngoại trên sàn HoSE đã chính thức vượt mốc 25.000 tỷ đồng, tương ứng 1 tỷ USD giá trị cổ phiếu Việt Nam bị bán ròng.

Con số này vượt mức 24.831 tỷ đồng của cả năm 2023. Thậm chí, xu hướng này vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại khi nhiều phiên vừa qua, giá trị bán ròng mỗi phiên đều sát hay có thời điểm vượt mức 1.000 tỷ đồng.

Đáng kể đến là các quỹ ETF tiếp tục chịu sức ép rút vốn mạnh trong tháng 4 với tổng giá trị gần 3.000 tỷ đồng và cũng là tháng rút ròng thứ 5 liên tiếp. Nếu tính từ đầu năm, dòng tiền rút ra khỏi các quỹ ETF là 10.580 tỷ đồng, chiếm 13% tổng tài sản quỹ. Như vậy, tổng tài sản các quỹ ETF giảm về chỉ còn khoảng 70.000 tỷ đồng, thấp hơn so với mức đỉnh 89.000 tỷ đồng hồi tháng 8/2023.

Trong đó, xu hướng rút ròng duy trì ở hầu hết các quỹ ETF lớn. Có thể kể đến như các quỹ DCVFM VNDiamond (1,8 nghìn tỷ đồng), quỹ SSIAM VNFINLead (560 tỷ đồng), iShares Frontier and Select EM là 634 tỷ đồng, Xtrackers FTSE Vietnam với 408 tỷ đồng hay như DCVFM VN30 là 181 tỷ đồng, các quỹ đều bị rút ròng trong nhiều tháng liên tiếp.

Ngoại trừ giai đoạn cuối năm 2022, khi thị trường chứng khoán xuống đáy và khối ngoại ồ ạt mua ròng bắt đáy, còn lại nhìn chung xu thế bán ròng vẫn chiếm lĩnh suốt vài năm trở lại đây. 

Giới phân tích cho rằng, chênh lệch môi trường lãi suất, chính sách tiền tệ và tỷ giá có khả năng đã tác động đáng kể đến xu hướng của nhà đầu tư nước ngoài. Điều này gây ra hoạt động tái cấu trúc dòng vốn trên toàn cầu, những thị trường tăng trưởng yếu hơn, đồng tiền mất giá hay những thị trường cận biên sẽ bị rút vốn mạnh để phân bổ vào những thị trường hiệu quả hơn. Không riêng Việt Nam, mà các thị trường trong khu vực như Thái Lan hay Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng rõ rệt.

Thống kê của SSI Research cho thấy, riêng tháng 4 vừa qua ghi nhận dòng vốn vào cổ phiếu thị trường mới nổi (EM) đã rút 3 tỷ đồng. Các thị trường mới nổi ở châu Á đều khá yếu, đặc biệt là khu vực Đông Nam Á (rút ròng tháng thứ 4 liên tiếp với giá trị 174 triệu USD).

Cùng với đó, xu hướng rút vốn đang diễn ra trên một số ETF lớn cũng là nguyên nhân gây ra áp lực bán ròng của khối ngoại. Theo các chuyên gia, dòng vốn vào các quỹ ETF của Việt Nam khó có sự bứt phá do 3 yếu tố chính: hạn chế về số lượng các quỹ ETF với chiến lược đầu tư đa dạng và Việt Nam vẫn đang là thị trường cận biên để có thể thu hút dòng tiền từ các quỹ đầu tư nước ngoài; tăng trưởng lợi nhuận của các chỉ số ETF như Fubon Vietnam hay VanEck đều kém hơn so với lợi nhuận ghi nhận của các chỉ số thị trường của Mỹ hay Đài Loan và nhà đầu tư cá nhân trong nước đổ tiền vào các quỹ ETF là không nhiều để nâng đỡ dòng vốn.

Mặt khác, một số câu chuyện riêng trên thị trường chứng khoán Việt Nam cũng có thể tạo ra tác động tiêu cực tới khối ngoại như việc chuyển đổi hệ thống mới KRX chưa thể thực hiện trong tháng 5, hay chênh lệch về tỷ trọng giữa các nhóm ngành trên sàn, thiếu những hàng chất lượng như nhóm sản xuất, công nghiệp, y tế, công nghệ, chăm sóc sức khỏe...

Theo góc nhìn tích cực, một số ý kiến cho rằng dòng vốn nước ngoài chỉ bán ròng cục bộ do động thái cơ cấu danh mục, chứ không tác động quá lớn đến thị trường chung. Tuy nhiên, câu hỏi “Bao giờ nhà đầu tư ngoại ngừng bán ròng?” vẫn là chủ đề “nóng” nhận nhiều sự chú ý trong bối cảnh hiện nay.

Ông Bùi Văn Huy, Giám đốc CTCP Chứng khoán DSC Chi nhánh TP.HCM cho rằng, lực bán của khối ngoại trong thời gian qua tập trung chủ yếu ở một số cổ phiếu nhất định với những thỏa thuận mua bán của những tổ chức từ trước, mức bán ròng không hẳn tệ như giá trị bán ròng chung. 

Dù vậy, cũng phải nhìn nhận rằng tuy chỉ chiếm hơn 10% tỷ trọng giao dịch, nhưng động thái mua bán cổ phiếu của nhà đầu tư nước ngoài vẫn phần nào tác động đến tâm lý cũng như các quyết định của nhà đầu tư trong nước. Do đó, nhà đầu tư nội vẫn đang “ngóng” những hành động của nhà đầu tư ngoại để từ đó đưa ra chiến lược đầu tư của mình. 

Vị chuyên gia đến từ DSC nhận định, giao dịch của khối ngoại cũng chắt lọc, có mua - có bán nhưng được thực hiện luân chuyển theo các nhóm ngành. Trong thời gian tới, đà bán ròng có thể vẫn tiếp diễn nhưng sẽ hạ nhiệt dần. 

Trong khi đó, SSI Reseach duy trì quan điểm cho rằng sức hấp dẫn của thị trường cổ phiếu Việt Nam khó có thể đem đến sự bứt phá khi gặp phải những rủi ro liên quan đến lãi suất, tỷ giá và các biến động nội tại.

Dù vậy, nội tại nền kinh tế được đánh giá là khả quan nhờ triển vọng tích cực cho thị trường chứng khoán Việt Nam, nhất là về tiến trình nâng hạng thị trường đang được thúc đẩy mạnh mẽ. Trong trường hợp các giải pháp giúp nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam được thực hiện quyết liệt hơn, điều này sẽ giúp tạo ra sự hấp dẫn thu hút dòng vốn ngoại chảy vào nhằm đón sóng nâng hạng.

Dưới góc nhìn của chuyên gia chứng khoán Nguyễn Thế Minh, câu chuyện lớn nhất của các nhà đầu tư nước ngoài vẫn là thị trường. Nếu thị trường tăng thì họ sẽ chấm dứt đà bán và quay lại mua ròng. 

Trong trung và dài hạn, xu hướng của khối ngoại vẫn phụ thuộc vào câu chuyện tỷ giá, nếu tỷ giá hạ nhiệt, họ mới quay lại mua ròng mạnh mẽ. Nếu không, nhà đầu tư ngoại chỉ mua ròng ở một vài cổ phiếu, thậm chí áp lực bán ròng còn mạnh hơn./.